Xu hướng biến đổi phân tầng xã hội ở Việt Nam trong quá trình phát triển kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế - Nguyễn Đình Tấn

Bài viết "Xu hướng biến đổi phân tầng xã hội ở Việt Nam trong quá trình phát triển kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế" giới thiệu đến các bạn xu hướng biến đổi phân tầng xã hội ở nước ta trong quá trình biến đổi mới, hội nhập đang và tiếp tục diễn ra mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới. Hy vọng nội dung bài viết phục vụ hữu ích nhu cầu học tập, làm việc hiệu quả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xu hướng biến đổi phân tầng xã hội ở Việt Nam trong quá trình phát triển kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế - Nguyễn Đình Tấn X· héi häc sè 2 (102), 2008 3 Xu h­íng biÕn ®æi ph©n tÇng x· héi ë ViÖt Nam TRONG QU¸ tR×NH ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ HéI NHËP KINH TÕ QuèC TÕ NguyÔn §×nh TÊn Qu¸ tr×nh ®æi míi, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ (c¶ nh÷ng yÕu tè néi sinh còng nh­ nh÷ng t¸c ®éng tõ bªn ngoµi) ®· t¹o ra nh÷ng biÕn ®æi hÕt søc to lín ®Õn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, trong ®ã cã sù h×nh thµnh vµ xu h­íng biÕn ®æi cÊu tróc tÇng bËc x· héi ë n­íc ta. Bµi b¸o nµy xin giíi thiÖu víi ®éc gi¶ xu h­íng biÕn ®æi ph©n tÇng x· héi (PTXH) ë n­íc ta trong qu¸ tr×nh ®æi míi, héi nhËp ®ang vµ tiÕp tôc diÔn ra m¹nh mÏ h¬n n÷a trong thêi gian tíi. 1. Xu h­íng ph©n tÇng x· héi vÒ mÆt kinh tÕ 1.1. Ph©n tÇng vÒ thu nhËp t¨ng qua c¸c n¨m * Møc chªnh lÖch vÒ thu nhËp gi÷a nhãm giµu vµ nhãm nghÌo cã xu h­íng t¨ng KÕt qu¶ ®iÒu tra ë ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua cho biÕt: møc thu nhËp cña c¸c nhãm x· héi ®Òu t¨ng lªn kho¶ng gÊp ®«i trong vßng 10 n¨m qua: tõ 227 ngh×n ®ång n¨m 1996 lªn 636 ngh×n ®ång n¨m 2006. Xu h­íng chung lµ møc thu nhËp b×nh qu©n cña nhãm giµu lu«n cao h¬n 7 - 8 lÇn so víi nhãm nghÌo vµ møc chªnh lÖch vÒ thu nhËp ®ang t¨ng lªn tõ 7,3 lÇn n¨m 1996 lªn 8,4 lÇn n¨m 2006. * Kho¶ng c¸ch thu nhËp gi÷a c¸c vïng cã xu h­íng t¨ng Trong 10 n¨m qua (1996 - 2006), møc thu nhËp cña c¸c vïng ®Òu t¨ng song møc t¨ng kh«ng ®ång ®Òu. ë §ång b»ng S«ng Hång vµ §«ng Nam Bé t¨ng kho¶ng 3 lÇn, song ë T©y B¾c vµ T©y Nguyªn chØ t¨ng xÊp xØ kho¶ng 2 lÇn. Chªnh lÖch vÒ thu nhËp gi÷a c¸c vïng giµu nhÊt vµ nghÌo nhÊt t¨ng tõ 2 lÇn n¨m 1996 lªn 3 lÇn n¨m 2006. * Ph©n tÇng vÒ thu nhËp gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n kh¸ lín vµ cã xu h­íng t¨ng lªn ë n«ng th«n n¬i cã trªn 70% d©n sè sinh sèng, song chØ chiÕm 40% thu nhËp cña c¶ n­íc. Trong khi c­ d©n ®« thÞ sèng trªn ®Þa bµn vïng 2 vµ vïng 6 chØ chiÕm 10% d©n c­ cña c¶ n­íc nh­ng chiÕm tíi 40% thu nhËp cña c¶ n­íc. Mét nghiªn cøu n¨m 1994 cho biÕt, ë thµnh thÞ cã tíi h¬n 14% lµ ng­êi giµu, nhiÒu h¬n gÊp ®«i ë n«ng th«n. Trong khi ®ã, tØ lÖ ng­êi nghÌo ë thµnh thÞ lµ gÇn 10% b»ng mét nöa Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn 4 Xu h­íng biÕn ®æi ph©n tÇng x· héi ë ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ... n«ng th«n (xem s¬ ®å 1). Th¸ p ph ©n t Ç ng m øc sè ng ë t hµn h t h Þ vµ n« ng t h« n V iÖt Nam (1994) Giµu 14.21 7.1 Giµu Kh¸ 35.82 18.13 Kh¸ Trung b×nh 23.33 32.62 Trung b×nh GÇn nghÌo 15.98 21.55 GÇn nghÌo NghÌo 9.66 20.06 NghÌo Thµnh thÞ N«ng th«n Nguån: GSO. Ph©n t Ýc h ®¸nh gi¸ t hùc hiÖn môc t iªu t rung h¹n v Ò t rÎ em ViÖt Nam n¨m 1991-1995 . Nx b Thèngk ª. Hµ Néi. 1997. Tr. 51. 1.2. Xu h­íng ph©n tÇng vÒ chi tiªu * Sù chªnh lÖch vÒ chi tiªu gi÷a c¸c vïng cßn kh¸ lín vµ t¨ng nhÑ qua c¸c n¨m Chªnh lÖch vÒ chi tiªu cho ®êi sèng gi÷a ®« thÞ vµ n«ng th«n kh«ng gi¶m giai ®o¹n 1999 - 2006 vµ lu«n ë møc trªn 2 lÇn. N¨m 2006, chi tiªu cho b×nh qu©n ®Çu ng­êi/th¸ng khu vùc ®« thÞ lín gÊp 2,06 lÇn ë n«ng th«n, vïng §«ng Nam Bé gÊp 2,5 lÇn vïng T©y B¾c. * Chªnh lÖch vÒ chi tiªu gi÷a c¸c nhãm thu nhËp giµu nhÊt vµ nghÌo nhÊt lµ kh¸ lín vµ cã xu h­íng t¨ng nhÑ qua c¸c n¨m Kho¶ng c¸ch chªnh lÖch vÒ møc chi tiªu gi÷a 20% nhãm hé giµu vµ 20% nhãm hé nghÌo t¨ng tõ 4,2 lÇn n¨m 1999 lªn 4,45 lÇn n¨m 2006. Møc chi tiªu cho nh÷ng hµng hãa tiªu dïng ngoµi ¨n uèng cña nhãm hé giµu nhÊt nhiÒu gÊp 7,1 lÇn so víi nhãm hé nghÌo nhÊt; chi cho gi¸o dôc gÊp 5,2 lÇn; chi cho c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa, thÓ thao, gi¶i trÝ gÊp 69,8 lÇn. §¸ng l­u ý lµ, mÆc dï thu nhËp thÊp song ë khu vùc n«ng th«n chi cho ¨n uèng vÉn chiÕm tíi 50,2%, so víi thµnh thÞ lµ 43%. Nhãm nghÌo nhÊt chi cho ¨n uèng vÉn ë møc 65,2%, so víi nhãm giµu nhÊt lµ 45,8%. 1.3. Xu h­íng ph©n tÇng vÒ tµi s¶n * Ph©n tÇng vÒ nhµ ë Sau 13 n¨m (1993 - 2006) diÖn tÝch vµ chÊt l­îng nhµ ë cña ng­êi d©n (nãi chung) ®­îc c¶i thiÖn kh«ng ngõng, tõ kho¶ng 4m2/ng­êi (n¨m 1993) lªn 15m2/ng­êi P P P P (n¨m 2006). Tû lÖ hé gia ®×nh sèng nhµ t¹m gi¶m tõ 54,41% xuèng cßn 1 ...