Vì sao rối loạn khứu giác?

Vì sao rối loạn khứu giác?Rối loạn khứu giác thường do ba nhóm nguyên nhân: mất vận chuyển bởi những can thiệp vào đường đi của vật ngửi đến biểu mô thần kinh khứu giác; mất cảm giác do tổn thương vùng thụ thể; hoặc mất thần kinh vì tổn thương đường đi khứu giác trung tâm. Nguyên nhân gây rối loạn khứu giác - Mất khứu giác vận chuyển gồm các bệnh lý sau đây: viêm mũi dị ứng, viêm mũi, xoang nhiễm khuẩn, bất thường bẩm sinh, polyp mũi, lệch vách mũi, phẫu thuật mũi, nhiễm virut, u...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vì sao rối loạn khứu giác? Vì sao rối loạn khứu giác?Rối loạn khứu giác thường do ba nhóm nguyên nhân: mất vận chuyển bởi nhữngcan thiệp vào đường đi của vật ngửi đến biểu mô thần kinh khứu giác; mất cảm giácdo tổn thương vùng thụ thể; hoặc mất thần kinh vì tổn thương đường đi khứu giáctrung tâm.Nguyên nhân gây rối loạn khứu giác- Mất khứu giác vận chuyển gồm các bệnh lý sauđây: viêm mũi dị ứng, viêm mũi, xoang nhiễmkhuẩn, bất thường bẩm sinh, polyp mũi, lệch váchmũi, phẫu thuật mũi, nhiễm virut, u tân sinh mũi.- Mất khứu giác cảm giác do thuốc, liệu pháp xạ trị,tiếp xúc với hóa chất độc, u tân sinh, nhiễm virut.- Mất khứu giác thần kinh bởi: AIDS, nghiện rượu,bệnh Alzheimer, khói thuốc lá, bệnh trầm cảm, đáitháo đường, bệnh múa giật Huntington, giảm năng Dây thần kinh khứu giác.tuyến giáp, hội chứng Kallmann, loạn tâm thầnKorsakoff, suy dinh dưỡng, phẫu thuật thần kinh, bệnh Parkinson, thiếu vitamin B12,thiếu kẽm, một số loại thuốc chữa bệnh, u tân sinh.Trong các nguyên nhân kể trên, chấn thương đầu là nguyên nhân thường gặp gây ra mấtkhứu giác ở trẻ em và thanh niên, còn đa số người lớn mất khứu giác là do nhiễm virut.Các tác nhân gây rối loạn khứu giác như thế nào?Mất khứu giác hay gặp hơn là giảm khứu giác. Có 15% trường hợp chấn thương sọ nãogây ra suy khứu giác một bên hoặc hai bên. Nếu chấn thương có kèm với bất tỉnh, tổnthương đầu tương đối nặng, gãy xương sọ hay gây ra loạn chức năng khứu giác.Các tổn thương: gãy xương trán, vỡ lá sàng, đứt các sợi trục khứu giác xuyên qua lá sàng,chảy dịch não tủy ở mũi do rách phần màng cứng trên lá sàng và các xoang cạnh mũi, dova đập mạnh lên vùng chẩm... đều gây mất khứu giác. Mất khứu giác do chấn thươngthường là vĩnh viễn, tuy nhiên có khoảng 10% bệnh nhân cải thiện hoặc hồi phục.Nhiễm virut á cúm týp 3 đặc biệt gây hại cho khứu giác người. Bệnh nhân nhiễm HIVgây ra sai lệch khứu giác chủ quan. Trong hội chứng Kallmann có biểu hiện đặc trưng làmất khứu giác bẩm sinh và giảm năng tuyến sinh dục do thiếu gonadotropin. Người bạchtạng có thể bị mất khứu giác.Mất khứu giác có thể là dấu hiệu thần kinh duy nhất của u màng não ở vùng trán dưới.Hiếm gặp mất khứu giác do u thần kinh đệm ở thùy trán. Các trường hợp u tuyến yên, umàng não trên hố yên và phình mạch ở phần trước vòng Willis kéo dài về phía trước cóthể làm tổn thương các cấu trúc khứu giác, gây ra cơn động kinh kèm ảo khứu giác.Rối loạn khứu giác, hay tri giác ngửi sai lệch, có thể xảy ra với bệnh trong sọ làm suymột phần khứu giác hoặc đó là biểu hiện hồi phục của mất khứu giác thần kinh. Đa sốbệnh nhân bị loạn khứu giác nhận thấy có mùi khó chịu hoặc mùi hôi thối, và có thể kèmtheo rối loạn vị giác. Một số phương pháp đánh giá khứu giác Định lượng khứu giác có thể dùng các phương pháp như sau: - Thử nghiệm Odor Stix: dùng một dụng cụ phát mùi có dạng giống như bút lông để cách mũi bệnh nhân từ 8-15cm để kiểm tra tri giác chung với vật ngửi. - Thử nghiệm rượu: dùng một túi rượu Viêm mũi dị ứng làm mất khứu giác. isopropyl mới mở để cách mũi bệnh nhânkhoảng 30cm.- Dùng một miếng bìa cào và ngửi (có chứa 3 mùi) để thử nghiệm khứu giác chung.- Thử nghiệm nhận dạng khứu giác bằng bảng câu hỏi để bệnh nhân phải trả lời, có mùibọc trong nang nhỏ và cào, ngửi.- Xác định ngưỡng nhận ra mùi của vật ngửi là rượu phenyl ethyl, dùng kích thích có chiađộ. Xác định độ nhạy của mỗi bên mũi bằng cách dùng ngưỡng nhận ra mùi của chấtphenyl ethyl methyl carbinol. Sức ngửi của mũi cũng có thể đo bằng khí áp kế mùi chomỗi bên mũi.- Chụp cắt lớp bằng máy tính CT là cách tốt nhất để thấy các bất thường ở xương. CTvòng để đánh giá lá xương sàng, hố sọ trước và giải phẫu xoang. Chụp cộng hưởng từMRI dùng để đánh giá hành khứu, não thất và những mô mềm khác của não.- Kỹ thuật sinh thiết biểu mô thần kinh khứu giác, có gây thoái hóa rộng lớn biểu mô thầnkinh khứu giác; hơn nữa biểu mô hô hấp đã xen vào vùng khứu giác mà không có loạnchức năng khứu giác đáng kể, cho nên phải rất cẩn thận khi phân tích kết quả sinh thiết.Điều trịNguyên tắc cần thực hiện là điều trị các nguyên nhân gây rối loạn khứu giác.- Trường hợp bệnh nhân bị mất khứu giác vận chuyển do viêm mũi dị ứng, viêm mũi vàviêm xoang nhiễm khuẩn, polyp, u tân sinh và các bất thường cấu trúc của khoang mũi cóthể tiến hành điều trị chuyên khoa các bệnh này.Dùng các liệu pháp chống dị ứng, liệu pháp kháng sinh, liệu pháp glucocorticoid tại chỗhoặc toàn thân; phẫu thuật polyp mũi, lệch vách mũi và viêm xoang tăng sản mạn tínhthường mang lại kết ...