10 câu hỏi dành cho những ai quan tâm đến sự nghiệp phê bình văn học của Hoài Thanh

Bài viết trình bày sự nghiệp phê bình văn học của Hoài Thanh thông qua các câu hỏi như: Hoài Thanh đã xác lập cho văn chương nói chung và thơ nói riêng vị trí thế nào trong cuộc sống con người; thể loại phê bình văn học của Hoài Thanh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
10 câu hỏi dành cho những ai quan tâm đến sự nghiệp phê bình văn học của Hoài ThanhKû niÖm 100 n¨m ngµy sinh Hoµi Thanh (15/7/1909 – 15/7/2009) 10 c©u hái dµnh cho nh÷ng ai quan t©m ®Õn sù nghiÖp phª b×nh v¨n häc cña Hoµi Thanh Phan Hång Giang 1. Hoµi Thanh ®· x¸c lËp cho v¨n “ý nghÜa ®êi ng−êi” (tªn mét bµi viÕtch−¬ng nãi chung vµ th¬ nãi riªng vÞ trÝ cña Hoµi Thanh më ®Çu cuèn “V¨nthÕ nµo trong cuéc sèng con ng−êi? ¤ng ch−¬ng vµ hµnh ®éng”) kh«ng ë “sèng ®Ókh«ng coi v¨n ¨n” mµ lµ ®Ó vun trång vµ thô h−ëngch−¬ng lµ nh÷ng gi¸ trÞ t×nh c¶m, nh÷ng gi¸ trÞchuyÖn “trµ tinh thÇn cao quý.d− töu hËu”, C¸ch x¸c ®Þnh vÞ thÕ cña v¨nlµ “trß ch¬i v« ch−¬ng trong cuéc sèng cã ý nghÜa ®Þnht¨m tÝch” mµ h−íng s©u s¾c tíi néi dung, phong c¸chcoi v¨n phª b×nh cña Hoµi Thanh sau nµy: lu«nch−¬ng lµ mét g¾n bã víi cuéc sèng t×nh c¶m b×nh dÞgi¸ trÞ lung mµ phong phó, tinh tÕ cña con ng−êi vµlinh, cao ®Ñp, tr¸nh xa nh÷ng thuËt ng÷ cao siªu.gãp phÇn lµm 2. C¸ch phª b×nh v¨n häc cña Hoµi®êi sèng tinh Thanh thuéc lo¹i nµo? Lµ phª b×nh lý trÝthÇn cña con – nÆng vÒ nghiªn cøu häc thuËt, lµ phªng−êi giµu cã h¬n lªn. Mµ trong cuéc ®êi b×nh t×nh c¶m - nÆng vÒ c¸c tr¶i nghiÖmnµy, chÝnh sù giµu cã cña t©m hån, t×nh cuéc sèng riªng (“lÊy hån t«i ®Ó hiÓu hånyªu th−¬ng, tr©n träng lÉn nhau gi÷a ng−êi”), hay lµ phª b×nh nÆng vÒ x· héing−êi víi ng−êi míi lµm nªn gi¸ trÞ lín häc lång ghÐp c¸c quan ®iÓm chÝnh trÞ –nhÊt, bÒn v÷ng nhÊt cña cuéc sèng. ¤ng x· héi? Hay lµ cã sù ®an xen gi÷a c¸ccòng kh«ng qu¸ quan träng hãa vai trß lo¹i phª b×nh trªn ®©y? Víi bµi tiÓu luËncña v¨n ch−¬ng ®Õn møc cã thÓ dïng nã “Mét thêi ®¹i trong thi ca” më ®Çu cuèn®Ó lµm “®ßn chuyÓn xoay chÕ ®é”, ®Ó tõ “Thi nh©n ViÖt Nam” Hoµi Thanh ®·®ã chÝnh trÞ hãa v¨n ch−¬ng qu¸ møc, cã thÓ hiÖn mét n¨ng lùc tæng kÕt thùc tiÔnthÓ lµm ph−¬ng h¹i ®Õn