Xơ mỡ động mạch

Tham khảo tài liệu xơ mỡ động mạch, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xơ mỡ động mạch Bµi 3 X¬ Mì §éNG M¹CHMôC TIªU 1. Nªu ®−îc ®Þnh nghÜa vµ nh÷ng yÕu tè dÞch tÔ häc cña bÖnh nhiÔm mì x¬ m¹ch. 2. Tr×nh bµy ®−îc nguyªn nh©n vµ c¬ chÕ sinh bÖnh nhiÔm mì x¬ m¹ch theo lý luËn YHCT. 3. Tr×nh bµy ®−îc nh÷ng nguyªn t¾c ®iÒu trÞ nhiÔm mì x¬ m¹ch theo YHHD vµ YHCT. 4. Tr×nh bµy ®−îc ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ vµ phßng bÖnh nhiÔm mì x¬ m¹ch cña y häc cæ truyÒn. 5. Gi¶i thÝch ®−îc c¬ së lý luËn cu¶ viÖc ®iÒu trÞ nhiÔm mì x¬ m¹ch b»ng YHCT.1. §¹I C−¬NG X¬ mì ®éng m¹ch lµ nguyªn nh©n dÉn ®Çu g©y tö vong vµ tµn tËt ë c¸cn−íc ph¸t triÓn. MÆc dï bÖnh kh¸ phæ biÕn, nh−ng mét vµi tÝnh chÊt c¬ b¶ncña bÖnh vÉn ch−a ®−îc hiÓu biÕt ®Çy ®ñ. Atherosclerosis, tªn gäi cña bÖnh nãi lªn t×nh tr¹ng tÝch tô cña mì (athere,“gruel”, ch¸o) lµm thµnh trong cña m¹ch m¸u bÞ dµy lªn (sclerosis: dµy cøng). BÖnh kh«ng xuÊt hiÖn trªn tÊt c¶ c¸c ®éng m¹ch cña c¬ thÓ. Th«ngth−êng nã xuÊt hiÖn ë ®éng m¹ch chñ bông, kÕ ®Õn lµ ®éng m¹ch vµnh timtr−íc khi tÊn c«ng ®Õn c¸c ®éng m¹ch chËu vµ ®éng m¹ch n·o (c¸c ®éng m¹chc¶nh ngoµi, ®éng m¹ch vó, ®éng m¹ch n¸ch kh«ng bao giê thÊy x¬ mì dï ch−arâ lý do). ChØ nh÷ng biÕn chøng cña bÖnh míi lµm thÊy râ bÖnh: trong mét thêigian dµi, tiÕn triÓn cña x¬ mì ®éng m¹ch rÊt yªn lÆng, kh«ng triÖu chøng vµ®¬n thuÇn chØ lµ nh÷ng thay ®æi vÒ gi¶i phÉu. Nh÷ng sang th−¬ng trªn dµidÇn trong lßng ®éng m¹ch lµm dßng m¸u ch¹y chËm l¹i, t¹o nªn t¾c nghÏnm¹ch ®−a ®Õn nh÷ng héi chøng thiÕu m¸u cÊp vµ m¹n. Nh÷ng biÕn chøng cña x¬ mì ®éng m¹ch gåm (b¶ng 3.1): 53 Copyright@Ministry Of Health B¶ng 3.1. Nh÷ng biÕn chøng cña x¬ mì ®éng m¹ch §éng m¹ch BiÕn chøng M¹ch vµnh tim §au th¾t ngùc Nhåi m¸u c¬ tim (NMCT) §ét tö Suy tim D−íi ®ßn C−íp m¸u d−íi ®ßn §éng m¹ch c¶nh C¬n thiÕu m¸u n·o tho¸ng qua Tai biÕn m¹ch m¸u n·o do thiÕu m¸u nu«i HÖ thèng ®éng m¹ch tñy - th©n nÒn §éng m¹ch n·o §éng m¹ch thËn Suy thËn HuyÕt ¸p cao §éng m¹ch m¹c treo ThiÕu m¸u m¹c treo Nhåi m¸u m¹c treo §éng m¹ch chi d−íi KhËp khÔnh c¸ch håi ThiÕu m¸u nu«i chi d−íi cÊp tÝnh2. NGUYªN NH©N Vµ DÞCH TÔ HäC2.1. Theo y häc hiÖn ®¹i Cho ®Õn nay, bÖnh x¬ mì ®éng m¹ch vÉn ch−a râ ®−îc nguyªn nh©n.Ng−êi ta nhËn thÊy ®· cã nhiÒu yÕu tè tham gia vµo sù h×nh thµnh bÖnh lýnµy. Nh÷ng nghiªn cøu dÞch tÔ häc tiÕn hµnh trong vßng 35 n¨m gÇn ®©y ®·x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng yÕu tè thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bÖnh. Chóng ®−îcgäi d−íi tªn lµ nh÷ng yÕu