Viêm gan - Biết để sống tốt hơn: Chương 5 - Viêm gan siêu vi D

Nội dung chương 5: Khái quát về bệnh viêm gan siêu vi D, vài đặc điểm của siêu vi D, xác định bệnh viêm gan siêu vi D, diễn tiến của bệnh viêm gan siêu vi D, Diễn tiến của bệnh viêm gan siêu vi D.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viêm gan - Biết để sống tốt hơn: Chương 5 - Viêm gan siêu vi D CHÖÔNG V VIEÂM GAN SIEÂU VI DI. Khaùi quaùt veà beänh vieâm gan sieâu vi D Sieâu vi vieâm gan D – hay Delta – laø moät loaïi sieâu vi coù caáu truùc ñôn sô, khoâng toaøn veïn. Vì theá, sieâu vi D khoâng töï mình gaây beänh vieâm gan maø phaûi “hôïp taùc” vôùi sieâu vi vieâm gan B. Töông töï nhö beänh vieâm gan sieâu vi B, beänh vieâm gan sieâu vi D laây lan qua ñöôøng maùu vaø caùc hoaït ñoäng tình duïc, khoâng laây qua thöùc aên, nöôùc uoáng. Vì laø moät daïng sieâu vi gaây beänh “aên theo”, neân sieâu vi D chæ laây lan cho nhöõng ai chöa coù khaùng theå choáng sieâu vi vieâm gan B maø thoâi. Vì theá neáu ñaõ ñöôïc mieãn nhieãm ñoái vôùi vieâm gan B thì cuõng xem nhö mieãn nhieãm ñoái vôùi vieâm gan D. Tuy nhieân, tính chaát “aên theo” cuûa beänh vieâm gan sieâu vi D khoâng deã coi thöôøng chuùt naøo. Tuøy theo thôøi ñieåm bò nhieãm beänh vaø moái töông quan vôùi sieâu vi vieâm gan B, beänh coù theå trôû neân raát 153 Vieâm gan – Bieát ñeå soáng toát hôn nguy hieåm vaø coù khaû naêng ñöa ñeán töû vong trong moät thôøi gian ngaén. Cho tôùi nay, cuøng vôùi beänh vieâm gan sieâu vi C, beänh vieâm gan sieâu vi D ñöôïc xem laø nhöõng sieâu vi gaây vieâm gan nguy hieåm nhaát, vôùi khaû naêng taøn phaù laù gan raát nhanh choùng.II. Vaøi ñaëc ñieåm cuûa sieâu vi D Sieâu vi vieâm gan D ñöôïc Rizzetto khaùm phaù ra vaøo naêm 1977. Ñaây laø moät loaïi vi khuaån coù caáu truùc raát ñôn sô töông töï nhö caùc loaøi sieâu vi thöïc vaät (viroid hoaëc virusoid). Vì theá, chuùng ñöôïc xem laø moät loaïi sieâu vi “khoâng troïn veïn”. Khi sinh tröôûng ñôn ñoäc, chuùng khoâng ñuû khaû naêng gaây beänh. Tuy nhieân, vôùi söï hieän dieän ñoàng thôøi cuûa sieâu vi vieâm gan B trong maùu, chuùng coù theå seõ trôû neân raát hung haõn vaø coù khaû naêng “hôïp taùc” vôùi sieâu vi vieâ m gan B ñeå taøn phaù caùc teá baøo gan moät caùch cöïc kyø nhanh choùng. Noùi moät caùch khaùc, khi xuaát hieän ñoàng thôøi vôùi sieâu vi vieâm gan B, sieâu vi vieâm gan D seõ chuyeån ñoåi vai troø cuûa mình töø moät nhieãm theå RNA “khoâng hoàn” thaønh moät trong nhöõng sieâu vi gaây vieâm gan nguy hieåm nhaát cho nhaân loaïi. 