Xã hội học xây dựng pháp luật

Xã hội học xây dựng pháp luật là một loại nghiên cứu pháp lý - xã hội; theo đó, xây dựng pháp luật được tiếp cận dưới góc độ là một hiện tượng xã hội, xem xét các khía cạnh, bản chất xã hội, các bảo đảm cơ sở xã hội học của xây dựng pháp luật, các yếu tố xã hội tác động đến xây dựng pháp luật, cơ chế xã hội của xây dựng pháp luật cũng như hiệu quả, sự tác động ngược trở lại của xây dựng pháp luật đối với đời sống xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xã hội học xây dựng pháp luật NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT XÃ HỘI HỌC XÂY DỰNG PHÁP LUẬT Phạm Thị Duyên Thảo TS. Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Xã hội học xây dựng pháp luật là một loại nghiên cứu pháp lý - xã hội; theo đó, Từ khóa: Xã hội học, xây dựng xây dựng pháp luật được tiếp cận dưới góc độ là một hiện tượng xã hội, xem xét pháp luật. các khía cạnh, bản chất xã hội, các bảo đảm cơ sở xã hội học của xây dựng pháp luật, các yếu tố xã hội tác động đến xây dựng pháp luật, cơ chế xã hội của xây Lịch sử bài viết: dựng pháp luật cũng như hiệu quả, sự tác động ngược trở lại của xây dựng pháp Nhận bài : 20/3/2021 luật đối với đời sống xã hội. Biên tập : 16/4/2021 Duyệt bài : 22/4/2021 Article Infomation: Abstract: Sociology of lawmaking is a type of socio-legal study; accordingly, law-making Keywords: Sociology; lawmaking. is approached from the perspective of a social phenomenon to consider the concept and nature of sociology so that it is to ensure the sociological basis of Article History: law-making, the social factors to impact on law-making, the social mechanism Received : 20 Mar. 2021 of law-making as well as the effectiveness, the reverse impacts of law-making Edited : 16 Apr. 2021 on social life. Approved : 22 Apr. 2021 1. Bản chất xã hội của xây dựng XDPL tạo ra các khung khổ để thay đổi các pháp luật hành vi có xu hướng cản trở sự phát triển Trước hết, xây dựng pháp luật (XDPL) (đặc biệt là hành vi của các công chức nhà chính là một loại thiết kế xã hội1, bao gồm nước) và ngược lại. việc dựng cho xã hội một “bản vẽ”, một bộ XDPL xuất phát từ nhu cầu của xã hội, khung, mô hình, góp phần vào việc định trong việc điều chỉnh các quan hệ xã hội. hình, định hướng xã hội theo một hệ thống Nhu cầu điều chỉnh này, cùng các quyền, lợi các quy ước nhất định. Hoạt động XDPL ích, phần lớn trùng hợp với mong muốn của thực chất là tạo nên các quy phạm pháp các cá nhân, các nhóm trong xã hội. Hoạt luật (QPPL) - quy tắc của hành vi - để tác động XDPL không những nằm trong quá động vào các quan hệ xã hội, làm chúng trình vận hành chung của xã hội, mà với các đi theo đúng khuôn khổ mà xã hội mong QPPL được xây dựng chủ động, mang tính muốn. Các khuôn khổ đó sẽ cung cấp quy “đón đầu”, “phòng ngừa” xã hội trong quá tắc ứng xử, mô hình hóa hành vi của các trình điều chỉnh, còn thể hiện sự định hướng thành viên trong xã hội, kiềm chế họ không xã hội. thực hiện hoặc bắt buộc phải thực hiện XDPL được vận hành nhờ các chất liệu những hành vi nhất định, hoặc sẽ hành xử đa dạng từ cuộc sống, chịu sự tác động như thế này mà không phải như thế khác. nhiều chiều từ các khía cạnh, yếu tố khác 1 Võ Khánh Vinh, Xã hội học pháp luật - những vấn đề cơ bản, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2015, tr.268. Số 10(434) - T5/2021 3 NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT nhau trong xã hội. Từ các yếu tố chung như: mâu thuẫn về lợi ích, mức độ thiếu tương kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, bối cảnh thích trong đáp ứng nhu cầu xã hội, sự yếu quốc tế, ý thức pháp luật, truyền thống lịch kém về kỹ thuật lập pháp, sự biến động của sử cho đến các yếu tố trực tiếp như: tổ chức, các quan hệ xã hội hoặc đến từ những tình năng lực, kỹ năng, kỹ thuật soạn thảo, phạm huống xã hội thuộc phạm vi quản lý của vi, tính chất, đối tượng điều chỉnh... Nhà nước. Những tình huống xã hội xuất XDPL, đến lượt mình, cũng tác động trở hiện lặp đi lặp lại, nhất là tình huống mang lại mạnh mẽ đến các khía cạnh xã hội. Nó yếu tố không bình thường, không chỉ giúp không chỉ là hoạt động chủ đạo góp phần cho việc nhận diện vấn đề mà còn cho thấy tạo nên cơ sở pháp lý cho việc điều chỉnh, các lỗ hổng của pháp luật hiện hành, kéo định hướng các quan hệ xã hội, mà còn là theo nhu cầu phải sửa đổi, bổ sung các quy một hệ thống các thông tin xã hội tương ứng định của pháp luật liên quan. Ví dụ, việc được thể hiện qua nội dung, cách thức điều gia tăng các giao dịch về cây hoa phong chỉnh của các QPPL. XDPL góp phần quy lan đột biến với giá hàng chục, hàng trăm phạm hóa các chuẩn mực xã hội khác như: tỷ đồng đã thu hút không ít người lao vào đạo đức, phong tục, tập quán, các quy tắc đầu tư với mong muốn kiếm siêu lợi nhuận của tổ chức chính trị, xã hội, làm đa dạng vì tin rằng sẽ có người bỏ tiền nhiều hơn cách thức và gia tăng hiệu quả điều chỉnh để mua lại. Các hành vi lừa đảo theo đó các quan hệ xã hội. cũng gia tăng, dẫn đến nhiều nghi vấn về tính xác thực của giao dịch. Ở góc độ pháp 2. Cơ chế xã hội của xây dựng pháp luật lý, nhiều ý kiến cho rằng, để những tình Khác với cơ chế pháp lý trong XDPL, huống xã hội dạng này ngày càng xuất hiện luôn mang tính quyền lực nhà nước với là d ...