Xã hội hiện đại và lý thuyết học: Phần 2

Tiếp nối phần 1, phần 2 tài liệu trình bày 5 chương còn lại với nội dung: Chương 6 phân tích những đóng góp của Erich Fromm đối với lý thuyết xã hội học nhân văn. Chương 7 trình bày lý thuyết cấu trúc của Dahrendorf về mâu thuẫn xã hội. Chương 8 giới thiệu những đóng góp của Peter Blau đối với sự phát triển xã hội học định lượng qua lý thuyết xã hội học vĩ mô của ông về cấu trúc xã hội. Chương 9 trình bày quan niệm của JeanFrancois Lyotard về sự biến đổi vị thế của tri thức. Chương 10 giới thiệu lý thuyết cấu trúc hóa của Anthony Giddens với tư cách là một hướng phát triển mới. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xã hội hiện đại và lý thuyết học: Phần 2CHƯƠNG 6ý thuyết xã hội học nhân văntrong trốn thoát tự doGiói thiệuLý th u y ết n à y đ ư ợc khởi côn g xây d ự n g bởi ErichPinchas From m (1900-1980), nhà tâm lý h ọc xã hội, nhàphân tâm học^ nhà triết h ọc n h ân văn, nhà lý th u yếtxã h ội th u ộ c trường phái F rankfurt trường phái lýth u y ết p h ê phán. C ó th ể g ọ i From m là nhà triết họcm ácxít m ớ i của ử iế kỷ XX vớ i lý th u yết xã h ội h ọcn hân văn và q u an đ iểm p h ê p h án xã h ội tư bản chủn gh ĩa h iện đ ại đ ộ c đoán, chu yên quyển bóp n gh ẹttự d o của con n gư ờ i đêh m ứ c khiến h ọ phải tìm cáchchạy trôh k h ỏi tự do^.vềchủ đ ề n ày ôn g đã n g h iên^ F- Ị’n»rnm. Phân tâm học và tôn giáo. Phân tâm học và thiền.T ro n g s, Ireu d , G. Jung, E. From m và R. A ssagioli. Phân tâm học vàvàn hóa tâtn linh. N xb V ăn hóa th ô n g tin, H à N ội. 2002. Tr. 161-384;E rich From m . N g ôn n g ừ bị lãng quên. N xb V ăn hóa th ô n g tin. H àN ội. 2003.^ c^hương này d ự a vào bài của Lê N gọc H ù n g . Q u an niệm m ácxítc ủ a E rich From m v ề tự d o trong xã hội tư b ản chủ nghĩa h iện đại.160cứu và xuat bản cu ô n sách T rô n th oát tự do^ m ộ ttác phẩm th u ộ c loại kinh điển v ề tâm lý học, chínhtrị h ọc và xã hội h ọc n h ân v ăn h iện đại v ề tự do vàonăm 1941.Vừa n h ìn th ây tên sách n ày, m ộ t loạt câu hỏi tựđ ộ n g xuâlt h iện đ ôì v ó i n g ư ờ i đ ọc, ch ẳn g hạn n hư thênào là tự do? Tại sao phải chạy trôn khỏi tự do?A i chạy trôh k h ỏi tự do? H ọ ch ạy trôn bằng cách nào?H ọ có trôn thoát tự d o không?N h ư n g v ớ i tư cách là tác giả của cu ôn sách. From mđã nêu n h iề u câu h ỏi n g h iên cứ u từ g ó c đ ộ khoa h ọcxã hội và n h ân văn n h ư sau^; Tự d o với ý n gh ĩa n hânbản là gì? K hao khát tự d o có p h ải là bản chât của conn gư ờ i k hông? Tự d o là sự th iêu v ắ n g các thúc bách từbên n g o à i h a y còn có sự h iện d iện của cái gì nữa?N h ân tô xã hội và k inh t ế n ào thúc đ ẩy con n gư ờ i đấutranh cho tự do? Tự d o có phải là m ộ t áp lự c quá n ặn gkhiến con n g ư ờ i phải tìm cách thoát ra không? Tại saođ ôì với n g ư ờ i n à y tự d o là m ụ c tiêu n h u n g đ ôi vớin gư ờ i khác lại là sự đ e dọa? Bên cạnh khát v ọ n g tự doT ạp chí Thông tin khoa học - chính trị. Sô 6 (18). 