Xác định tiềm năng phát triển bền vững lãnh thổ theo phương pháp Ecology Footprint (EF) thích ứng với điều kiện Việt Nam

Bài viết đưa ra thông điệp về tính toán sức mạnh của các loại tài nguyên đất trong quy hoạch lãnh thổ, quy hoạch kinh tế - xã hội, quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xác định tiềm năng phát triển bền vững lãnh thổ theo phương pháp Ecology Footprint (EF) thích ứng với điều kiện Việt Nam DIEÃN ÑAØN XAÙC ÑÒNH TIEÀM NAÊNG PHAÙT TRIEÅN BEÀN VÖÕNG LAÕNH THOÅ THEO PHÖÔNG PHAÙP ECOLOGY FOOTPRINT (EF) THÍCH ÖÙNG VÔÙI ÑIEÀU KIEÄN VIEÄT NAM TS. TRAÀN THuïC HAâN C hính phöông phaùp EF chæ ra raèng, con ngöôøi chuùng ta ñang söû duïng treân möùc taøi nguyeân ñaát ñai maø traùi ñaát vaø giôùi haïn laõnh thoå cuûa caùc quoác gia cho pheùp: Giôùi haïn cho pheùp laø 1,8ha/ngöôøi theo soá lieäu daân soá toaøn caàu naêm 2008. Nhöng sau khi tính toaùn, trung bình toaøn caàu chuùng ta ñang söû duïng 2,2ha/ngöôøi. Neáu nhö taát caû chuùng ta muoán soáng nhö ngöôøi Myõ thì phaûi caàn ñeán hôn 5 quaû ñaát, nhö ngöôøi Ñöùc hay ngöôøi Phaùp caàn ñeán 3 quaû ñaát. Quoác teá cuõng coù raát nhieàu chæ trích nhaèm vaøo nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån nhö Trung Quoác hay AÁn Ñoä khi buøng noå kinh teá vôùi toác ñoä phaùt trieån quaù noùng laøm toån haïi naëng neà moâi tröôøng soáng. Tuy nhieân phöông phaùp naøy chæ ra raèng: nhöõng nöôùc naøy laïi chæ caàn ñeán 1 hoaëc thaäm chí döôùi 1 quaû ñaát vôùi loái soáng hieän nay cuûa hoï. Baøi vieát naøy muoán ñöa moät thoâng ñieäp veà tính toaùn söùc mang cuûa caùc loaïi taøi nguyeân ñaát trong quy hoaïch laõnh thoå, quy hoaïch kinh teá-xaõ hoäi, quy hoaïch söû duïng ñaát vaø quy hoaïch xaây döïng. Lyù thuyeát veà ñaùnh giaù tieàm naêng phaùt trieån theo phöông phaùp EF Phöông phaùp footprint - Laø caùch tính toaùn cuï theå vaø tieân tieán nhaát hieän nay maø caùc quoác gia phaùt trieån söû duïng ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä phaùt trieån beàn vöõng. Trong Quy hoaïch söû duïng ñaát, quaù trình naøy ñöôïc nhaän daïng roõ qua caùc bieåu hieän sau: n Caùc khu ñònh cö noâng nghieäp laâu ñôøi hieän nay ñeàu ñöôïc khai thaùc quaù coâng suaát khi coäng sinh vôùi caùc khu ôû môùi trong ñoâ thò hoùa roäng khaép ôû Vieät Nam, lôùn hôn raát nhieàu so vôùi khaû naêng vaø quy moâ thöïc teá maø noù coù ñöôïc (Tính theo taøi nguyeân, söï tieâu thuï vaø chaát thaûi cuûa noù). Hieän töôïng naøy khieán caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch khoù kieåm soaùt ñöôïc söû duïng ñaát moä caùch hieäu quaû vaø töông lai cuûa noù. Vieäc chieám duïng ñaát noâng nghieäp laøm ñoâ thò môùi chöa bao giôø döïa treân caùc nghieân cöùu khoa hoïc veà phaùt trieån beàn vöõng taøi nguyeân ñaát ñai vaø taøi nguyeân noâng nghieäp trong töông lai xa cuûa daân toäc - voán döïa treân neàn cuûa vaên minh luùa nöôùc ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån laâu daøi. n Caàn ñeán caùc phöông phaùp môùi ñeå ñaùnh giaù tính beàn vöõng trong söû duïng ñaát theo caùc tieâu chí quoác teá vaø quoác gia coù theå ñònh löôïng ñöôïc. Caùc phöông phaùp ñoù gaén vôùi hoaøn caûnh cuï theå cuûa töï nhieân vaø xaõ hoäi, con ngöôøi taïi choã, thoâng qua caùc soá lieäu khaûo saùt taïi choã. 16 SË 93 . 