Ý nghĩa giáo dục của vở kịch 'Hồn Trương Ba da hàng thịt' của Lưu Quang Vũ

Bài viết "Ý nghĩa giáo dục của vở kịch “Hồn Trương Ba da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ" phân tích nhiệm vụ giáo dục về đạo đức lối sống đối với thế hệ trẻ trong nhà trường hiện nay thông qua việc vận dụng chức năng giáo dục nhận thức và thái độ sống trong các tác phẩm văn học, cụ thể là qua tác phẩm tiêu biểu của Lưu Quang Vũ: vở kịch Hồn Trương Ba da hàng thịt. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ý nghĩa giáo dục của vở kịch “Hồn Trương Ba da hàng thịt” của Lưu Quang VũÝ NGHĨA GIÁO DỤC CỦA VỞ KỊCH “HỒN TRƯƠNG BA DA HÀNG THỊT” CỦA LƯU QUANG VŨ TS. Nguyễn Thị Kim Hồng58, ThS. Phạm Thị Trang59 Tóm tắt Việc giáo dục lý tưởng đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ luôn là vấn đề được toànxã hội chú ý quan tâm trong giai đoạn hiện nay. Thông qua các hoạt động giáo dục văn hóatrong nhà trường, đặc biệt là qua các phân môn đặc thù có nội dung giáo dục nhân cách chohọc sinh như Văn học, Đạo đức… đã phần nào giúp cho thế hệ trẻ có cơ hội trưởng thành vàtừng bước hoàn thiện nhân cách. Trong báo cáo này, chúng tôi phân tích nhiệm vụ giáo dụcvề đạo đức lối sống đối với thế hệ trẻ trong nhà trường hiện nay thông qua việc vận dụng chứcnăng giáo dục nhận thức và thái độ sống trong các tác phẩm văn học, cụ thể là qua tác phẩmtiêu biểu của Lưu Quang Vũ: vở kịch Hồn Trương Ba da hàng thịt.Từ khóa: Lưu Quang Vũ, giáo dục, nhân cách. 1. Mở đầu Bằng hình tượng nghệ thuật, văn học mở ra khả năng biến quá trình nhận thức thế giớikhách quan thành quá trình tự nhận thức về cá nhân mỗi người. Đây là đặc điểm quan trọngnhất trong chức năng nhận thức của văn học. Văn học không nhận thức thế giới đối tượngnhư những bản thể tự nó, mà nhận thức các quan hệ đời sống, chủ yếu là quan hệ xã hội củacon người. Nhận thức các quan hệ đời sống, văn học giúp độc giả nhận ra phương diện giá trịcủa đối tượng, chủ yếu là giá trị tinh thần đối với con người được thể hiện tập trung trong đó.Nhà văn miêu tả cái thiện, cái ác, sự áp bức bóc lột, nỗi thống khổ của con người chủ yếu làđể giúp độc giả nhận ra ý nghĩa, giá trị của cuộc sống. Văn học giúp con người hiểu được giátrị và vị trí của mình, biết được mình phải làm gì và có thể làm gì để xây dựng cuộc sốngchung. Nó giúp ta sống cuộc đời có ý thức sâu sắc, mãnh liệt về giá trị và năng lực vô tận củamình để phấn đấu, sáng tạo. Trong báo cáo này, chúng tôi phân tích yêu cầu giáo dục về đạođức lối sống đối với thế hệ trẻ trong nhà trường hiện nay thông qua việc vận dụng chức nănggiáo dục nhận thức và hành động của tác phẩm văn học, cụ thể là qua tác phẩm “Hồn TrươngBa da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ. 2. Nội dung Ngoài chức năng nhận thức thì chức năng giáo dục cũng là một chức năng quan trọngđối với văn học. Sự phản ánh trong văn học bao giờ cũng có khuynh hướng, gắn liền với mộtquan điểm, một cách nhìn, một thái độ đối với các hiện tượng được mô tả. Văn học có tácdụng giáo dục, cải tạo quan điểm, tư tưởng, đạo đức... rất lớn nhưng văn học giáo dục conngười không phải như một nhà thuyết giáo mà như một người bạn đồng hành, đối thoại, tâmtình với bạn đọc, một tấm gương để người đọc tự soi mình, nên đã chuyển hóa quá trình giáodục, thuyết phục từ bên ngoài thành quá trình tự giáo dục, tự thuyết phục một cách tự giác58 . Trường Đại học Tây Nguyên59 . Trường Đại học Tây Nguyên 262bên trong nhận thức của độc giả. Chức năng giáo dục đạo đức là chức năng quan trọng của văn học và cũng là vấn đềđược nhiều nhà văn, nhà thơ quan tâm. Nhưng giáo dục bằng văn học là một vấn đề khôngđơn giản bởi công tác nghệ thuật ấy lại đồng thời là một công tác khoa học. Những tác phẩmvăn học chứa đựng những điều tốt lành, đẹp đẽ, trong đó có sự đấu tranh giữa cái thiện cáiác, thể hiện triết lí đạo đức của dân gian về cái thiện, cái đẹp: ở hiền gặp lành, ác giả ác báogiúp người đọc biết phân biệt cái tốt và cái xấu, tránh xa cái xấu, cái ác... Giáo dục trong vănhọc thường xuất phát từ những sự việc, hình ảnh, con người gần gũi, quen thuộc. Tất cả cácchủ đề giản dị đơn sơ như thật thà, dũng cảm, lao động, đoàn kết, đến các vấn đề lớn lao, caocả như tình yêu tổ quốc, nhân dân, lòng căm thù giặc cũng đều xuất phát từ thực tiễn mà nhàvăn hướng đến giáo dục thế hệ trẻ. Mỗi bài thơ, câu chuyện với những nét độc đáo khác nhaugiúp trẻ em nhìn vào đó như soi vào những chuẩn mực đạo đức. Mới đầu có thể chỉ là sự bắtchước theo thói quen, nhưng rất có thể sau sẽ trở thành ý thức, thành phương châm ứng xử,thành một cách sống của trẻ. Chức năng giáo dục là chức năng quan trọng trong văn học, vìvề phương diện tư tưởng, văn học giúp các em có thái độ và quan điểm đúng đắn về cuộcsống, giáo dục tư tưởng nhân văn và tiến bộ; Về phương diện tình cảm, văn học giúp các độcgiả biết yêu ghét đúng đắn, làm cho tâm hồn trở nên lành mạnh, trong sáng, cao thượng hơn;Về mặt đạo đức, văn học giúp độc giả biết phân biệt phải trái, đúng sai và có quan hệ tốt đẹpvới mọi người qua đó nâng đỡ cho nhân cách của các em phát triển, hoàn thiện nhân cách củatrẻ em. Hiệu quả giáo dục của tác phẩm văn học được tạo ra một cách tự nhiên. Trong quátrình tác động để cải biến con người, văn học không phải như người thầy thuyết giáo khôkhan mà như người đồng hành, người đối thoại với độc giả. Có thể nói, tác p ...