phÈm chÊt ®Æc tµi t×nh mang ý nghÜa kh¸i qu¸t lý luËnthï cña v¨n ch−¬ng. s©u s¾c khiÕn c¸c nhµ nghiªn cøu uyªn28 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 7.2009th©m lu«n ®Ò cao tÝnh häc thuËt còng d©n gian, th¬ Tè H÷u, th¬ Hå Chñ tÞch,ph¶i ng¶ mò th¸n phôc… th¬ cña c¸c t¸c gi¶ ®−¬ng ®¹i… cã thÓ s¸nh ngang víi Hoµi Thanh cña “Thi 3. “Thi nh©n ViÖt Nam” cã ph¶i lµ nh©n ViÖt Nam” ®−îc kh«ng?hÖ qu¶ cña thuyÕt “NghÖ thuËt vÞ nghÖthuËt” mµ ng−êi ta ®· g¸n cho Hoµi 6. Hoµi Thanh – nhµ qu¶n lý v¨nThanh hay cña mét c¸ch tiÕp cËn v¨n nghÖ cã c¶n trë Hoµi Thanh – nhµ phªch−¬ng mµ chÝnh «ng – trong trµo l−u b×nh kh«ng? Tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, lµ“phñ ®Þnh qu¸ khø” (!) – còng ®· tõng ng−êi cña bé m¸y cã lµm ngßi bót cña“tù phª b×nh nghiªm kh¾c”? Hay ®ã Hoµi Thanh “cïn mßn” ®i kh«ng? HoµichÝnh lµ kÕt qu¶ cña mét quan niÖm v¨n Thanh cã ph¶i “vÞ ng−êi ngåi trªn” nh−ch−¬ng mang ®Ëm s¾c mµu “vÞ nh©n lêi mét bµi th¬ ®· ch©m chäc «ng, khisinh”, ph©n biÖt r¹ch rßi gi÷a “v¨n rÊt nhiÒu bµi th¬ sau nµy ®−îc «ng t¸nch−¬ng” víi “hµnh ®éng” nh− tªn mét th−ëng l¹i lµ cña nh÷ng t¸c gi¶ míicuèn s¸ch næi tiÕng cña «ng, lµ s¶n b−íc vµo lµng th¬ lóc Êy cßn ch−a cãphÈm cña nh÷ng thêi kh¾c th¨ng hoa “vai vÕ” g× nh− Thanh H¶i, Giang Nam,tuyÖt vêi mµ “t¹o hãa” (?) ®· hµo phãng TrÇn §¨ng Khoa, L−u Quang Vò, Ph¹mban tÆng cho «ng? TiÕn DuËt, NguyÔn Duy, C¶nh Trµ?... 4. Cã ph¶i c¸c t¸c phÈm phª b×nh 7. Hoµi Thanh ®· g¾n kÕt phª b×nhcña Hoµi Thanh ®· cã thÓ trô v÷ng v¨n häc vµ gi¶ng d¹y v¨n häc trong nhµtr−íc thö th¸ch kh¾c nghiÖt cña thêi tr−êng thÕ nµo? Víi nh÷ng b×nh luËngian mét phÇn lín lµ nhê ë c¸i nÒn v¨n s¾c s¶o, s©u s¾c vÒ NguyÔn Tr·i,hãa s©u réng, ë tÇm t− t−ëng – triÕt häc NguyÔn Du, NguyÔn Gia ThiÒu, §oµnhµm chøa trong c¸c tr−íc t¸c cña «ng? ThÞ §iÓm, NguyÔn Huy Tù…, «ng ®·Cã thÓ thÊy râ diÖn m¹o mét Hoµi gãp phÇn lµm sèng l¹i c¸c t¸c phÈm cæThanh – nhµ v¨n hãa, mét Hoµi Thanh ®iÓn, thæi vµo ®ã t©m hån, sinh khÝ cña– nhµ t− t−ëng trong c¸c t¸c phÈm: thêi ®¹i h«m nay.“V¨n ch−¬ng vµ hµnh ®éng” (1936), “Cã 8. Kh«ng chØ viÕt phª b×nh, mét ho¹tmét nÒn v¨n hãa ViÖt Nam” (1946), ®éng næi bËt kh¸c cña Hoµi Thanh lµ“Nh©n v¨n ViÖ ...