VPQ cấp và mãn tính trong điều trị UCS part2

Nguyên nhân ngoai hồng cầu: Do sử dụng hóa chất (như: chì, thạch tín), hoặc do nọc độc côn trùng hay rắn độc cắn phải. Do nhiễm trùng nặng, nhiễm ký sinh trùng sốt rét, nhiễm virus. Do phỏng rộng hoặc tổn thương hệ tuần hoan. Do cường lách. Do nguyên nhân miễn dịch, bất đồng nhóm máu ABO, bệnh tự miễn, truyền máu không phù hợp
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VPQ cấp và mãn tính trong điều trị UCS part2hôt men trong chuyÓn hãa, huyÕt cÇu tè kh«ng æn ®Þnh, sù thiÕuhôtc¸c d©y globin, bÖnh thalassemia vïng biÓn v.v…+ Nguyªn nh©n ngoai hång cÇu: Do sö dông hãa chÊt (như: ch×, th¹ch tÝn), hoÆc do näc ®éc c«ntrïng hay r¾n ®éc c¾n ph¶i. Do nhiÔm trïng nÆng, nhiÔm ký sinh trïng sèt rÐt, nhiÔm virus. Do pháng réng hoÆc tæn thư¬ng hÖ tuÇn hoan. Do cưêng l¸ch. Do nguyªn nh©n miÔn dÞch, bÊt ®ång nhãm m¸u ABO, bÖnh tùmiÔn, truyÒn m¸u kh«ng phï hîp.ư ThiÕu m¸u do gi¶m s¶n sinh hång cÇu:+ Do suy tuû xư¬ng: chøc n¨ng t¹o m¸u cña tñy xư¬ng bÞ suy yÕudo tñybÞ huû ho¹i hoÆc thiÕu yÕu tè kÝch thÝch, hång cÇu gi¶m ngay cangnÆng, hång cÇu lưíi rÊt hiÕm hoÆc mÊt h¼n.+ Do thiÕu nguyªn liÖu t¹o m¸u: như thiÕu s¾t, protein, vitaminB12,acid folic.Nguyªn nh©n: v× hÊp thu kh«ng ®ñ, hÊp thu kÐm hoÆc do nhu cÇut¨ng,do mÊt m¸u qu¸ nhiÒu.ư ThiÕu m¸u do mÊt m¸u: bao gåm mÊt m¸u cÊp va m¹n tÝnh.+ Do mÊt m¸u cÊp tÝnh: h×nh d¹ng hång cÇu b×nh thưêng, ®¼ngs¾c,®¼ng bao.+ Do mÊt m¸u m¹n tÝnh: thưêng kÌm theo thiÕu s¾t nªn phÇn nhiÒulathiÕu m¸u do thiÕu s¾t thuéc lo¹i thiÕu m¸u nhưîc s¾c.Hai c¸ch ph©n lo¹i trªn ®Òu cã c¸c ưu ®iÓm riªng, do ®ã trªn l©msangthưêng vËn dông phèi hîp bæ sung cho nhau gióp chÈn ®o¸n va®iÒu trÞ dÔdang, như vËy dï theo c¸ch ph©n lo¹i nao thiÕu m¸u còng liªnquan ®Õnnguyªn liÖu t¹o m¸u la s¾t, vitamin B12, acid folic, protein v.v. (c¶do mÊt m¸uhay do gi¶m s¶n sinh hång cÇu) va cã liªn quan ®Õn c¸c yÕu tè bÈmsinh haybÖnh lý lam t¨ng ph¸ huû hång cÇu.1.4. §Æc ®iÓm dÞch tÔ häcTÊt c¶ c¸c lo¹i thiÕu m¸u nªu trªn ®Òu cã hiÖn diÖn ë ViÖt Namnhưngmøc ®é xuÊt hiÖn bÖnh cã tû lÖ kh¸c nhau.ư ThiÕu m¸u nhưîc s¾c do thiÕu s¾t: theo thèng kª cña ViÖn HuyÕthäc vaTruyÒn m¸u Trung ư¬ng th× thiÕu m¸u do giun mãc chiÕm 30%, doloÐtd¹ day 15,17%.303Copyright@Ministry Of HealthTrong mét cuéc ®iÒu tra thùc tÕ, c¸c t¸c gi¶ ph¸t hiÖn 50% n«ngd©n bÞnhiÔm ký sinh trïng ®ưêng ruét, trong ®ã chñ yÕu la giun mãc.ư ThiÕu m¸u do tan m¸u: còng gÆp kh¸ nhiÒu.Theo sè liÖu cña ViÖn B¶o vÖ søc kháe trÎ em Trung ư¬ng, sè trÎbÞ bÖnhhuyÕt cÇu tè chiÕm 49%. ThiÕu m¸u tan m¸u còng cã gÆp ë ngưêilín, ®a sè latan m¸u tù miÔn cã kh¸ng thÓ tù sinh víi nghiÖm ph¸p Coombsdư¬ng tÝnhphï hîp víi c¸c tai liÖu quèc tÕ.