Thông tin tài liệu:
Bài viết tiến hành khảo sát ý nghĩa của liên từ когда trong các tác phẩm văn học Nga nổi tiếng và bản dịch của một số tác giả, tập trung đi sâu phân tích ý nghĩa thời gian và ý nghĩa điều kiện của liên từ когда trong câu phức tiếng Nga.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ý nghĩa thời gian và ý nghĩa điều kiện của liên từ когда trong câu phức tiếng Nga
v LÝ LUẬN CHUYÊN NGÀNH<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Ý NGHĨA THỜI GIAN VÀ Ý NGHĨA<br />
ĐIỀU KIỆN CỦA LIÊN TỪ КОГДА<br />
TRONG CÂU PHỨC TIẾNG NGA<br />
NGUYỄN THẾ HÙNG*<br />
*Học viện Khoa học Quân sự, hungnguyenthept81@gmail.com<br />
Ngày nhận bài: 02/01/2019; ngày sửa chữa: 24/02/2019; ngày duyệt đăng: 25/02/2019<br />
<br />
<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Trong tiếng Nga có nhiều loại liên từ khác nhau tùy thuộc vào các cấp độ. Tuy không đóng vai trò<br />
là thành phần câu nhưng liên từ có chức năng liên kết các đơn vị cú pháp trong câu và biểu đạt<br />
mối quan hệ ngữ nghĩa giữa chúng. Liên từ когда trong câu phức tiếng Nga có tần suất sử dụng<br />
tương đối lớn. Trong bài viết này, chúng tôi tiến hành khảo sát ý nghĩa của liên từ когда trong các<br />
tác phẩm văn học Nga nổi tiếng và bản dịch của một số tác giả, tập trung đi sâu phân tích ý nghĩa<br />
thời gian và ý nghĩa điều kiện của liên từ когда trong câu phức tiếng Nga. Qua đó giúp người học<br />
và người nghiên cứu tiếng Nga hiểu sâu hơn về mối quan hệ ngữ nghĩa của liên từ này, đặc biệt là<br />
ý nghĩa điều kiện, đồng thời ít nhiều giúp ích cho người học khi chuyển dịch sang tiếng Việt câu<br />
phức có liên từ когда.<br />
Từ khóa: ngữ nghĩa thời gian, ngữ nghĩa điều kiện, phương tiện biểu đạt, tiếng Nga<br />
<br />
<br />
1. ĐẶT VẤN ĐỀ cứu tiếng Nga và đây cũng chính là nội dung mà<br />
chúng tôi bước đầu đề cập đến trong khuôn khổ<br />
Liên từ là một phạm trù khá phổ biến trong<br />
bài báo này.<br />
tiếng Nga. Liên từ là hư từ, được sử dụng để nối<br />
các thành phần của câu, liên kết các mệnh đề chính 2. Ý NGHĨA THỜI GIAN VÀ Ý NGHĨA<br />
và mệnh đề phụ trong câu phức, cũng như gắn kết ĐIỀU KIỆN CỦA LIÊN TỪ КОГДА TRONG<br />
các câu riêng lẻ trong một văn bản. Liên từ không CÂU PHỨC TIẾNG NGA<br />
chỉ là phương tiện liên kết các đơn vị cú pháp mà<br />
còn là một trong những phương tiện biểu đạt mối 2.1. Ý nghĩa thời gian của liên từ когда<br />
quan hệ ngữ nghĩa giữa chúng. Trong tiếng Nga có trong câu phức<br />
nhiều liên từ khác nhau, trong đó liên từ когда có Câu phức phụ thuộc với liên từ когда biểu thị<br />
tần suất sử dụng cao, phạm vi sử dụng lớn. Nó biểu khá đa dạng các mối quan hệ về thời gian, như:<br />
thị nhiều ý nghĩa khác nhau trong câu phức, trong trùng lặp hoàn toàn các hiện tượng về mặt thời<br />
đó ý nghĩa thời gian và ý nghĩa điều kiện mang gian, trùng lặp một phần và kế tiếp nhau của các<br />
tính nổi trội hơn cả. Tuy nhiên, cho đến nay chưa sự kiện.<br />
có công trình khoa học nào nghiên cứu một cách<br />
toàn diện ý nghĩa của liên từ когда. Chính vì vậy, Khi mô tả các tình huống cùng tồn tại, tùy thuộc<br />
việc xác định ý nghĩa thời gian và điều kiện của từ vào nhiệm vụ giao tiếp, chúng ta biểu thị mối quan<br />
liên từ когда rất hữu ích cho người học và nghiên hệ qua lại giữa các tình huống trong từng ngữ cảnh<br />
<br />
<br />
KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br />
8 Số 18 (3/2019)<br />
LÝ LUẬN CHUYÊN NGÀNH v<br />
<br />
<br />
<br />
cụ thể. Nghiên cứu cho thấy con người thường tập Казаков. Голубое и зеленое) – (Khi cô cười, trên<br />
trung vào một loại quan hệ nào đó, ví dụ như đặc má hiện lên hai lúm đồng tiền, cặp lông mày giãn ra<br />
điểm tương quan giữa các tình huống về mặt thời và không còn vẻ nghiêm nghị như trước nữa) (Yui<br />
gian, hay mối quan hệ sản sinh, hoặc tìm ra điểm Kazakov. Những ô cửa màu xanh. Đoàn Tử Huyến<br />
tương đồng giữa các tình huống. Phương tiện biểu dịch); (Когда меня выбирали председателем,<br />
đạt chính cho các mối quan hệ này là công cụ ngôn ты голосовал за меня, Устин Михайлович?)<br />
ngữ cùng cấp độ, như các liên từ когда, потому что, (Михаил Шолохов. Поднятая целина) – (Khi<br />
если, чтобы…. Khi biểu thị mối tương quan giữa các người ta bầu tôi làm chủ tịch, anh có bỏ phiếu cho<br />
tình huống mỗi một ý nghĩa đều có công cụ giao tiếp tôi không, anh Uxchin Mikhailovits?) (Mikhail<br />
đặc thù của mình, trước hết những công cụ có sử dụng Solokhov. Đất vỡ hoang. Vũ Trấn Thủ dịch).<br />
đơn vị ngôn ngữ là câu phức. Vấn đề này được đề<br />
Bản thân ý nghĩa của thể động từ vị ngữ không<br />
cập đến trong công trình nghiên cứu của tác giả<br />
phản ánh đầy đủ mối quan hệ về thời gian giữa<br />
S.A. Suvalova “Các mối quan hệ ngữ nghĩa giữa<br />
các mệnh đề trong câu phức. Ý nghĩa trùng lặp về<br />
các thành phần trong câu phức và các phương thức<br />
thời gian có thể được xác định dựa trên thông tin<br />
biểu đạt mối quan hệ trên” (S.A. Suvalova, 1990).<br />
ngữ cảnh mà ...