2018 ≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝ n Hieän nay theá giôùi ñang duøng hai phöông phaùp chính ñeå ñaùnh giaù Hieän nay EF laø moät trong nhöõng phöông phaùp ñaùnh giaù ñoä beàn tính beàn vöõng cuûa caùc moâ hình ñònh cö ñoâ thò vaø noâng thoân nhö sau: vöõng ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát treân theá giôùi, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng 1 - Ñaùnh giaù thoâng qua ñònh löôïng khí thaûi CO2 - Laø caùch ñöôïc baøn moâ hình ñònh cö treân nhieàu caáp ñoä töø vó moâ ñeán vi moâ. ñeán nhieàu nhaát khi ñaùnh giaù taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng, taøi nguyeân cuûa ñoâ thò, ñaëc bieät thích hôïp vôùi caùc ñoâ thò ñaõ phaùt trieån cao, coù quy Moâ taû chung veà phöông phaùp EF: bao goàm 2 thaønh phaàn soá lieäu ñònh caùc chæ tieâu veà hieäu öùng nhaø kính vaø khí thaûi. Nhöng ñoái vôùi tính toaùn cho söû duïng ñaát chính sau: caùc nöôùc ñang phaùt trieån thì khoù aùp duïng ñöôïc vì phaàn lôùn caùc khu n Land footprint: bao goàm ñaát ñeå troàng troït, chaên nuoâi, röøng, thuyû ñònh cö ôû ñaây ñeàu coù khí thaûi döôùi tieâu chuaån, nhöng vaãn khoâng beàn saûn, ñaát xaây döïng (trong ñoù coù ñoâ thò vaø noâng thoân), xaây döïng haï vöõng veà moâi tröôøng soáng. taàng kyõ thuaät. 2 - Ñaùnh giaù baèng Phöông phaùp Ecological Footprint (EF) theo söû n Energy footprint ñöôïc goïi laø Carbon footprint: ñaây laø ñaát daønh cho duïng ñaát - Phöông phaùp Ecological Footprint (EF - löôïc dòch: “daáu naêng löôïng, hieän taïi ñöôïc tính toaùn baèng dieän tích röøng ñeå haáp thuï chaân sinh thaùi”) veà cô baûn laø moät phöông phaùp ñònh löôïng hoaù möùc khí thaûi CO2, ñöôïc thaûi ra do tieâu thuï naêng löôïng trong sinh hoaït ñoä söû duïng taøi nguyeân thieân nhieân cuûa moät moâ hình xaõ hoäi nhaèm vaø saûn xuaát. ñaùnh giaù moät caùch toaøn dieän tính beàn vöõng cuûa moâ hình ñoù. Ñaây laø caùch tieáp caän môùi nhaát ñeå ñaùnh giaù toaøn dieän tính beàn vöõng caùc moâ Khaû naêng aùp duïng EF trong tính toaùn tieàm naêng phaùt trieån cuûa hình ñònh cö. caùc quaàn theå cö truù ñoâ thò vaø noâng thoân ôû Vieät Nam: q Söùc gaùnh chòu sinh thaùi cuûa Traùi Ñaát ñöôïc tính theo chæ soá phaân tích n EF thöôøng taäp trung phaân tích caùc quaàn theå cö truù con ngöôøi hay sinh thaùi bình quaân ñaàu ngöôøi (ecological footprint anlalysis), goïi taét moät neàn kinh teá. Taát caû ñaát saûn xuaát vaø dieän tích nöôùc yeâu caàu cho laø chæ soá sinh thaùi bình quaân. Ñoái vô ...