2013. Tr. 56-60; sô 7(19). 2013. T r 35-39.^ Erich From m (1941). Trôh thoát t ự do. N xb T ừ đ iến bách khoa. HàNội. 2007. 330 trang. T ên c u ô h sách n à y b ằn g tiêhg Đ ứ c x u â t bảnn ăm 1941 là: Die F u rch t v o r d e r F re ih e it b ằ n g tiêhg A n h x u â t bảnở M ỹ năm 1941 là E scape from Freedom và xuät b ả n ờ V ươngquôc A nh n ăm 1941 là The Fear of F reed o m (UK) (1941).2 E. From m (1941). Sđd. Tr. 11-12.Chương 6: Lý thuyết xã hội học nhân văn ...161có còn ư óc v ọ n g khuät p h ụ c m a n g tín h bản năngkhông? Tại sao thủ lĩn h lại lôi k éo đ ư ợ c n h iề u n gư ờ iq u y phục? C ó phải s ự k h u ât p h ụ c lu ô n tu ân th eo quyluật bên ngoài h ay còn có đ ộ n g lự c n à o ở b ên trongco n người? Đ iều gì tạo n ên lò n g tham v ô đ ộ v ề q uyềnlực? Tham v ọ n g q u y ề n lự c làm tăn g h a y g iả m sự yếuđ u ô i và bât lực? Q u y ền lự c liên q u an n h ư th ế n ào đ êhtự do? Sức m ạnh n à o k h iến con n g ư ờ i có th ể thíchn g h i với hầu hết các tìn h h u ô n g tự d o k hác nhau? Đ âulà g ió i hạn của sự th ích n g h i của con n gư ờ i? và n h iềucâu h ỏ i khác.1. Q U A N NIỆM VỂ T ự D OC ách tiếp cận n g h iê nCÚOIv ề tự d oĐ ể trả lời n h ữ n g câu h ò i n ày. From m đã ch ọn cáchtiêp cận tâm lý h ọc v à trình b ày rõ n ó trong ch ư ơ n g 1T ự d o - m ột vâh đ ề tâm lý họccủa cu ô n sách T rônthoát tự do. T heo cách tiếp cận n ày. From m tập trungp h ân tích sự trải n g h iệ m v ề tự d o của con n g ư ờ i trongn h ữ n g tình h u ô n g xã h ội p h ư ơ n g Tây nử a đ ầ u th êk ỳXX. Đ ó có th ể là tình h u ô n g xã h ội d ân chủ và k hủ n gh o ả n g dân chủ và có th ể là tình h u ô n g xã h ội ch u yênq u yền , độc đ oán k iểu p h á t xít. Ví dụ ở n ư ớ c Đ ứ c lúcb ấy g iờ có h àn g triệu n g ư ờ i h oặc là k h ô n g còn m o n gm u ô n tự d o n ữ a m à tìm cách k h ư ớ c từ, thoát ly, chạytrôh khòi nó và h o ặ c là d ử n g d ư n g k h ô n g tin rằng tự162d o là thứ đ án g đ ể h ọ ch iến đ ấu và bảo vệ^ Tù tìnhh u ô n g xã h ội kiểu n h ư vậy. From m đặt ra m ụ c đíchn g h iên cứu là phân tích các n h ân tô tác đ ộ n g và tínhcách con n g ư ờ i h iện đại v ô h đã k h iêh h ọ k h ư óc từ tụd o trong n h ữ n g q uôc gia p h át xít và theo đ ó lan rộngtrong h àn g triệu n g ư ò i c h ú n g ta2.Tự d o đư ợc From m xác đ ịn h là m ột vâh đ ề tâm lýhọc, n h ư n g ô n g sử d ụ n g có p h ê phán p h ư ơ n g p háp tiếpcận tâm lý học và áp d ụ n g m ộ t sô p h ư ơ n g pháp kháck ể cả xã hội h ọc và chính trị học^. Khi sử d ụ n g p h ư ơ n gpháp tâm lý h ọc hành vi và p h ân tâm học của Sigm undFreud, From m đã n ...