Trước khi ho ra máu, người bệnh cảm thấy bứt rứt, khó chịu, hồi hộp, có cảm giác nóng ra sau xương ức, cảm giác ngột ngạt, nặng nề như có gì đè ép lên ngực một cảm giác không bình thường như thời điểm trước khi có giông bão, một cảm giác khó thở. Người bệnh khò khè, lợm giọng, ngứa cổ họng, cảm thấy có cái gì đó lọc xọc trong ngực; miệng, họng có vị tanh của máu, sau đó ho, khạc, trào, ộc máu từ đường hô hấp dưới (vùng dưới thanh môn) ra ngoài....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xử lý ho ra máuXö trÝ Ho ra m¸u PGS.Ts. Ng« Qóy Ch©u Tr−ëng khoa H« HÊp BV. B¹ch Mai I. §Þnh nghÜaHo ra m¸u l m¸u tõ ®−êng h« hÊp d−íi ®−îcho, kh¹c, tr o, éc ra ngo i qua ®−êng miÖngmòi.Ho ra m¸u l mét dÊu hiÖu kh«ng ®Æc hiÖuliªn quan tíi nhiÒu bÖnh phæi - phÕ qu¶n: NhiÔm khuÈn. Ung th−. BÖnh lý tim m¹ch. ChÊn th−¬ng. BÖnh tù miÔn. Thuèc hoÆc ®éc tè. DÞ vËt ®−êng h« hÊp d−íi. II. C¬ chÕ ho m¸uDo vì, loÐt, thñng, r¸ch th nh m¹ch.Rèi lo¹n chøc n¨ng tuÇn ho n ®éng m¹ch phÕ qu¶n: Ph× ®¹i, t¨ng sinh, t¨ng ¸p lùc ®éng m¹ch phÕ qu¶n. T¨ng sè l−îng khÈu kÝnh c¸c nh¸nh nèi ®éng m¹ch phÕ qu¶n v ®éng m¹ch phæi, h×nh th nh ®¸m rèi m¹ch xung quanh phÕ qu¶n, ph×nh ®éng tÜnh m¹ch phæi gi¶ u m¹ch v.v... T¨ng tuÇn ho n ®Õn phæi, xung huyÕt m¹ch phæi - phÕ qu¶n Rèi lo¹n vËn m¹ch phæi - phÕ qu¶n dÉn ®Õn hång cÇu tho¸t m¹ch Tæn th−¬ng m¹ch phæi T¾c m¹ch phæi, nhåi m¸u phæi T¨ng tÝnh thÊm th nh m¹chC¸c rèi lo¹n trªn th−êng kh«ng ®¬n ®éc m lu«n phèihîpIII. TriÖu chøng l©m sµng1. TriÖu chøng b¸o hiÖuNg−êi bÖnh cã thÓ c¶m gi¸c khã chÞu,håi hép, c¶m gi¸c nãng ran sau x−¬ngøc, khã thë, khß khÌ, lîm giäng, ngøacæ häng, cã vÞ m¸u trong miÖng, hängsau ®ã ho kh¹c, tr o, éc m¸u tõ ®−êngh« hÊp d−íi ra ngo i. 2. Ho ra m¸uM¸u ra lóc ®Çu th−êng m u ®á t−¬i, cã bät,lÉn ®êm, nh÷ng ng y sau chuyÓn sÉm m udÇn, gäi l ®u«i kh¸i huyÕt.Sè l−îng ho m¸u Ýt: cã d©y m¸u trong ®êm,v i ml/24 giê.Sè l−îng ho m¸u trung b×nh: v i chôc ®Õnv i tr¨m ml/ 24 giê.Sè l−îng ho m¸u nÆng: Trªn 200 ml/ 24 giê.Trong mét sè tr−êng hîp cã thÓ khã chÈn®o¸n: ng−êi bÖnh ló lÉn, tr¶ lêi kh«ng chÝnhx¸c, khi cã n«n m¸u ®ång thêi hoÆc ch¶ym¸u cam ë ng−êi bÖnh mÊt ý thøc.3. TriÖu chøng thùc thÓDÊu hiÖu suy h« hÊp cÊp: tõ nhÑ ®ÕnnÆng thËm chÝ ®e do¹ tÝnh m¹ng bÖnhnh©n do c¸c côc m¸u lÊp ®Çy khÝ phÕqu¶nDÊu hiÖu thiÕu m¸u: da xanh, niªm m¹cnhît, h¹ huyÕt ¸p thËm chÝ t×nh tr¹ngsèc gi¶m thÓ tÝch.DÊu hiÖu cña bÖnh lý nguyªn ph¸t: ungth− phæi, lao phæi, gi n phÕ qu¶n...IV. CËn l©m sµng1. ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh phæiX quang tim phæi: chôp phæi th¼ng, nghiªngtr¸i nÕu l©m s ng kh«ng x¸c ®Þnh h−íng bªntæn th−¬ng.Chôp c¾t líp vi tÝnh phæi: gióp x¸c ®Þnh métsè bÖnh lý phÕ qu¶n phæi m phim X quangtim phæi kh«ng thÊy râ nh− gi n phÕ qu¶n, uphæi nhá, c¸c tæn th−¬ng ë vÞ trÝ gÇn tim,trung thÊt…Chôp ®éng m¹ch phÕ qu¶n: x¸c ®Þnh vÞ trÝgi n ®éng m¹ch phÕ qu¶n v g©y bÝt t¾c®éng m¹ch ®ã trong tr−êng hîp ®iÒu trÞ néikhoa kh«ng