Vụ thảm sát Katyn – đâu là nguyên nhân?

Bài viết này không có tham vọng viết về vụ thảm sát Katyn, vì khả năng tìm kiếm tài liệu về nó là khó khăn. Nhưng người viết hy vọng sẽ cung cấp được cho các thành viên một số thông tin về mặt lịch sử để có thể tự rút ra được kết luận về một sự kiện – cũng có thể được coi là bi thảm đó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vụ thảm sát Katyn – đâu là nguyên nhân?Vụ thảm sát Katyn – đâu là nguyên nhân?Joseph (Józef) Klemens Pilsudski Joseph (Józef) Klemens Pilsudski (5 tháng Chạp năm 1867 – 12 tháng Năm năm 1935)Bài viết này không có tham vọng viết về vụ thảm sát Katyn, vì khả năng tìm kiếm tài liệuvề nó là khó khăn. Nhưng người viết hy vọng sẽ cung cấp được cho các thành viên mộtsố thông tin về mặt lịch sử để có thể tự rút ra được kết luận về một sự kiện – cũng có thểđược coi là bi thảm đó.Trên thực tế, khó có thể viết được về vấn đề này mà không dông dài một chút về nhữngvấn đề trong lịch sử quan hệ quốc tế, nhất là trong thời gian giữa hai cuộc Đại chiến thếgiới. Đó là một thời kỳ có thể nói là phức tạp nhất trong quan hệ quốc tế. Mọi mối quanhệ được hình thành trong giai đoạn này đều nhằm đến không chỉ một cái đích, mà lànhiều mục tiêu, do đó nhiều khi có thể được giải thích và đánh giá bằng những cái nhìnkhác nhau, và cũng phụ thuộc nhiều vào cả các nhà chép sử nữa.Cần phải nhìn nhận thời gian này trong lịch sử châu Âu nói riêng và lịch sử thế giới nóichung, là thời kỳ ngoài những nghi kỵ, những âm mưu quân phiệt hóa nhằm giành lại đấtđai, còn là những cố gắng để có được một nền an ninh tập thể, được đánh dầu bằng sựthành lập của Hội quốc liên (thành lập ngày 10 tháng Giêng năm 1920), tổ chức có thểnói là tiền thân của Liên Hiệp quốc ngày nay.1 - Nước Balan sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất. Những mối quan hệ và nhữngcuộc xung đột với nước Nga Xô-viết.Chúng ta quay lại với nước Nga thời kỳ sau cuộc Cách mạng tháng Mười. Nước Ngabước ra được khỏi cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất với đầy thương tích, chấm dứtchiến tranh với Đức bằng Hiệp ước Brext – Litôpxcơ, mà những thiệt thòi được giànhcho Nga là chủ yếu. Thời kỳ này được xem như là thời kỳ nổi bật của chính sách canthiệp của các nước phương Tây, chủ yếu là nước Anh, vào nội bộ các nước khác trong đócó nước Nga. Xung quanh nước Nga còn rất nhiều thù trong giặc ngoài, như những bọnbạch vệ hoạt động không chỉ như những toán phỉ mà còn là những đội quân lớn, có tổchức như Côntsắc, Đênikin – Vrăngghen… và cả những mối quan hệ quốc tế mà đế chếNga Sa hoàng để lại.Cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất kết thúc với hiệp ước Véc-xay, trong đó có đề cậpđến vấn đề quan trọng là tái thành lập nước Balan, mà nóng bỏng nhất là vấn đề nhữngđường biên giới của nước Balan mới. Nước Balan, trong cuộc đại chiến thế giới lần thứnhất cũng là một trong những chiến trường chính và bị chiến tranh tàn phá. Sau Cáchmạng tháng Mười, nước Nga Xô-viết đã tuyên bố từ bỏ quyền của Đế chế Nga đối vớiBalan và công nhận nền độc lập của nước Balan ngày 29 tháng Tám năm 1918, t ức làchưa đầy một năm sau Cách mạng.Một vị tướng người Balan, Joseph (Józef) Pilsudski (5 tháng Chạp năm 1867 – 12 thángNăm năm 1935) đã tuyên bố thành lập nước Cộng hòa Balan vào ngày 22 tháng Mườimột năm 1918. Trước đó, đến trước tháng Bảy năm 1917 ông ta đã chỉ huy “Quân đoànBalan” chống lại người Nga. Trên đất nước Balan còn tồn tại “Ủy ban quốc gia Balan”,được các nước đồng minh Anh – Pháp – Mỹ đỡ đầu, Ủy ban này bất hòa với tướngPilsudski. Nhân tiện cần phải nói thêm, lúc này “dưới trướng” của ông ta có một nhânvật, sau này sẽ góp phần quan trọng vào câu chuyện của chúng ta: Đại tá Józef Beck,chánh văn phòng nội các của Pilsudski.Cuối năm 1918, đầu năm 1919, nước Balan phải chiến đấu chống lại người Đức, cho đếnkhi nước Đức thua hẳn, buộc phải ngừng chiến trước sức ép của các nước đồng minh vàongày 16 tháng Hai năm 1918. Tuy nhiên, nư ớc Balan non trẻ không định dừng lại ở đó. Ởphía đông, họ đánh nhau với Ucraina và chiếm được thành phố Lvov. Cuộc chiến đấu nàycủa họ khá thắng lợi. Liên minh các nước đồng minh thành lập một Ủy ban do một ôngtướng người Nam Phi làm chủ tịch, ông Botha, đã không thuyết phục được người Balanngừng chiến. Kết quả, người Balan còn chiếm thêm được toàn bộ vùng đông Galicie.Ngày 27 tháng Năm năm 1919, Hội nghị Paris của các nước Đồng minh đã ra tuyên bố sẽcắt đường tiếp tế cho Balan nếu tiếp tục phiêu lưu quân sự.Ở phía bắc, không hiểu vì những lý do gì mà người Balan vẫn tiếp tục đánh nhau vớingười Nga, và tháng Năm năm 1919, họ chiếm được đường biên giới kéo dài đến tận thủđô Minxcơ của xứ Bạch Nga. Ngày 22 tháng Chạp năm 1919, người Bôn-sê-vích đề nghịngừng chiến, công nhận nền độc lập ho àn toàn của Balan và cam kết không vượt qua biêngiới mà họ đã vạch ra trước đây. Cũng trong tháng này, các nước đồng minh thỏa thuậnvới Balan về lãnh thổ của nước này: đường biên giới sẽ đi qua Grốdnô, Vôlốpca,Nêmurốp, Brext – Litôpxcơ và phía đông Przemysl. Đường biên giới này được gọi là“Đường biên giới Curzon”, theo tên của ngoại trưởng Anh lúc bấy giờ.Người Balan đồng thời không chấp nhận cả hai đề nghị của hai phía. Hầu hết nhữngngười Balan đều muốn có được đường biên giới năm 1772 nghĩa là chiếm toàn bộ nướcUcraina. Ngày 25 tháng Tư năm 19 ...