VIÊM GAN - NGUYÊN NHÂN DO RƯỢU

Uống rượu nhiều và lâu ngày là một trong những nguyên nhân chính gây nên các bệnh của gan. Tổn thương gan do rượu gồm 3 hình thái:(1) gan nhiễm mỡ ( fatty liver),(2) viêm gan do rượu( alcoholic hepatitis) và (3) xơ gan do rượu(Alcoholic cirrhosis).Các hình thái này hiếm thấy ở dạng thuần nhất và nét đặc trưng của mỗi loại có thể có ở các mức độ khác nhau của mỗi bệnh riêng lẻ.Gan nhiễm mỡ là hay gặp nhất chiếm 90% các bệnh gan do rượu, tỷ lệ nhỏ hơn trong số các bệnh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VIÊM GAN - NGUYÊN NHÂN DO RƯỢU VIÊM GAN DO RƯỢUI. Đại cươngUống rượu nhiều và lâu ngày là một trong những nguyên nhân chính gây nên cácbệnh của gan.Tổn thương gan do rượu gồm 3 hình thái:(1) gan nhiễm mỡ ( fatty liver),(2) viêm gan do rượu( alcoholic hepatitis) và(3) xơ gan do rượu(Alcoholic cirrhosis).Các hình thái này hiếm thấy ở dạng thuần nhất và nét đặc trưng của mỗi loại có thểcó ở các mức độ khác nhau của mỗi bệnh riêng lẻ.Gan nhiễm mỡ là hay gặp nhất chiếm > 90% các bệnh gan do rượu, tỷ lệ nhỏ hơntrong số các bệnh nhân này nếu uống nhiều rượu hơn và lâu ngày sẽ tiến triểnthành viêm gan do rượu và đây được coi là dấu hiệu báo trước của xơ gan rượu.Nhưng gan nhiễm mỡ thì không được coi là dấu hiệu báo trước không tránh đượccủa viêm gan hoặc xơ gan rượu nó có thể hồi phục nếu thôi uống rượu.2. Cơ chế bệnh sinh2.1 Các yếu tố ảnh hưởng:Rượu gây độc cho gan phụ thuộc nhiều yếu tố:1- Lượng rượu đưa vào:Cồn càng nhiều thì độc tính càng cao, như vậy nó không tùy thuộc loại rượu. Mộtsố loại rượu hay xử dụng trên thị trường có nồng độ cồn như sau:-Whisky, Voska, Johnnie walker, rượu gạo: Có nồng độ cồn 40%, mỗi 30ml cókhoảng 10gr.-Rượu vang: 100ml ~ 10gr.-Bia: Nồng độ cồn 4,8%, 250ml ~ 10grNhư vậy nếu nam giới uống trung bình trên 80gr/ ngày và nữ 60gr/ ngày, liên tụctrên 10 năm thì nguy cơ xơ gan đến 12-15%. Nếu uống > 160gr/ngày liên tục 7ngày thì nguy cơ viêm gan rượu sẽ xảy ra và nếu tiếp tục uống trên 8 năm thì nguycơ xơ gan là 40%.2. Cách uống: Rất quan trọng, nếu ngày nào cũng uống thì độc cho gan hơn khiuống thỉnh thoảng (vì gan không có thời gian hồi phục).3. Về giới tính: Nữ dễ bị tổn thương gan do rượu hơn nam.4. Tình trạng dinh dưỡng trước và trong khi uống: Nếu uống rượu trong tìnhtrạng thiếu dinh dưỡng sẳn thì dễ bị tổn thương gan hơn.5. Cơ địa: Ở những người bẩm sinh thiếu các yếu tố bảo vệ gan cũng góp phầnlàm cho gan bị tổn thương khi uống rượu quá liều, kéo dài.2.2 Cơ chế bệnh sinhCó 2 con đường chuyển hoá ethanol trong cơ thể thành acetaldehyd- Ethanol được chuyển hoá chủ yếu nhờ enzym alcohol dehydrogenase(ADH) oxyhoá thành acetaldehyd với sự