Xác định vấn đề nghiên cứu cho công trình khoa học như thế nào?

Bài viết này sẽ cố gắng trình bày nguyên tắc giúp học viên sau đại học chủ động sáng tạo trong công đoạn đầu tiên của nghiên cứu khoa học, đó là xác định vấn đề.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xác định vấn đề nghiên cứu cho công trình khoa học như thế nào?TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 21 - Thaùng 6/2014 XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU CHO CÔNG TRÌNH KHOA HỌC NHƯ THẾ NÀO? TRẦN THANH ÁI(*) “Mọi kiến thức khoa học đều bắt đầu từ một câu hỏi” (G. Bachelard)TÓM TẮT Một trong những nhược điểm của nghiên cứu khoa học ở nước ta là cách xác định vấnđề trước khi nghiên cứu. Đó là một công đoạn đã được cộng đồng khoa học thế giới đúckết thành quy chuẩn. Để xác định vấn đề cho nghiên cứu, cần phải phân biệt vấn đềthường ngày trong cuộc sống và công tác, với vấn đề khoa học. Vấn đề khoa học là một látcắt thực tế mà người nghiên cứu thực hiện bằng cách quan sát thực tế rồi phân tích, đốichiếu với kho tàng tri thức của nhân loại, đề phát hiện ra khoảng trống tri thức và tìm racái mới trong khoa học. Bài viết này sẽ cố gắng trình bày nguyên tắc giúp học viên sau đạihọc chủ động sáng tạo trong công đoạn đầu tiên của nghiên cứu khoa học, đó là xác địnhvấn đề. Từ khóa: nghiên cứu khoa học, quan sát thực tế, đối chiếu, phân tíchABSTRACT One of weakness of Vietnamese research is how to determine research problems. Thisstape is standardized by international scientific community. To determine researchproblems, it must distinguish daily problems from scientific problems. Scientific problem isa “tranch” of reality that researcher makes by observing reality then analyses it, comparesit and the corpus of knowledge of humanity, in order to discover gaps of knowledge and tofinds out scientific novelty. This paper will introduce principles which help master studentsto determine autonomously and creatively research problem. Keywords: scientific research, observe reality, comparison, analyse * Nghiên cứu khoa học là nghiên cứu học viên sau đại học phải bỏ học nửanhững gì? Câu hỏi này có vẻ ngây ngô, tầm chừng chỉ vì không thể tìm được câu trả lờithường, nhưng không ít người ngắc ngứ, thỏa đáng, hoặc nói cách khác, không xáchoặc ngộ nhận. Thậm chí, có thể nói rằng định được vấn đề mà họ muốn phát triểntrở ngại lớn nhất của mọi sinh viên, học thành đề tài nghiên cứu, mặc dù đã hoàn tấtviên cao học, kể cả nghiên cứu sinh tiến sĩ, các học phần lý thuyết. Còn những luậnkhi phải trả lời cho câu hỏi “nghiên cứu cái văn/luận án đã hoàn thành thì một sốgì?” mà họ phải tự đặt ra để tìm đề tài cho không ít phải hứng chịu nhiều sự phê bìnhluận văn của họ. Thật vậy, đã có không ít của giới khoa học về nhiều phương diện, mà đầu tiên là cách xây dựng vấn đề(*) nghiên cứu (research problem) không thích PGS.TS, Nhà giáo ưu tú, Trường Đại học Cần Thơ 6 TRẦN THANH ÁIhợp, khiến chất lượng công trình không dẫn cho họ những nguyên tắc xây dựng vấnbảo đảm. Nhận xét sau đây của GS. Trần đề nghiên cứu, khiến họ trở thành ngườiVăn Thọ dù cách nay hơn 10 năm nhưng học thông minh, chủ động và sáng tạo.không hề mất tính thời sự, nếu không Như thế mới tránh được sao chép, rậpmuốn nói rằng ngày càng chính xác: khuôn trong nghiên cứu, mà trước hết là “Cách suy nghĩ về việc chọn đề tài ở rập khuôn trong cách chọn đề tài, và mớiViệt Nam chỉ làm cho luận án tiến sĩ thiếu có thể tìm được cái mới đóng góp cho khoatính học thuật và phần lớn thiếu tính độc học, là điều kiện tiên quyết để được cộngsáng. Nội dung, trình độ của luận án do đó đồng khoa học thế giới công nhận. Trongcòn rất xa mới đạt được tiêu chuẩn tối thiểu bài viết này, chúng tôi sẽ cố gắng trình bàycủa thế giới và người được cấp bằng trong những nguyên tắc xây dựng đề tài nghiêntrường hợp đó khó có thể thảo luận khoa cứu phù hợp với chuẩn mực thế giới;học với chuyên gia nước ngoài trong cùng nhưng trước hết, ta thử điểm lại một số đềngành” (Trần Văn Thọ, 2003). tài luận án mà dư luận cho là “có vấn đề”, Điều đó cho thấy rằng việc xác định đã được bảo vệ ở nước ta.vấn đề nghiên cứu có một vai trò quyết 1. MỘT SỐ ĐỀ TÀI LUẬN VĂN VÀđịnh trong mọi nghiên cứu khoa học, trong LUẬN ÁN BỊ PHÊ BÌNHđó có luận văn, luận án. Vì thế, hoàn toàn Vấn đề chất lượng đào tạo sau đại họccó thể hiểu được khi có nhiều nhà ...