Viêm màng não - não do

Bệnh cảnh do giun non của Angiostrongylus cantonensis định vị và gây bệnh ở màng não, sự xâm nhập não có thể dẫn đến tử vong.1. Tác nhân gây bệnhGiun trưởng thành sống trong động mạch phổi của chuột, trứng giun được đẻ trong máu, đến vách phế nang sẽ thành lập phôi trong vòng 6 ngày. Ấu trùng nở ra đi lần theo phế quản lên trên, được chuột nuốt xuống ống tiêu hoá và theo phân ra ngoài. Ấu trùng có thể sống nhiều ngày trong nước, nhưng lại chết nhanh khi gặp khô ráo. Nó được...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viêm màng não - não do Viêm màng não - não do (Angiostrongylus cantonensis)Bệnh cảnh do giun non của Angiostrongylus cantonensis định vị và gây bệnh ởmàng não, sự xâm nhập não có thể dẫn đến tử vong.1. Tác nhân gây bệnhGiun trưởng thành sống trong động mạch phổi của chuột, trứng giun được đẻ trongmáu, đến vách phế nang sẽ thành lập phôi trong vòng 6 ngày. Ấu trùng nở ra đi lầntheo phế quản lên trên, được chuột nuốt xuống ống tiêu hoá và theo phân ra ngoài.Ấu trùng có thể sống nhiều ngày trong nước, nhưng lại chết nhanh khi gặp khôráo. Nó được các loại ốc sên sống trên cạn hoặc ốc sống nửa trên cạn nửa dướinước nuốt, nó cũng có thể chủ động chui qua da ốc để xâm nhập v ào cơ thể. Loạiốc thường nhiễm KST nhất là Achatina fulica. Trong bắp cơ của ốc, giun pháttriển đến ấu trùng giai đoạn II là giai đoạn lây nhiễm. Tôm, cua hoặc đỉa phiến cóthể nuốt ốc và nhiễm giun.Khi chuột nuốt ốc, ấu trùng theo dòng máu lên não và nhanh chóng thành giun non(sau 7 giờ ). Nó lưu lại đây khoảng 2 tuần, sau đó cũng theo dòng máu xuống phổivà trưởng thành tại động mạch phổi.Khi người ăn ốc, rau sống ( có ấu trùng giun được phóng thích khi ốc chết ), tôm,cua hay đỉa phiến, ấu trùng cũng theo đường máu lên màng não và não gây bệnhcảnh viêm.2. Dịch tễKST gặp ở Viễn Đông, Đông Nam Á, Úc, một số đảo Thái Bình Dương ( Tahiti,Tân Caledonie, Hawaii.), Cuba, Reunion, Côted, Ivoire, Malaysia, Thái Lan,Trung Quốc, Úc. Bệnh gặp ở cả 2 miền Bắc và Nam Việt Nam.Ở Malaysia và Thái Lan, người ta nhiễm giun vì ăn ốc Pila ampullacea băm nhỏvới nước chanh, muối, màu và rau đậu. Ở Tahiti, người ta nhiễm giun vì ăn móntaioro nước tôm trộn với nước cốt dừa. Ở Hawai, những người Nhật Bản ăn ốcsống để chữa bệnh.3. Lâm sàngBệnh có thể biểu hiện hoặc như một hội chứng viêm màng não cấp với dịch nãotu ỷ trong hay đục, có nhiều bạch cầu toan tính, hoặc như một bệnh cảnh bướu nãokèm các triệu chứng tăng áp lực nội sọ.Bệnh nhân có thể nhức đầu dữ dội, thường sốt nhẹ hoặc không có, chỉ khoảng15% số bệnh nhân có dấu kích thích m àng não.Sau đó, nhức đầu dịu dần và bìnhphục ngẫu nhiên sau vài ngày hoặc vài tuần lễ. Đôi khi, bệnh nhân có th êm liệtdây thần kinh VII; song thi, rối loạn cảm giác (paresthésie ) , liệt hay mất phản xạgân cơ. Bệnh nhân có thể chết nhưng điều này ít xảy ra.4. Chẩn đoán- Dịch não tu ỷ trong, đôi khi đục, vô khuẩn, abumin tăng, 400 - 500 tế bào/mm3trong đó 40 - 50% là bạch cầu toan tính. Rất hiếm khi thấy giun non trong dịchnão tu ỷ.- Phản ứng nội bì với kháng nguyên Angiostrongylus có thể hữu ích trong nhiềutrường hợp.5. Điều trị- Không có thuốc điều trị đặc hiệu- Điều trị triệu chứng: Thuốc giảm đau, chọc dò hút dịch não tu ỷ để giảm áp lực;thuốc kháng viêm có thể dùng trong một số trường hợp6. Dự phòng- Tránh ăn ốc, tôm, cua, đỉa phiến dưới dạng còn sống- Thói quen ăn uống có khi làm cho người ta khó theo lời khuyên của thầy thuốc.TS. Phan Văn Trọng