ư ThiÕu m¸u do dinh dưìng:+ VÒ mÆt dÞch tÔ häc, thiÕu s¾t la nguyªn nh©n chñ yÕu g©y thiÕum¸udo dinh dưìng; sau ®ã la thiÕu acid folic, vitamin B12 va protein.+ T×nh tr¹ng thiÕu m¸u do dinh dưìng rÊt phæ biÕn trªn thÕ giíi,nhÊt laë c¸c nưíc ®ang ph¸t triÓn, ưíc tÝnh cã tõ 500 triÖu ®Õn 1 tû ngưêibÞbÖnh, thưêng la ë phô n÷ va trÎ em. T×nh tr¹ng thiÕu m¸u do dinhdưìng rÊt phæ biÕn ë ViÖt Nam, nhÊt la trÎ em va phô n÷ cã thai.TheoViÖn Nghiªn cøu nhi khoa 1989, tû lÖ thiÕu m¸u do dinh dưìng ëtrÎem va phô n÷ như sau: sè trung b×nh thiÕu m¸u ë trÎ dưíi 3 tuæi ë®ång b»ng la 35%, ë miÒn nói la 49,5%; ë phô n÷ cã thai ë thanhphèla 37% va ë n«ng th«n la 41,7%.1.5. Quan niÖm vÒ thiÕu m¸u theo y häc cæ truyÒnNãi ®Õn m¸u la nãi ®Õn mét dÞch thÓ cã mau ®á lưu th«ng tuÇnhoan giópcho ho¹t ®éng trong c¬ thÓ, tư¬ng øng trong YHCT nãi ®Õn huyÕt.§iÒu nay cßn®ưîc chøng minh khi m« t¶ vÒ mÆt triÖu chøng häc cña thiÕu m¸unhư: xanhxao, mÖt mái, gi¶m g¾ng søc, niªm m¹c nhît nh¹t, lưìi lë, buånn«n, ch¸n ¨n….còng ®ưîc m« t¶ trong c¸c chøng huyÕt hư, hư lao do khÝ huyÕthư …Tuy nhiªn, YHH§ va YHCT cã hai hÖ thèng lý luËn kh¸c nhau. VÒmÆtl©m sang triÖu chøng thiÕu m¸u còng biÓu hiÖn tư¬ng tù chønghuyÕt hư,nhưng khi bÖnh nh©n cã huyÕt hư chưa h¼n la cã thiÕu m¸u.HuyÕt la mét trong 5 d¹ng vËt chÊt gióp cho c¬ thÓ sèng ho¹t ®éng®ã la:tinh, khÝ, thÇn, huyÕt va t©n dÞch.HuyÕt ®ưîc t¹o ra bëi t¹ng tú va t¹ng t©m: tú biÕn hãa c¸c chÊt tinhvicña thøc ¨n uèng thanh ra tinh va t©m khÝ ho¸ mét phÇn tinh rathanh s¾c ®ágäi la huyÕt.Trong ho¹t ®éng cña c¬ thÓ, khÝ va huyÕt la hai d¹ng vËt chÊt lu«n®ånghanh, trî lùc, va chøc n¨ng lu«n quyÖn vao nhau, huyÕt h÷u h×nhcßn khÝ th×v« h×nh, huyÕt th× tÜnh ma khÝ th× lu«n ®éng, huyÕt cã khÝ míi lưuth«ng ®ưîc,khÝ cã huyÕt míi cã n¬i nư¬ng tùa va gi÷ g×n. C¶ hai yÕu tè naytrao ®æi t¸cdông va nư¬ng tùa vao nhau gióp nu«i dưìng còng như mäi ho¹t®éng cña c¬thÓ, nªn khi biÓu hiÖn triÖu chøng huyÕt hư cã lÉn triÖu chøng cñakhÝ.304Copyright@Ministry Of HealthHuyÕt ®ưîc sinh ra tưíi nhuËn c¸c kinh l¹c, chu lưu kh¾p toanth©n,gióp nu«i dưìng c¬ thÓ, gióp vinh nhuËn da l«ng va gióp cho c¸ct¹ng phñho¹t ®éng. M¾t nhê huyÕt ma tr«ng ®ưîc, tai nhê huyÕt míi nghe®ưîc, ngãntay va ban tay nhê huyÕt míi cÇm n¾m ®ưîc, ch©n nhê huyÕt míi®i ®ưîc, c¸ct¹ng nhê huyÕt míi thu rót l¹i va tang tr÷ ®ưîc, c¸c phñ nhê huyÕtmíi tiÕt®ưîc. Sau giai ®o¹n vËn hanh, huyÕt l¹i ®ưîc trë vÒ tang tr÷ ë can.Tú võa cãvai trß sinh ra huyÕt, võa cã vai trß ®iÒu khiÓn huyÕt ë ®óng vÞ trÝcña nã(thèng nhiÕp huyÕt ...