Xây dựng quy trình realtime PCR phát hiện Neisseria meningitidis

Trong nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu đã xây dựng thành công quy trình realtime PCR có khả năng phát hiện nhanh và chính xác Neisseria meningitidis với ngưỡng phát hiện 100 copy/p.ư, tương đương với bộ kit thương mại hiện có trên thị trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng quy trình realtime PCR phát hiện Neisseria meningitidis vietnam medical journal n01 - APRIL - 2020 XÂY DỰNG QUY TRÌNH REALTIME PCR PHÁT HIỆN NEISSERIA MENINGITIDIS Hồ Hữu Thọ1, Nguyễn Đình Ứng1, Nguyễn Văn Chuyên1, Nguyễn Văn Ba1, Nguyễn Trọng Chính1TÓM TẮT không được chẩn đoán và điều trị kịp thời bệnh có khả năng thành dịch, ảnh hưởng lớn đến trẻ 12 Viêm màng não do cầu khuẩn Neisseriameningitidis (viêm màng não mô cầu) là một vấn đề em và thanh thiếu niên với tỷ lệ mắc và tỷ lệ tửsức khỏe nghiêm trọng trên toàn thế giới, trong đó vong cao do các biến chứng của bệnh, đặc biệtchâu Phi và châu Á là vùng dịch tễ lưu hành cao của là tổn thương thần kinh vĩnh viễn[2]. Ở Việtbệnh. Ở Việt Nam chương trình vắc xin phòng bệnhchưa được đánh giá và đưa vào chương trình phòng Nam, bệnh viêm màng nãomô cầu là bệnh xếpbệnh quốc gia nên việc giám sát, phát hiện và tiên thứ 6 trong 10 bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ tửlượng dịch bệnh viêm màng não mô cầu là hết sức vong cao nhất. Tuy nhiên, chương trình vắc xincần thiết. Gần đây, kỹ thuật reatime PCR được ứng phòng bệnh chưa được đánh giá và đưa vàodụng rộng rãi hứa hẹn là công cụ chẩn đoán tác nhân chương trình phòng bệnh quốc gia nênviệc giámgây bệnh với nhiều ưu điểm nổi bật. Trong nghiên cứu sát, phát hiện và tiên lượng dịch bệnh viêmnày, nhóm nghiên cứu đã xây dựng thành công quytrình realtime PCR có khả năng phát hiện nhanh và màng não mô cầu là hết sức cần thiết.chính xác Neisseria meningitidis với ngưỡng phát hiện Với sự phát triển của các kỹ thuật phân tử100 copy/p.ư, tương đương với bộ kit thương mại hiện cho phép phân tích vi khuẩn gây viêm màng nãocó trên thị trường. Độ nhạy, độ đặc hiệu quy trình từ mẫu nuôi cấy phân lập và không phân lập,realtime PCR đã xây dựng được đánh giá và so sánh đều khẳng định được ca bệnh [3], các nghiênvới bộ kit thương mại (Primerdesign) cho kết quả cứu trong nước có xu hướng tập trung vào cáctương đương (100%). Từ khóa: Neisseria meningitidis, realtime PCR phương pháp sinh học phân tử như PCR và multiplex PCR khuếch đại đặc hiệu gen đíchSUMMARY N.meningitidis[4]. Nhìn chung các nghiên cứuDEVELOPMENT OF A REALTIME PCR PROTOCOL vẫn còn nhiều hạn chế về độ nhạy, độ đặc hiệu FOR DETECTION OF EISSERIA MENINGITIDIS hay lựa chọn gen đích chưa phù hợp. Kỹ thuật Meningococcal meningitis is a serious health PCRsử dụng trong các nghiên cứu phát hiện cácproblem worldwide and predominant in Asia and sản phẩm qua phân tích trên gel agarose nênyêuAfrica. In Vietnam, the vaccination program has not cầu mở các ống PCR chứa sản phẩm sau khuếchbeen evaluated and included in the national diseaseprevention program, so the monitoring, detection and đại làm tăng đáng kể nguy cơ nhiễm không gianprognosis of meningococcal disease are extremely phòng thí nghiệm và cũng rất tốn thời gian. Việcnecessary. Recently, real-time PCR is a widely used lựa chọn gen đích ctrAdẫn đến có thể bỏ sót mộtmolecular method for detection ofNeisseria tỷ lệ đáng kể (>16%) người mang mầm bệnhmeningitidiswith many outstanding advantages. In this không triệu chứng [5], trong khi có nhiều ý kiếnstudy, we have successfully established a real-time cho rằng bệnh viêm màng não xâm lấn xảy raPCR assay capable of fast and accurate detection ofNeisseria meningitidis with the lower detection limit chủ yếu ở những người mang mầm bệnh không100 copies per reaction, equivalent to the available triệu chứng trước đó [6].commercial kit. The sensitivity and specificity of our Gần đây, kỹ thuật realtime PCR đã và đangreal-time PCR assaywere evaluated and compared to được đưa vào sử dụng rộng rãi trong các lĩnhthe commercial kit (Primerdesign) for equivalent vực khác nhau, đặc biệt trong chẩn đoán sớmresults (100%). Keywords: Neisseria meningitidis, realtime PCR tác nhân gây bệnh. Kỹ thuật cho phép phân tích kết quả sau mỗi chu trình nhiệt của phản ứng doI. ĐẶT VẤN ĐỀ đó dễ dàng thực hiện và tiết kiệm thời gian hơn Viêm màng não mô cầu là bệnh nhiễm trùng so với PCR. Realtime PCR được biết đến là kỹcấp tính do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây thuật khuếch đại acid nucleic với độ nhạy và độra với phạm vi phân bố trên toàn cầu[1]. Nếu đặc hiệu cao [7]. Chính vì những lý do thực tiễn trên, nhóm1Học viện Quân y nghiên cứu tến hành xây dựng quy trình realtimeChịu trách nhiệm chính: Nguyễn Văn Ba PCR phát hiện Neisseria meningitidis đặc hiệuEmail: bsnguyenvanba@yahoo.com gen đích sodC, có tính bảo tồn cao, đặc hiệu vớiNgày nhận bài: 8/2/2020 N.meningitidis và ít nhạy cảm với biến đổi khángNgày phản biện khoa học: 1/3/2020 nguyên hơn ctrA[8]. Quy trình realtime PCR đãNgày duyệt bài: 19/3/202042 TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 489 - THÁNG 4 - SỐ 1 - 2020xây dựng được đánh giá khả năng ứng dụng (biến tính ở 94℃ 15s, gắn mồi 63℃ 30s ...