Xử trí khi bị côn trùng đốt

Trong khoảng 1 - 3% các trường hợp, vết đốt của côn trùng có thể gây ra các phản ứng dị ứng mang tính chất toàn thể như nổi mày đay, phù nề môi, mắt, hầu họng, thanh quản, co thắt phế quản, nặng nhất là sốc phản vệ, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng.Hầu hết các trường hợp bị côn trùng đốt chỉ xảy ra những phản ứng nhẹ tại chỗ bị đốt như sưng nề đỏ, ngứa và đau, những biểu hiện này thường tự biến mất trong vòng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xử trí khi bị côn trùng đốt Xử trí khi bị côn trùng đốt Trong khoảng 1 - 3% các trường hợp, vết đốt của côn trùng có thể gâyra các phản ứng dị ứng mang tính chất toàn thể như nổi mày đay, phù nềmôi, mắt, hầu họng, thanh quản, co thắt phế quản, nặng nhất là sốc phản vệ,nếu không được cấp cứu kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng. Hầu hết các trường hợp bị côn trùng đốt chỉ xảy ra những phản ứng nhẹ tạichỗ bị đốt như sưng nề đỏ, ngứa và đau, những biểu hiện này thường tự biến mấttrong vòng một vài giờ mà không để lại di chứng. Khoảng 10% các trường hợp cóphản ứng lan tỏa xung quanh vùng bị đốt với một quầng đỏ lan rộng, ngứa nhiềuvà đau nhức. Quầng đỏ này thường phát triển tối đa sau 2 ngày và tồn tại trong 7 -10 ngày. Các phản ứng tại chỗ này thường không xảy ra theo cơ chế dị ứng mà dosự phóng thích trực tiếp histamin dưới tác dụng của nọc côn trùng. Bên cạnh cácphản ứng tại chỗ, trong khoảng 1 - 3% các trường hợp, vết đốt của côn trùng cóthể gây ra các phản ứng dị ứng mang tính chất toàn thể như nổi mày đay, phù nềmôi, mắt, hầu họng, thanh quản, co thắt phế quản, nặng nhất là sốc phản vệ, nếukhông được cấp cứu kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng. Ở Mỹ, sốc phản vệdo côn trùng đốt mỗi năm cướp đi sinh mạng của ít nhất 40 - 50 người. Các loạicôn trùng, thủ phạm chính của những phản ứng dị ứng này là ong đất, ong mật,ong vò vẽ, ong nghệ, ong bắp cày và kiến lửa, đôi khi có thể là các loại rận rệp. Vìthế cần chú ý đến cách xử trí khi bị côn trùng đốt để tránh những tình huống xấucó thể xảy ra. Cách xử trí khi bị côn trùng đốt Phản ứng tại chỗ Những trường hợp phản ứng nhẹ có thể tự biến mất sau vài giờ không cầnđiều trị. Trong trường hợp có phản ứng lan tỏa, vùng bị côn trùng đốt cần được rửasạch và đảm bảo vệ sinh để tránh nguy cơ bội nhiễm, chườm lạnh và nâng cao đểgiảm phù nề. Nếu ngòi của côn trùng còn nằm trong da, cần nhẹ nhàng lấy ra vàtránh làm vỡ túi chứa nọc, điều này tốt nhất nên được tiến hành ngay sau khi bịđốt. Dùng các thuốc kháng histamin bôi tại chỗ (như kem phenergan) có thểgiúp giảm nhanh triệu chứng ngứa. Một số chế phẩm bôi ngoài da có chứacorticosteroid và kháng sinh như cortibion (chứa dexamethason và neomycin)cũng nên được sử dụng sớm do có tác dụng giảm viêm, giảm phù nề và ngăn ngừabội nhiễm. Các thuốc kháng histamin (loratadin, cetirizin) và corticosteroid(prednisolon, methylprednisolon...) đường uống hoặc tiêm có thể được sử dụng đểgiảm triệu chứng nếu điều trị tại chỗ không hiệu quả. Kháng sinh chỉ sử dụngtrong một số ít trường hợp có bội nhiễm. Riêng trường hợp bị kiến lửa đốt, sau 1ngày vết đốt thường tạo thành một mụn mủ nhỏ do hoại tử tổ chức, cần lưu ýkhông làm vỡ mụn mủ này để tránh nguy cơ nhiễm trùng. Phản ứng toàn thể Những phản ứng này bắt buộc phải được điều trị trong bệnh viện, trong đóadrenalin là thuốc không thể thiếu và nên được dùng sớm ngay khi có thể. Nhữngbiểu hiện nhẹ nhất như nổi mày đay, ban đỏ cũng cần được xử trí sớm bằngadrenalin để ngăn ngừa những diễn biến xấu sau đó. Dung dịch adrenalin 1/1000được tiêm dưới da với liều 0,1ml/kg cân nặng và có thể nhắc lại sau 15 phút nếucần. Sử dụng sớm các thuốc kháng histamin và corticosteroid đường tiêm truyềngiúp giảm bớt triệu chứng và rút ngắn thời gian hồi phục. Các biện pháp điều trịhỗ trợ khác như thở ôxy, dùng thuốc giãn phế quản, truyền dịch... là cần thiếttrong các trường hợp sốc phản vệ. Các biện pháp phòng ngừa côn trùng đốt Những người có tiền sử dị ứng hoặc đã từng bị dị ứng với nọc côn trùngcần hết sức thận trọng để tránh bị côn trùng đốt. Khi đi ra ngoài hoặc làm nhữngcông việc có nguy cơ tiếp xúc với côn trùng, tốt nhất họ nên đi giầy, mặc áo dàitay, quần áo nên tối màu, tránh dùng các mỹ phẩm có mùi thơm quyến rũ côntrùng. Những người có nguy cơ cao bị sốc phản vệ nên mang trong mình một bơmtiêm adrenalin định liều chuẩn (Ana-kit, Epi-pen) để có thể tự tiêm ngay khi bị côntrùng đốt. ...