Viêm tủy ngang kéo dài và màng não do lao: Định khu tổn thương hệ thần kinh trung ương và đáp ứng điều trị - báo cáo 2 trường hợp

Lao hệ thần kinh trung ương chiếm khoảng 1% trong tất cả các trường hợp lao, trong đó viêm cột sống do lao là phổ biến nhất, tiếp theo là viêm màng cứng, viêm màng não. Bài viết trình bày báo cáo 2 trường hợp viêm tủy ngang kéo dài và màng não do lao định khu tổn thương hệ thần kinh trung ương và đáp ứng điều trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viêm tủy ngang kéo dài và màng não do lao: Định khu tổn thương hệ thần kinh trung ương và đáp ứng điều trị - báo cáo 2 trường hợp vietnam medical journal n02 - APRIL - 2020 VIÊM TỦY NGANG KÉO DÀI VÀ MÀNG NÃO DO LAO: ĐỊNH KHU TỔN THƯƠNG HỆ THẦN KINH TRUNG ƯƠNG VÀ ĐÁP ỨNG ĐIỀU TRỊ- BÁO CÁO 2 TRƯỜNG HỢP Nguyễn Văn Tuấn*, Bùi Văn Tuấn*, Hoàng Tiến Ưng*TÓM TẮT 9 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Lao hệ thần kinh trung ương chiếm khoảng 1% Viêm tủy ngang kéo dài được đặc trưng bởitrong tất cả các trường hợp lao, trong đó viêm cột các tổn thương viêm tiếp giáp của tủy sống kéosống do lao là phổ biến nhất, tiếp theo là viêm màngcứng, viêm màng não. Viêm màng não kết hợp viêm dài đến trên ba đoạn đốt sống.Nguyên nhân củatủy ngang do lao rất hiếm gặp, biểu hiện lâm sàng viêm tủy ngang hay gặp hơn là viêm tủy thị thầnnặng, bao gồm các nhóm triệu chứng nhiễm độc lao, kinh, nhiễm trùng, viêm não lan tỏa cấp tính vàtriệu chứng viêm màng não và triệu chứng tổn thương các bệnh tự miễn. Viêm tủy ngang do vi khuẩntủy sống. Liệt 2 chi dưới hoặc liệt tứ chi là triệu chứng Mycobacterium, loại vi khuẩn gây bệnh lao làquan trọng giúp định khu tổn thương tủy sống, hình nguyên nhân rất hiếm gặp [2], [3]. Tổn thươngảnh cộng hưởng từ (MRI) cho thấy tổn thương dạngviêm lan tỏa dọc tủy sống. Chúng tôi thông báo 2 ca hệ thần kinh trung ương (CNS) do lao có bệnhlâm sàng tuổi trẻ bị lao màng não, được chẩn đoán cảnh lâm sàng rất nặng nề, được ghi nhận từ 5 -muộn có tổn thương tủy do lao. Điều trị phác đồ III A 10% các trường hợp mắc lao ngoài phổi và chiếm2RHZE/10RHE, kết hợp liệu pháp corticoid tĩnh mạch khoảng 1% trong tất cả các trường hợp mắc laogiai đoạn tấn công.Đáp ứng điều trị tốt với trực khuẩn [2], [4]. Theo phân loại lao hệ thần kinh trunglao, nhưng triệu chứng tổn thương tủy ít phục hồi,người bệnh bị tàn phế nặng. ương của Ravindra K. G. (1999), gồm lao nội sọ Từ khóa: Viêm tủy ngang, lao hệ thần kinh TW với lao màng não, lao não, lao mạch máu và áp xe não; và lao ở tủy sống gồm chứng liệt do pháSUMMARY hủy cột sống của Pott, bệnh lao cột sống không LONGITUDINALLY EXTENSIVE xâm lấn và viêm màng não cột sống do lao [2].TRANSVERSE MYELITIS AND MENINGITIS Trong những năm gần đây trên thế giới ngày DUE TO TUBERCULOSIS. DIAGNOSIS OF càng có thêm công bố về ca bệnh viêm tủyCENTRAL NERVOUS SYSTEM LESIONS AND ngang kéo dài do lao, qua đó cho thấy mối liên TREATMENT – REPORT 2 CASES hệ tiềm năng giữa nhiễm trùng lao và viêm dọc Central nervous system tuberculosis accounts for tủy ngang. Một nghiên cứu kiểm soát bệnh laoabout 1% of all tuberculosis cases, tuberculous được tiến hành bởi Zatjirua và cộng sự ở Namspondylitis is the most common, followed by scleritis, Phi cho thấy sự liên quan của Lao phổi và viêmmeningitis. Meningitis associated withLongitudinallyextensive transverse myelitis due to tuberculosis, tủy thị thần kinh (viêm tủy và dây thần kinh thịwhich is very rare, severe clinical manifestations, giác) [5], [6]. Việt Nam là đất nước có tỷ lệincluding symptoms of tuberculosis toxicity, symptoms người mắc lao cao, với gần 126.000 ca mắc laoof meningitis and symptoms of spinal cord injury. được phát hiện năm 2018 [1]. Tuy nhiên, chưaThelower limbs or quadriplegic paralysis is an có số liệu cụ thể về tỷ lệ lao hệ thần kinh trungimportant symptom that helps to locate diagnosing thespinal cord injury, magnetic resonance imaging (MRI) ương, đặc biệt chưa thấy có báo cáo nào vềshows diffuse inflammatory lesions along the spinal viêm tủy ngang do trực khuẩn lao được công bố.cord. We report 2 clinical cases of young Vì vậy trong bài báo này chúng tôi báo cáo 2meningococcal tuberculosis, diagnosed late with trường hợp được chẩn đoán và điều trị lao màngextensive transverse myelitis due to tuberculosis. não sớm, nhưng phát hiện khá muộn về viêmTreatment of III A 2RHZE / 10RHE regimen, combinedwith phase-attack intravenous corticoid therapy. Good tủy ngang kéo dài kết hợp do vi khuẩn lao.treatment response to tubercle bacilli, but transverse II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUmyelitis symptoms are less restored, patients areseverely disabled. 2.1. Đối tượng nghiên cứu Keywords: Transverse myelitis, CNS tuberculosis. - Hai ca bệnh bị viêm tủy ngang kéo dài và màng não do lao được điều trị tại Khoa Phục hồi*Bệnh viện 103, Học viện Quân y chức năng Bệnh viện Quân y 103 trong thời gianChịu trách nhệm chính: Nguyễn Văn Tuấn 2018-2019.Email: nguyentuan.35.1975@gmail.com - Ca bệnh thứ nhất: Bệnh nhân nam, 23 tuổi,Ngày nhận bài: 5/2/2020 đột ngột khởi phát bệnh cách đây 2 nămNgày phản biện khoa học: 18/3/2020 (6/2018) với biểu hiện sốt nhẹ về chiều, sau đóNgày duyệt bài: 25/3/2020 sốt cao, kèm theo liệt 4 chi, đại tiểu tiện khó32 TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 489 - THÁNG 4 - SỐ 2 - 2020khăn. Sau đó bệnh nhân rối loạn ý thức, đau đầu hôi ...