kÕt qu¶. XÐt nghiÖm kh¸c2. XÐt nghiÖm m¸u HuyÕt häc: Sè l−îng HC, tiÓu cÇu, xÐt nghiÖm m¸u ch¶y, m¸u ®«ng, tû lÖ prothrombin, tû lÖ INR, fibrinogen.... XÐt nghiÖm sinh ho¸: ®−êng, men gan, chøc n¨ng gan, creatinin m¸u.3. Soi phÕ qu¶n Soi phÕ qu¶n èng mÒm sím, nhÊt l khi ®ang ho ra m¸u cã thÓ x¸c ®Þnh bªn, vÞ trÝ ch¶y m¸u v c¨n nguyªn ch¶y m¸u, hót dÞch phÕ qu¶n, röa phÕ qu¶n phÕ nang l m xÐt nghiÖm tÕ b o, vi khuÈn. Trong tr−êng hîp ch¶y m¸u phÕ nang sÏ thÊy dÞch röa phÕ qu¶n phÕ nang cã m¸u. XÐt nghiÖm kh¸c4. XÐt nghiÖm ®êm XÐt nghiÖm trùc tiÕp, nu«i cÊy t×m vi khuÈn th«ng th−êng, nÊm v AFB trùc tiÕp, nu«i cÊy t×m BK ®êm. XÐt nghiÖm ®êm t×m tÕ b o ¸c tÝnh nh−ng tØ lÖ thÊy thÊp.5. Ph¶n øng Mantoux NÕu kÕt qu¶ xÐt nghiÖm Mantoux d−¬ng tÝnh l mét yÕu tè gióp thªm cho h−íng chÈn ®o¸n cã thÓ bÖnh nh©n ho m¸u do lao.6. XÐt nghiÖm n−íc tiÓu Tæng ph©n tÝch n−íc tiÓu, cÆn Addis nÕu cã c¸c dÊu hiÖu nghi ngê c¸c bÖnh tù miÔn. Sè l−îng hång cÇu, trô hång cÇu cã thÓ t¨ng ë c¸c bÖnh tù miÔnV. ChÈn ®o¸n 1. C® x¸c ®Þnh, møc ®é nÆng1.1. Ho ra m¸u nhÑ Ho ra m¸u Ýt, chØ th nh tõng vÖt trong chÊt kh¹c hoÆc v i ml m¸u ®Õn d−íi 50 ml/ 24 giê1.2. Ho ra m¸u trung b×nh Ho ra m¸u tõ 50 ml / 24 giê ®Õn 200 ml mét lÇn ho.1.3. Ho ra m¸u nÆng Ho ra m¸u >200 ml mét lÇn hoÆc >500ml/ 24 giê1.4. Ho ra m¸u t¾c nghÏn L−îng m¸u ho ra b»ng hoÆc nhiÒu h¬n trong ho m¸u nÆng v cã c¸c dÊu hiÖu suy h« hÊp cÊp tÝnh do tr n ngËp m¸u phÕ nang v phÕ qu¶n.2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖtCÇn ph©n biÖt víi ch¶y m¸u do nguyªnnh©n ë tai mòi häng (ch¶y m¸u cam,ung th− ), r¨ng h m mÆt, n«n ra m¸u(m¸u th−êng m u ®en kh¹c ra trong lócn«n) tuy nhiªn khi n«n ra m¸u nhiÒum¸u ®á cã thÓ bÞ sÆc v o phæi råi hokh¹c ra.3. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n3.1. C¸c bÖnh phæi-phÕ qu¶nLao phæi: dùa v o c¸c dÊu hiÖu l©m s ng, xÐtnghiÖm t×m trùc khuÈn lao trong ®êm.BÖnh phæi kh«ng do lao:Viªm phæi.¸p xe phæi.Bôi phæi.NÊm phæi: Aspergillus.S¸n l¸ phæi.U nang b o s¸n.U phæi l nh tÝnhK phæi nguyªn ph¸t, K phæi thø ph¸t.3.1. C¸c bÖnh phæi-phÕ qu¶nPhï phæi cÊp tæn th−¬ng.L¹c néi s¶n m¹c tö cung v o phæi: hora m¸u theo chu kú kinh nguyÖt.Ch¶y m¸u phÕ nangBÖnh phÕ qu¶nViªm phÕ qu¶n cÊp.Gi n phÕ qu¶n.DÞ vËt phÕ qu¶n. 3.2. C¸c bÖnh tim m¹chT¨ng huyÕt ¸p.Vì ph×nh ®éng m¹ch chñ ngùc.T¾c nghÏn m¹ch phæi.Cßn èng ®éng m¹ch.HÑp van hai l¸.Phï phæi cÊp (huyÕt ®éng) do suy tim tr¸i.DÞ d¹ng m¹ch m¸u phæi nh− th«ng, dß ®éngtÜnh m¹ch phæi3.3. C¸c bÖnh toµn th©nBÖnh sinh ch¶y m¸u.ThÓ t¹ng ch¶y m¸u.Rèi lo¹n ®«ng m¸u do dïng c¸c thuècchèng ®«ng, thuèc øc chÕ ng−ng tËptiÓu cÇu.§«ng m¸u r¶i r¸c trong lßng m¹ch.NhiÔm khuÈn huyÕt do c¸c nhiÔm trïngnÆng nh− viªm phæi. 3.4. Nguyªn nh©n ngo¹i khoa, do thÇy thuècChÊn th−¬ng, ®ông giËp lång ngùc,phæi phÕ qu¶n.C¸c thñ thuËt trªn phæi - phÕ qu¶n: sinhthiÕt phæi, néi soi phÕ qu¶n sinh thiÕtphÕ qu¶n, ch¶i phÕ qu¶n, sinh thiÕtxuyªn v¸ch phÕ qu¶n, chäc dß m ngphæi... ...