Xử lý sai phạm kiểm toán: Nặng cá nhân, nhẹ tổ chức

Lần đầu tiên, UBCK xử phạt hành chính 3 kiểm toán viên (KTV) vì có sai phạm trong quá trình kiểm toán. Nhưng với NĐT và thị trường, như vậy là chưa đủ, bởi với đặc thù của hoạt động kiểm toán, không thể bỏ qua trách nhiệm của công ty kiểm toán (CTKT). Sau vụ nguyên Chủ tịch HĐQT CTCP Dược phẩm Viễn Đông (DVD) cùng các đồng phạm bị phạt tù do thao túng giá chứng khoán, cổ đông, NĐT vẫn chưa hết bàng hoàng do giá trị của khoản đầu tư vào cổ phiếu DVD... đương nhiên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xử lý sai phạm kiểm toán: Nặng cá nhân, nhẹ tổ chức Xử lý sai phạm kiểm toán: Nặng cá nhân, nhẹ tổ chứcLần đầu tiên, UBCK xử phạt hành chính 3 kiểm toán viên(KTV) vì có sai phạm trong quá trình kiểm toán. Nhưng vớiNĐT và thị trường, như vậy là chưa đủ, bởi với đặc thù củahoạt động kiểm toán, không thể bỏ qua trách nhiệm củacông ty kiểm toán (CTKT).Sau vụ nguyên Chủ tịch HĐQT CTCP Dược phẩm Viễn Đông(DVD) cùng các đồng phạm bị phạt tù do thao túng giá chứngkhoán, cổ đông, NĐT vẫn chưa hết bàng hoàng do giá trị củakhoản đầu tư vào cổ phiếu DVD... đương nhiên bị mất trắng.Khi đối mặt với sự thật không muốn tin này, NĐT vẫn đểbụng trách nhiệm của đơn vị kiểm toán cho DVD, bởi kết quảkiểm toán là một trong những cơ sở quan trọng để họ đưa raquyết định đầu tư. Vụ án đã có hồi kết, nhưng đến nay cơ quanquản lý vẫn nợ NĐT và thị trường câu trả lời cho nghi vấn, saiphạm của DVD có trách nhiệm của KTV và CTKT không, nếucó thì mức độ đến đâu, trách nhiệm của hộ với cổ đông và NĐTthế nào?Đặt trong bối cảnh như vậy để thấy việc ngày 04/01, lần đầu tiênUBCK ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đốivới 3 KTV của Công ty TNHH Kiểm toán và kế toán Hà Nội,Công ty TNHH BDO Việt Nam và Công ty Kiểm toán Mỹ AAlà bước tiến đáng ghi nhận. Điều này mở ra hy vọng sẽ góp phầngiải tỏ những bức bối lâu nay của NĐT và thị trường về nhữngnghi án liên quan đến chất lượng kiểm toán tại các DN niêmyết, CTCK, nhất là sau vụ DVD.Tuy nhiên, việc phạt nặng các nhân KTV có phải là lựa chọn ổnthỏa nhằm phòng ngừa và khắc phục những bất ổn phát sinhtrong quá trình kiểm toán tổ chức phát hành, DN niêm yết,CTCK, khi đặc thù của hoạt động kiểm toán mang tính tập thểcao?Một chuyên gia trong lĩnh vực chứng khoán nhìn nhận, phạt cánhân KTV là bước tiến, nhưng không nên dừng lại ở đó. Lý dolà bởi khi tiến hành một cuộc kiểm toán, ngoài KTV trực tiếpthực hiện, còn có bộ phận soát xét chất lượng, thực hiện đánhgiá rủi ro, đại diện ban giám đốc CTKT ký báo cáo kiểm toán...,nên cần xử lý trách nhiệm liên đới của CTKT. Có thêm biệnpháp này mới tăng tính răn đe, góp phần nâng cao chất lượngkiểm toán, giảm thiểu rủi ro cho cổ đông, NĐT.Nếu chỉ xử phạt cá nhân KTV, thì cùng lắm CTKT cho cácKTV đó nghỉ việc là ổn, mà không ảnh hưởng đến hoạt độngkiểm toán của công ty. Tiếp diễn tình trạng này là không ổn, vìgây rủi ro cho cổ đông, NĐT, mà trường hợp DVD là điển hình.Ngoài xử lý KTV, cần quy trách nhiệm cụ thể đối với CTKTtheo hướng vi phạm đến mức độ nào thì bị phạt ra sao; trongmột khoảng thời gian bao lâu mà có nhiều KTV bị xử lý viphạm hành chính, thì trách nhiệm của CTKT đến đâu?, vịchuyên gia trên nói.Theo ông Bùi Văn Mai, Tổng Thư ký Hội kiểm toán viên hànhnghề Việt nam, về hình thức, 3 KTV trong vụ DVD bị xử phạt,nhưng nội bộ các CTKT sẽ phải làm rõ trách nhiệm của KTV,cũng như các bộ phận liên quan. Điều này không quá phức tạp,bởi trong quá trình thực hiện một cuộc kiểm toán, ý kiến củaKTV được thể hiện cụ thể trong hồ sơ kiểm toán. Thậm chí,KTV có những ý kiến khác với bộ phận soát xét, ban giám đốc,mà nếu kết quả kiểm toán đưa ra theo ý kiến đó có thể khôngdẫn tới lỗi bị xử phạt, thì trách nhiệm không hoàn toàn thuộc vềKTV. Khi đó, về hình thức, KTV bị xử phạt, nhưng có thểCTKT phải bỏ tiền ra nộp phạt. Tuy nhiên, đó là việc nội bộCTKT. Về lâu dài, cần có quy định rõ ràng về xử lý trách nhiệmcủa CTKT, bởi đặc thù của hoạt động hành nghề kiểm toán làmột sản phẩm kiểm toán luôn có tính tập thể cao.