VIÊM MỦ MÀNG PHỔI

Viêm mủ màng phổi là sự tràn mủ trong khoang màng phổi. Đây có thể là dịch mủ thật sự, nhưng cũng có khi chưa thành mủ hẳn, mà mới chỉ là chất dịch đục hoặc màu nâu nhạt nhưng bao giờ cũng chứa xác bạch cầu đa nhân, thành phần cơ bản của mủ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VIÊM MỦ MÀNG PHỔI VIÊM MỦ MÀNG PHỔII. Định nghĩa:Viêm mủ màng phổi là sự tràn mủ trong khoang màng phổi. Đây có thể là dịchmủ thật sự, nhưng cũng có khi chưa thành mủ hẳn, mà mới chỉ là chất dịch đụchoặc màu nâu nhạt nhưng bao giờ cũng chứa xác bạch cầu đa nhân, thành phầncơ bản của mủ.II. Nguyên nhân, bệnh sinh:+ Viêm mủ màng phổi có thể là nguyên phát (quá trình viêm mủ xuất phát đầutiên ở khoang màng phổi) nhưng thường là thứ phát sau một số bệnh lý ở cácnơi khác như:- Các bệnh ở phổi: viêm phổi, Apxe phổi, giãn phế quản, ung thư phổi bộinhiễm, dị vật phổi, nấm phổi, bóng khí phổi bội nhiễm, tắc động mạch phổi bộinhiễm...Lúc này quá trình viêm nhiễm dễ dàng lan vào màng phổi qua đườngbạch huyết, đường máu hoặc vỡ các tổn thương trực tiếp vào màng phổi.- Các bệnh ở trung thất: dò khí-phế quản, dò thực quản, Apxe hạch trungthất...- Các bệnh ở thành ngực: viêm xương sườn, viêm các đốt sống lưng, Apxevú...- Các bệnh dưới cơ hoành và trong ổ bụng: Apxe dưới cơ hoành, Apxe gan,Apxe quanh thận, viêm phúc mạc...- Bệnh toàn thân: nhiễm khuẩn huyết...- Ngoài ra có thể gặp viêm mủ màng phổi do bị bội nhiễm sau các can thiệpđiều trị vào lồng ngực hoặc sau vết thương và chấn thương ngực gây tràn dịchmáu khoang màng phổi.+ Vi khuẩn gây viêm mủ màng phổi thường gặp hiện nay là: Tụ cầu vàng, Liêncầu, Phế cầu, các vi khuẩn Gram âm như Pseudomonas, Klebsiellapneumoniae, Escherichiacoli, Aerobacteraerogenes, Proteus, Bacteroides,Salmonella...Ngoài ra, còn gặp viêm mủ màng phổi do vi khuẩn Lao, loại n àyđược nghiên cứu riêng do những tính chất đặc biệt của nó về bệnh lý và điềutrị.+ Màng phổi có sức đề kháng rất tốt nên khi có vi khuẩn lọt vào màng phổi thìchưa chắc đã gây nên viêm mủ màng phổi, mà nó còn phụ thuộc vào nhiều yếutố như:- Số lượng vi khuẩn.- Độc tính của vi khuẩn. - Tình trạng sức khoẻ chung của cơ thể. -Khả năng đề kháng và miễn dịch của cơ thể.III. Giải phẫu bệnh lý:Hình ảnh giải phẫu bệnh lý của viêm mủ màng phổi khác nhau qua 3 giaiđoạn:1. Giai đoạn lan tràn (giai đoạn cấp tính): + Hai lá thành và látạng còn mỏng, mềm mại nhưng phù nề và có nhiều điểm xuất huyết. Mặt hailá trở nên mất bóng vì có một lớp tơ huyết che phủ nhưng vẫn tách được dễ + Dịch màng phổi còn loãng, vừa có mủ vừa có Fibrin.dàng. +Đây là giai đoạn có thể điều trị khỏi bằng nội khoa.2. Giai đoạn tụ mủ (giai + Trên bề mặt của hai lá màng phổi có những lớpđoạn bán cấp tính):mủ lẫn với thanh tơ, làm các lá này trở lên dày cứng (lá tạng dày hơn lá thànhvì lá tạng có di động theo hoạt động của phổi). + Dịch màng phổi đã biếnthành mủ hẳn, đặc hay loãng tu ỳ thuộc loại vi khuẩn. Mủ thường được tụ lạitrong khoang màng phổi ở phía dưới và sau, tại rãnh sống-sườn do hai lá màngphổi có xu hướng dính lại với nhau để giới hạn mủ m àng phổi lại. + Đâylà giai đoạn còn có khả năng điều trị khỏi được bằng nội khoa nếu dẫn lưu vàhút liên tục tốt. Nếu không điều trị tốt th ì có thể chuyển thành giai đoạn đóng + Lớp thanh tơ đóngkén.3. Giai đoạn đóng kén (giai đoạn mãn tính):trên bề mặt của màng phổi bị tổ chức hoá mạnh và xơ hoá,tạo thành mộtkhoang chứa mủ có thành dày và chắc (có khi dày tới 2-3 cm). Do đó, dù cóhút hết mủ thì khoang này cũng không xẹp lại được. Kết quả là trong khoangmàng phổi tồn tại một khoang trống (còn gọi là khoang cặn hay khoang tàndư), thường xuyên có dịch tiết và nhiễm khuẩn. + Quá trình xơ hoá pháttriển mạnh xung quanh khoang tàn dư có thể tạo nên các dải xơ lan vào nhu mổphổi, làm cho khả năng giãn nở của nhu mô phổi giảm xuống và giữa thànhkhoang tàn dư với lá tạng không còn lớp bóc tách được nữa. + Thànhngực cũng bị biến dạng nặng nề: các xương sườn trở nên bất động và nằm xuôixuống như trong thì thở ra, các khe liên sườn hẹp lại (trong các trường hợpnặng thì các xương sườn có thể nằm dính sát vào nhau thành một mảng, khôngcòn rõ liên sườn nữa), xương sườn trở nên xốp và có tiết diện hình tam giác(đỉnh ở trong, đáy ở ngoài). Cột sống vẹo về một bên như trong tư thế chốngđau (phần lõm hướng về bên phổi bị tổn thương). + Đây là giai đoạn chỉđiều trị được bằng Ngoại khoa.IV. Phân loại:1. Theo giai đoạn: + Viêmmủ màng phổi cấp tính. + Viêm mủ màng phổi bán cấp tính. +Viêm mủ màng phổi mãn tính. Trên thực tế, khó xác định được thời gíanchính xác cho từng giai đoạn vì các tổn thương trong mủ màng phổi phụ thuộcvào nhiều yếu tố: loại vi khuẩn, độc tính vi khuẩn, sức đề kháng của bệnhnhân, các phương pháp điều trị...2. Theo tác nhân gây bệnh: + Viêm mủmàng phổi do vi khuẩn thường. + Viêm mủ màng phổi do Lao. +Viêm mủ màng phổi do ký sinh tr ...