Xơ gan (Kỳ 3)

Xơ gan khi đã đến thời kỳ các triệu chứng lâm sàng rõ rệt, đã có biểu hiện mất bù, thường có tiên lượng dè dặt. Thời gian sống thêm thường khoảng 4 năm đối với xơ gan do rượu và do viêm gan virut, đối với xơ gan mật thứ phát: khoảng 6 năm và tiên phát khoảng 7 năm. - Nếu chẩn đoán được sớm và tìm ra được nguyên nhân để loại bỏ hoặc điều trị thì khả năng làm cho xơ gan trở lại thời kỳ ổn định hoặc làm chậm sự tiến triển...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xơ gan (Kỳ 3) Xơ gan (Kỳ 3) III. TIẾN TRIỂN, BIẾN CHỨNG VÀ TIÊN LƯỢNG CHUNG CỦAXƠ GAN - Xơ gan khi đã đến thời kỳ các triệu chứng lâm sàng rõ rệt, đã có biểu hiệnmất bù, thường có tiên lượng dè dặt. Thời gian sống thêm thường khoảng 4 nămđối với xơ gan do rượu và do viêm gan virut, đối với xơ gan mật thứ phát: khoảng6 năm và tiên phát khoảng 7 năm. - Nếu chẩn đoán được sớm và tìm ra được nguyên nhân để loại bỏ hoặcđiều trị thì khả năng làm cho xơ gan trở lại thời kỳ ổn định hoặc làm chậm sự tiếntriển của bệnh. - Bản tiêu chuẩn của Child hay được sử dụng trong đánh giá tiên lượng củaxơ gan: Cho điểm 1, 2, 3 theo mức độ cửa bilirubin, albumin huyết thanh, cổtrướng, rối loạn tâm thần kinh và sức khoẻ toàn thân. Child - Pugh (1982) Các chỉ số 1 2 3 Không Thoáng qua hoặc Bệnh não gan Hôn mê có nhẹ Không Cổ trướng Có ít Có nhiều có Bilirubin ỡmol/l 51 Albumin g/l >35 28 - 35 65 40 - 65 Các biến chứng của xơ gan: + Chảy máu tiêu hoá do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, là một biến chứnghay gặp, rất nguy hiểm, đe doạ tính mạng bệnh nhân. Do chảy máu nặng thiếumáu cấp tính gây sốc thiếu máu càng làm suy gan nặng hơn dẫn đến hôn mê gan. + Cổ trướng: do tăng áp lực tĩnh mạch cửa và suy gan làm cho các đợtviêm càng nặng và khó chữa. + Rối loạn não - gan dẫn đến hôn mê gan. + Hội chứng gan - thận (Hepato-renal syndrome): do trong xơ gan sự tuầnhoàn nuôi dưỡng thận giảm sút, dẫn đến suy thận cùng với suy gan. + Các nguy cơ nhiễm khuẩn: viêm phúc mạc tự phát do nhiễm khuẩn,nhiễm khuẩn huyết, lao phổi. + Lách to và cường tính lách dẫn đến hạ bạch cầu, tiểu cầu, HC + Rối loạn về đông máu do giảm sản xuất fibringen (yếu tố I), prothrombin(yếu tố II) và các yếu tố V, VII, IX. + Những bệnh hay đi cùng với xơ gan: loét dạ dày- hành tá tràng, thoát vịthành bụng (ở bệnh nhân bị cổ trướng to), sỏi mật. + Ung thư gan trên nền xơ (coi xơ gan là một trạng thái tiền ung thư). IV. Điều trị và dự phòng 1. Điều trị a. Chế độ ăn uống, nghỉ ngơi - Trong đợt tiến triển, cổ trướng xuất hiện: bệnh nhân cần được nghỉ ngơituyệt đối, nhất là nằm viện. - Chế độ ăn: đủ chất, hợp khẩu vị bệnh nhân, đủ calo (2500 - 3000 calotrong ngày), nhiều đạm (100g/ngày), nhiều sinh tố, hạn chế mỡ, chỉ ăn nhạt khi cóphù nề. Khi có dấu hiệu tiền hôn mê gan phải hạn chế lượng đạm trong khẩu phầnthức ăn. b. Chế độ thuốc men: + Thuốc làm cải thiện chuyển hoá tế bào gan và các hocmonglucococticoit: - Thuốc làm cải thiện chuyển hoá tế bào gan: . Vitamin C: 0,50 x 2 ống tiêm tĩnh mạch, 1 đợt 7 - 10 ngày. . Vitamin B12: 200microgam/ngày, một đợt 10 ngày tiêm bắp thịt hoặcLipochol: ngày uống 1 - 2 lần, mỗi lần 2 viên. . Cyanidanol: viên 500 mg, ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 viên. - Thuốc Glucocorticoid (chỉ dùng trong đợt tiến triển của xơ gan do viêmgan virut, xơ gan ứ mật): . Prednizolon 20-25mg/ngày trong 1-2 tuần sau đó dùng liều duy trì 5-10mg/ngày, kéo dài hàng tháng. - Testosteron (tăng cường chuyển hoá đạm, khi dùng phải theo dõi kiểmtra): tiêm bắp 100mg Propionat Testosteron, cho cách nhật trong vòng 4 tuần đầu,sau đó cứ 14 ngày cho 300mg kéo dài hàng năm. - Flavonoit Sylimarin (biệt dược Carcyl, Legalon): . Legalon: viên 70mg, ngày uống 2 - 3 lần. - Y học dân tộc: theo kinh nghiệm của dân gian có các bài thuốc: nhân trần,Actiso, tam thất, mật gấu... có tác dụng điều trị tốt đối với bệnh gan, cần đượcnghiên cứu, đánh giá đầy đủ hơn. . + Tiêm truyền dịch: - Đối với bệnh nhân có tỷ lệ prothrombin giảm, lâm sàng có chảy máu dướida, niêm mạc, xuất huyết tiêu hoá... có thể truyền máu tươi cùng nhóm tuỳ theomức độ mất máu. - Đối với bệnh nhân xơ gan bị giảm nhiều protein máu, đặc biệt albumin thìnên dùng plasma đậm đặc và dung dịch albumin 20% hoặc truyền các loại đạmtổng hợp: alvezin, moriamin tuần hoặc hai tuần 1 lần. + Điều trị cổ trướng: - Dùng thuốc lợi tiểu chống thải kali: . Aldacton: viên 25mg cho 150 - 200mg/24 giờ trong 1 tuần. Sau hạ xuống100 -150 mg/24 giờ. Nếu dùng nhóm thuốc này cổ trướng giảm ít thì có thểchuyển sang dùng nhóm thuốc lợi tiểu mạnh hơn nhưng mất kali như: Furocemid(Lasix): 20 - 40mg/24 giờ, cho một đợt 10 -14 ngày, khi cần cho thêm Kali 2 -6g/ngày. - Đối v ...