154 Vaøi ñaëc ñieåm cuûa sieâu vi D Ngöôøi ta hieän ñaõ nhaän daïng ñöôïc ít nhaát laø 3kieåu loaïi gen (genotype) khaùc nhau cuûa sieâu vi vieâmgan D. Sieâu vi D1 ñöôïc tìm thaáy khaép nôi treân theágiôùi, sieâu vi D2 ñöôïc tìm ra taïi Ñaøi Loan, sieâu viD3 ñöôïc tìm thaáy nhieàu nhaát ôû Chaâu Myõ Latin.Sieâu vi D2 ít gaây beänh hôn hai loaïi kia, vaø sieâu viD3 ñöôïc xem laø nguy hieåm nhaát. Söï hôïp taùc phuï thuoäc giöõa sieâu vi vieâm gan Dvôùi sieâu vi vieâm gan B ñöôïc theå hieän raát roõ trongcaùch thöùc “hoaït ñoäng” cuûa chuùng. Sieâu vi vieâm ganD ñaõ lôïi duïng lôùp “voû boïc” kieân coá cuûa chaát khaùngnguyeân HBsAg laøm “aùo giaùp” baûo veä cho chínhmình. Khoâng coù chaát HBsAg “xaøi chung” cuûa sieâuvi vieâm gan B, chuùng khoâng theå naøo xaâm nhaäpñöôïc vaøo teá baøo gan, vaø ngay caû neáu nhö sinhtröôûng ñöôïc trong caùc teá baøo gan, chuùng cuõng seõkhoâng coù khaû naêng truyeàn nhieãm vaø lan traøn töø teábaøo naøy sang teáâ baøo kia. Noùi moät caùch deã hieåu, sieâuvi vieâm gan D gioáng nhö moät “vieân ñaïn”, caàn phaûikeát hôïp vôùi “caây suùng” laø sieâu vi vieâm gan B môùi coùñöôïc khaû naêng taøn phaù cô theå ngöôøi beänh. Do söï “phuï thuoäc” cuûa sieâu vi vieâm gan D vaøosieâu vi vieâm gan B, neân beänh vieâm gan D coù theånoùi laø moät kieåu beänh truyeàn nhieãm “coù ñieàu kieän”.Ñieàu ñoù coù nghóa laø, beänh chæ nguy hieåm ñoái vôùi 155Vieâm gan – Bieát ñeå soáng toát hônnhöõng ai ñang hoaëc seõ maéc beänh vieâm gan B maøthoâi. Noùi moät caùch khaùc, beänh chæ laây lan vôùi nhöõngai chöa coù khaùng theå choáng laïi sieâu vi vieâm gan B.Nhöõng ngöôøi ñaõ coù khaû naêng mieãn nhieãm ñoái vôùibeänh vieâm gan B seõ khoâng phaûi laø ñoái töôïng nhaémñeán cuûa beänh vieâm gan sieâu vi D nöõa. Tuy vaäy, theo öôùc ñoaùn hieän nay, vôùi khoaûng300 trieäu ngöôøi ñang bò vieâm gan B treân toaøn theágiôùi thì con ñöôøng “laøm aên” cuûa sieâu vi D vaãn ñangraát laø “phaùt ñaït”, vôùi khoaûng 5% soá ngöôøi ñoù ñaõ bòchuùng taán coâng. Noùi caùch khaùc, hieän coù khoaûng 15trieäu ngöôøi ñang maéc caû hai chöùng beänh vieâm gansieâu vi B vaø vieâm gan sieâu vi D. Nhöõng noã löïc ngaên ngöøa beänh vieâm gan sieâu viB vì theá tröïc tieáp laøm giaûm ñi soá ngöôøi bò nhieãmsieâu vi D. Tuy nhieân, cho ñeán nay “thaønh quaû” cuûaloaïi sieâu vi naøy vaãn raát ñaùng lo ngaïi, vôùi tyû leänhieãm beänh töông ñoái cao, töø 1.4% ñeán 8.0% tuøytheo töøng nôi treân theá giôùi. Phuï thuoäc vaøo sieâu viB, neân tyû leä naøy cu ...