Xuất huyết tiêu hóa ở trẻ em

Mục tiêuTrình bày nguyên nhân của xuất huyết đường tiêu hoá ở trẻ emTrình bày chẩn đoán xuất huyết đường tiêu hoá ở trẻ emTrình bày điều trị xuất huyết đường tiêu hoá ở trẻ em
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xuất huyết tiêu hóa ở trẻ emXUÂT HUYÊT TIÊU HOA TRẺ EM ́ ́ ́ Ths. BS. Nguyễn Thị Thu Cúc Bộ Môn Nhi - Trường Đại Học Y Dược CT ̣Muc tiêu• Trình bày nguyên nhân của xuất huyết đường tiêu hoá ở trẻ em• Trình bày chẩn đoán xuất huyết đường tiêu hoá ở trẻ em• Trình bày điều trị xuất huyết đường tiêu hoá ở trẻ em ̉ ̣ ̀ ̉1. Biêu hiên lâm sang cua XHTH1.1. Nôn ra máu :Nôn ra máu được xác định khi có xuất hiện- máu tươi hoặc- máu đen trong chất nôn của bệnh nhi,xuất huyết từ miệng tới góc Streizt• Cần xác định đặc điểm của nôn ra máu:+ Lần đầu tiên hay tái phát nhiều lần, khoảng cách giữa các lần nôn, thời gian kéo dài nôn+ Khối lượng máu nôn+Màu sắc tính chất máu: đỏ tươi, đen, máu cục, máu loãng, có lẫn thức ăn không?+ Các triệu chứng kèm theo, đau bụng sốt, vàng da.+ Các loại thuốc và thức ăn đã dùng• Cần chẩn đoán phân biệt nhanh chóng nôn ra máu giả+ Trẻ nôn ra thức ăn và thuốc có màu máu (ăn đậu đen, tiết canh, thức ăn có màu đỏ) bằng hỏi kỹ tiền sử ăn uống+ Chảy máu mũi hoặc máu ở miệng, trẻ nuốt vào dạ dày rồi nôn ra, cần khám mũi miệng phát hiện chỗ chảy máu.+ Trẻ sơ sinh hít phải máu mẹ trong quá trình chuyển dạ rồi nôn ra+ Phân biệt với khái huyết: máu đỏ tươi có bọt, không lẫn thức ăn và thường có đuôi khái huyết1.2. Tiêu ra máu (melaena)• Tiêu ra máu được xác định khi phân có máu nâu đen, đ ỏ sẫm hoặc đỏ tươi, tiêu ra máu có thể đơn độc hoặc đi kèm với nôn ra máu.+ Nếu tiêu ra máu đi kèm với nôn ra máu ch ắc ch ắn có XHTH trên+ Cần xác định các đặc điểm phân qua theo dõi hằng ngày.• Phân có thể :+ Màu:- nâu sẫm như bồ hóng,- bã cà-phê hoặc- màu đỏ sẫm toàn bãi. Phân sền sệt hoặc lỏng, mùi khắm: VRHT màu đỏ tươi khi chảy máu nhiều, phân có nhầy hồng, máu đỏ tươi : viêm đại tràng+ Các triệu chứng đi kèm theo với tiêu phân máu : nôn, đau bụng từng cơn : LR, VRHT viêm túi thừa Meckel sốt : Lỵ trực trùng, chảy máu đường mật.1.3. Chảy máu ở hậu môn trực tràng• Chảy máu do nguyên nhân ở hậu môn và trực tràng: máu bao giờ cũng đỏ tươi có thể ra ngay từ đầu bãi phân hoặc cuối bãi phân hoặc thành vệt bao ngoài phân.Thường gặp : nứt hậu môn, polyp hậu môn trực tràng, trĩ, loét hậu môn• Thường đi kèm với triệu chứng rặn ỉa táo bón khi nứt hậu môn hoặc đau quặng bụng, mót rặn khi bị lỵ• Chảy máu hậu môn trực tràng thường ít, hiếm khi gây nên mất máu ảnh hưởng toàn trạng1.4.Biểu hiện toàn thân do tình trạng XHTH1.4.1. Cần xác định khối lượng đã mất:Nếu trẻ vẫn tiếp tục nôn máu hoặc tiêu ra máu cần ghi lại c ụ thể và chi tiết khối lượng và màu sắc quan sát thấy1.4.2. Ảnh hưởng của khối lượng máu với huyết động. ́Kham:+ Đánh giá tình trạng thiếu máu: da và niêm mạc nhợt, lòng bàn tay của trẻ mất màu sắc hồng, các đầu chi lạnh, thời gian móng tay hồng trở lại chậm.Khi mất nhiều máu trẻ khát nước và vã mồ hôi, r ối loạn tri giác và tiến tới sốc do mất máu+ Mạch nhanh, HA giảm < 100mmHg và mạch tăng > 100 lần/phút : mất 20% khối lượng máu. - Nếu theo dõi qua 2 thời điểm, mạch tăng nhanh > 20 lần/phút và HA giảm 10 mmHg: mất tiếp một khối lượng máu đáng kể.+ Để đánh giá khối lượng máu đã mất, xét nghiệm CLS: công thức máu, tỉ lệ huyết sắc tố, hematocrit nhiều thời điểm trong ngày1.4.3. Đánh giá diễn biến của XHTH đã ngừng hay còn tiếp tục chảy2. NGUYÊN NHÂN : nguyên nhân XHTH theo vị trí và theo lứa tuổiXuất huyết tiêu hoá theo vị tríTiêu hoá trên Tiêu hoá trên và Tiêu hoá dưới dướiViêm thực quản Bệnh xuất huyết SS Viêm dạ dày - ruộtDãn tĩnh mạch thực quản U mạch máu Lồng ruộtLoét dạ dày Osler-Weber-Rendu Xoắn ruộtLoét tá tràng Di dạng độnh-tĩnh mạch Viêm đại tràng ưa eosinViêm dạ dày U Schölein - HenochChảy máu đường mật Túi từa MeckelHội chứng Mellory-Weiss VRHTDị vật Polyp ruôtUống phải chất ăn mòn Dị ứng protein sữa Quá sản hạt lympho Viêm đại tràng màng giả H/c tán huyết urê huyết Nứt hậu mônXuất huyết tiêu hoá theo lứa tuổi Xuất huyết tiêu hoá trên:Bảng 2.2. Nguyên nhân xuất huyết tiêu hoá trên Sơ Sinh Trẻ nhỏ Trẻ lớnRối loạn đông máu Stress ulcer Loét DD-TTViêm dạ dày Viêm dạ dày Stress ulcerStress ulcer Viêm thực quản Viêm DDNuốt máu mẹ Mellory-Weiss Mellory-WeissViêm thực quản Dãn tĩnh mạch TQ Dãn tĩnh mạch TQDị vật (sonde dạ d ...