Xâm phạm bản quyền trong môi trường số: Giải pháp cho các nhà phát triển công nghệ

Một trong những loại hình xâm phạm bản quyền (XPBQ) phổ biến nhất trong môi trường số hiện nay là thông qua hệ thống chia sẻ ngang bằng (Peer-to-Peer, P2P). Dưới góc độ sở hữu trí tuệ, làm thế nào để giảm XPBQ qua P2P, nhưng đồng thời vẫn khuyến khích các nhà phát triển công nghệ tiếp tục sáng tạo. Bài viết đề cập đến thực tiễn xét xử các hành vi XPBQ công nghệ cao P2P trên thế giới, và một số khuyến nghị cho các nhà phát triển công nghệ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xâm phạm bản quyền trong môi trường số: Giải pháp cho các nhà phát triển công nghệ XÊM PHAÅM BAÃN QUYÏÌN TRONG MÖI TRÛÚÂNG SÖË: GIAÃI PHAÁP CHO CAÁC NHAÂ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG NGHÏå LÊ THỊ THU HÀ* ĐÀO THỊ MAI QUYÊN** Một trong những loại hình xâm phạm bản quyền (XPBQ) phổ biến nhất trong môi trường số hiện nay là thông qua hệ thống chia sẻ ngang bằng (Peer-to-Peer, P2P). Dưới góc độ sở hữu trí tuệ, làm thế nào để giảm XPBQ qua P2P, nhưng đồng thời vẫn khuyến khích các nhà phát triển công nghệ tiếp tục sáng tạo. Bài viết đề cập đến thực tiễn xét xử các hành vi XPBQ công nghệ cao P2P trên thế giới, và một số khuyến nghị cho các nhà phát triển công nghệ. 1. Khái quát về Peer to Peer có thì ai sẽ phải chịu trách nhiệm và hình P2P1 là hệ thống chia sẻ thông tin, theo thức pháp lý nào sẽ chi phối các hành vi đó, dữ liệu không cần được lưu trên một máy vi phạm đó? 2 Luật của Hoa Kỳ và nhiều chủ nhất định, mà chỉ có một máy trạm trung nước phương Tây quy định, ngoại lệ một chuyển các thông tin về dữ liệu giữa người công nghệ không được xem là bất hợp sử dụng (user) với nhau. Phần mềm P2P sau pháp nếu nó có thể được sử dụng cho các hành vi “không phạm luật một cách đáng khi cài đặt trong máy tính sẽ cho phép người kể” (non-substantial infringement). Hệ thống sử dụng máy truy cập ngay lập tức vào các P2P có thể là một trong những đối tượng áp tệp dữ liệu (file) ghi trong tất cả các máy tính dụng của ngoại lệ này, bởi người dùng được nối mạng trên thế giới mà không cần phải phép trao đổi những nội dung hợp pháp như thông qua máy chủ, với điều kiện các máy phần mềm miễn phí, phiên bản thử nghiệm, tính đó cũng cài phần mềm P2P. những tác phẩm không đăng ký bản quyền... Nhìn từ khía cạnh pháp luật, việc sử Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết các trang sử dụng hệ thống chia sẻ P2P đặt ra hai vấn đề. dụng hệ thống P2P đều từng được sử dụng Thứ nhất, hệ thống P2P có chứa đựng yếu tố cho mục đích sao chép, trao đổi trái phép các vi phạm bản quyền hay không? Thứ hai, nếu nội dung có bản quyền3. * TS. Giảng viên Khoa Kinh tế và Kinh doanh Quốc tế, Trường Đại học Ngoại thương. ** Trường Đại học Ngoại thương. 1 Một số trường hợp, P2P còn được viết là PtP. 2 ThS. Nguyễn Thị Tuyết, Chia sẻ dữ liệu trong môi trường Internet và các vấn đề liên quan đến tác giả, 8/11/2011, xem tại trang: http://www.tks.edu.vn/portal/detailtks/5064_64_0_Chia-se-du-lieu-trong-moi-truong-Internet-va-van-de-lien-quan- den-quyen-tac-gia.html (truy cập ngày 20/1/2015). 3 Tlđd. Söë 02+03 (306+307) T1+T2/2016 NGHIÏN CÛÁU LÊÅP PHAÁP 91 THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT 2. Thực tiễn xét xử xâm phạm bản quyền Tuy nhiên, hầu hết những người sử dụng P2P trên thế giới Internet đều cho rằng, họ không biết đến việc Trong hệ thống P2P, có 4 đối tượng tham phải xin phép bản quyền vì đây chỉ là sự trao gia chính, đó là người sử dụng (end-users), đổi dữ liệu giữa các máy tính cho nhau; hoặc nhà cung cấp dịch vụ (P2P purveyors), nhà đối với người có hiểu biết về công nghệ cũng cung cấp dịch vụ Internet (ISPs) và những như luật bản quyền, họ thường viện dẫn đến người cung cấp công nghệ hay người viết ngoại lệ sử dụng tự do tác phẩm mà không phần mềm (software developers). Vậy ai là cần xin phép6... người bị coi là xâm phạm quyền tác giả Vậy để có thể kết án được người sử dụng (XPQTG)? Internet, cần phải đưa ra các bằng chứng về Thực tế cho thấy, ở mỗi quốc gia đều có việc sử dụng ngoài mục đích cá nhân như những cách giải quyết vấn đề khác nhau và ngoại lệ quy định. ngay trong bản thân mỗi quốc gia thì kết quả Đối với người sử dụng, hai hành vi được giải quyết ở mỗi thời kỳ cũng có những điểm xem là căn cứ XPBQ, đó là hành vi tải tệp dữ khác biệt4. Điều này sẽ được thể hiện rõ qua liệu lên Internet (upload) để chia sẻ tác phẩm việc phân tích một số án lệ điển hình ở hai với những người truy cập Internet khác có sử quốc gia Pháp và Hoa Kỳ, đại diện cho hệ dụng phần mềm P2P, và hành vi tải tệp xuống thống Civil Law và Common Law. (download) để sử dụng cho các mục đích cá Các vụ xâm phạm do lỗi của người sử nhân. Hành vi tải tệp lên là hành vi xâm phạm dụng quyền phổ biến tác phẩm7. Còn hành vi tải tệp Hầu hết các bản án đầu tiên liên quan ...