tè nguy c¬ (cã thÓ tham kh¶o thªm b¶ng nh÷ng yÕutè nguy c¬ trong bµi thiÕu m¸u c¬ tim, trang 30-32). Tuy nhiªn, ®Ó gióp ®Þnh h−íng xö trÝ, cÇn chó ý ®©u lµ yÕu tè nguy c¬cña x¬ mì ®éng m¹ch gi¶i phÉu vµ ®©u lµ yÕu tè nguy c¬ cña nh÷ng biÕnchøng cña x¬ mì ®éng m¹ch. − YÕu tè nguy c¬ cña nh÷ng biÕn chøng cña x¬ mì ®éng m¹ch: thÓ hiÖn mèi liªn quan gi÷a yÕu tè ph¬i nhiÔm (exposed) vµ biÕn chøng: ==> ta cã thÓ dù kiÕn r»ng nÕu t¸c ®éng trªn yÕu tè nµy sÏ lµm gi¶m nhanh tÇn sè xuÊt hiÖn biÕn chøng Êy (vÝ dô: hót thuèc vµ biÕn chøng m¹ch vµnh).54 Copyright@Ministry Of Health − YÕu tè nguy c¬ cña x¬ mì ®éng m¹ch gi¶i phÉu: thÓ hiÖn mèi liªn hÖ nh©n qu¶ gi÷a yÕu tè ph¬i nhiÔm (exposed) vµ sù ph¸t triÓn vÒ mÆt gi¶i phÉu cña m¶ng x¬ v÷a: ==> ta cã thÓ dù kiÕn r»ng nÕu t¸c ®éng trªn yÕu tè nµy sÏ lµm gi¶m tõ tõ tÇn sè xuÊt hiÖn biÕn chøng Êy (vÝ dô: t×nh tr¹ng t¨ng cholesterol m¸u vµ t¨ng atherom ==> biÕn chøng m¹ch vµnh). Do ®ã, dï nguyªn nh©n cña bÖnh x¬ mì ®éng m¹ch ch−a râ nh−ng víi®Þnh nghÜa t¹m thêi vÒ nguyªn nh©n (yÕu tè mµ khi gi¶m sÏ dÉn ®Õn sù gi¶mbít tæn th−¬ng gi¶i phÉu XM§M hoÆc tÇn suÊt bÖnh) vµ yÕu tè nguy c¬ (yÕu tèmµ sù hiÖn diÖn gia t¨ng sÏ dÉn ®Õn sù gia t¨ng tæn th−¬ng gi¶i phÉu XM§MhoÆc tÇn suÊt bÖnh).2.1.1. T¨ng cholesterol m¸u ®−îc xÕp vµo nh÷ng nguyªn nh©n cña x¬mì ®éng m¹ch Cã mét mèi liªn quan trªn kh¾p thÕ giíi gi÷a con sè trung b×nhcholesterol m¸u trong mét quèc gia, sù ph¸t triÓn vÒ mÆt gi¶i phÉu cña x¬ mì®éng m¹ch vµ tÇn suÊt c¸c bÖnh tim thiÕu m¸u trong quèc gia Êy. NhiÒunghiªn cøu ®· cho thÊy viÖc lµm gi¶m cholesterol m¸u, dï víi ph−¬ng tiÖn nµoc ò n g l µ m c h Ë m s ù p h ¸ t t r i Ó n x ¬ m ì ® é n g m ¹ c h v µ c u è i c ï n g lµ g i ¶ m t û l Ö t övong c¸c bÖnh m¹ch vµnh. B¶ng 3.2. Gi¸ trÞ cholesterol ®ßi hái mét sù trÞ liÖu T uæ i Cholesterol toµn phÇn 20 - 29 2g/l = 5,16mmol/l 30 - 39 2,2 g/l = 5,68mmol/l > 40 2,4 g/l = 6,19mmol/l Cholesterol di chuyÓn trong m¸u b»ng c¸ch g¾n vµo c¸c protein t¹othµnh c¸c lipoprotein. Cã hai nhãm lipoprotein chÝnh: − Nhãm tû träng thÊp LDL (low density lipoprotein): trong nhãm nµy chuyªn chë chñ yÕu lµ apoprotein B. §©y lµ d¹ng mµ cholesterol ®−îc mang ®Õn c¸c tÕ bµo ==> NÕu LDL hay apoprotein B cµng cao, nguy c¬ XM§M cµng lín − Nhãm tû träng cao HDL (high density lipoprotein): nhãm protein chuyªn chë chñ yÕu lµ apoprotein A1. §©y lµ d¹ng mµ cholesterol d− thõa ®−îc mang ra khái c¸c tÕ bµo. Do ®ã nÕu HDL hay apoprotein A1 cµng cao nguy c¬ XM§M cµng thÊp.2.1.2. T¨ng huyÕt ¸p ®−îc xÕp vµo nguyªn nh©n XM§M − XM§M chØ thÊy xuÊt h ...