tham gia của NADH. AHD là một enzym chứa kẽm,có nhiều ở gan ngoài ra còn có ở não và dạ dày- Ethanol phần thứ yếu được chuyển hoá nhờ hệ enzym oxy hoá ethanol tiểu thểkhi nồng độ rượu lên quá 100mg/dl hay 22mmol/l. Những người nghiện rượu hoạttính enzym này tăng mạnh và trở thành con đường chuyển hoá chính- Cuối cùng ethanol sẽ được oxy hoá thành sản phẩm chính là acetaldehyd rồithành acetat hay acetylcoenzym A và các ch ất NAD đã bị khử(NADH). NADHkhi được sinh ra liền bám vào ty thể và nâng cao tỷ số NADH/NAD qua đó làmtăng trạng thái oxy hoá khử của gan.Kết quả của chuyển hoá ethanol đã làm tăng trạng thái khử bên trong tế bào, cảntrở chuyển hoá carbohydrat và lipid cùng các sản phẩm chuyển hoá trung giankhác. Sự oxy hoá ethanol xảy ra đồng thời với sự khử acid oxaloacetic thànhmalat.Điều này đã làm suy yếu vòng acid citric dẫn đến sự tân tạo đường giảm sút và giatăng tổng hợp acid béo, triglycerid dẫn tới tăng mỡ máu. Chuyển hoá ethan ol còngây ra trạng thái tăng chuyển hoá cục bộ của gan từ đó làm tổn thương gan nặngthêm do thiếu oxy trong không khí thở vào ở vùng xung quanh các tiểu tĩnh mạctận cùng ở ganTổn thương gan do rượu đến một giai đoạn nhất định sẽ có sự đan xen giữa các tổnthương nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan3. Lâm sàng viêm gan do rượu3.1 Lâm sàngBệnh cảnh lâm sàng của viêm gan do rượu biến đổi từ bệnh không có triệu chứnghoặc nhẹ đến suy giảm gây tử vong.Bệnh cảnh viêm gan do rượu điển hình:- Bệnh nhân chán ăn, buồn nôn, nôn, khó chịu, sụt cân, đau bụng và vàng da- Sốt đôi khi cao tới 39 độ C có thể thấy vào khoảng một nửa trường hợp- Khám: gan to đau(đa số có), lách to( 1/3 trường hợp)- Nặng hơn có thể có: cổ trướng, phù, chảy máu, bệnh não ganMặc dù vàng da, cổ trướng và bệnh não có thể giảm dần với kiêng rượu. Nếu tiếptục uống rượu và chế độ ăn kém dinh dưỡng có thể dẫn đến các đợt cấp lặi đi lặplại với các biểu hiện của gan mất bù có thể dẫn tới tử vong3.2 CLS:* Chung cho bệnh gan do rượu: ALT tăng* Các XN khác tuỳ theo mức độ bệnh: bệnh gan do rượu nặng thì các XN huyếthọc và sinh hoá sẽ có nhiều biến đổi:- Thiếu máu có thể do các nguyên nhân:+ Do chảy máu dạ dày ruột cấp và mạn+ Thiếu hụt dinh dưỡng(chủ yếu là acid folic và vitamin B12)+ Cường lách+ Ức chế trực tiếp của ethanol lên tuỷ xương+ Thiếu máu huyết tán có thể do tác động tăng cholesterol huyết l ên màng hồngcầu làm thành những chỗ nhô ra giống như cái cựa(hồng cầu gai)- Tăng bạch cầu(viêm gan do rượu) tuy nhiên một số BN có thể có giả m bạch cầuvà tiểu cầu do cường lách hoặc do tác dụng ức chế của rượu tới tuỷ xương- Tăng nhẹ bilirubin huyết thanh- Thời gian prothrombin huyết thanh thường kéo dài ...