Nhiếp Trân Chiêu và lý thuyết phê bình luân lý học văn học

Sự tiên phong của Nhiếp Trân Chiêu cùng với những nỗ lực không ngừng của các đồng nghiệp Trung Quốc và quốc tế đã từng bước đưa phê bình luân lý học văn học từ một lý thuyết mang tính thử nghiệm, “địa phương” trở thành một công cụ khả dụng, “quốc tế” cho văn giới. Bài viết này là một cái nhìn tổng quan về phê bình luân lý học văn học và người sáng lập ra nó: Nhiếp Trân Chiêu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhiếp Trân Chiêu và lý thuyết phê bình luân lý học văn họcNHIẾP TRÂN CHIÊUVÀ LÝ THUYẾT PHÊ BÌNH LUÂN LÝ HỌC VĂN HỌCNGUYỄN ANH DÂNKhoa Ngữ văn, trường Đại học Sư phạm, Đại học HuếTóm tắt: Phê bình luân lý học văn học là một phương pháp nghiên cứu, phêbình văn học mới do học giả nổi tiếng Trung Quốc Nhiếp Trân Chiêu sáng tạora đầu thế kỉ 21 trên cơ sở tiếp nhận linh hoạt phê bình luân lý phương Tây kếthợp với truyền thống đạo đức học phong phú của Trung Quốc. Phương phápnày nhấn mạnh đến lập trường luân lý, yêu cầu nhà nghiên cứu quay về hiệntrường lịch sử, luân lý đặc thù để bình giá văn học, từ đó đưa ra những bài học,khải thị về đạo đức, luân lý cho độc giả. Với việc nhấn mạnh đến chức nănggiáo dục/giáo huấn của văn học, phê bình luân lý học văn học đã tạo thànhmột trường phái nhân văn mới trong nghiên cứu văn học. Sự tiên phong củaNhiếp Trân Chiêu cùng với những nỗ lực không ngừng của các đồng nghiệpTrung Quốc và quốc tế đã từng bước đưa phê bình luân lý học văn học từ mộtlý thuyết mang tính thử nghiệm, “địa phương” trở thành một công cụ khả dụng,“quốc tế” cho văn giới. Bài viết này là một cái nhìn tổng quan về phê bìnhluân lý học văn học và người sáng lập ra nó: Nhiếp Trân Chiêu.Từ khóa: Nhiếp Trân Chiêu, phê bình luân lý học văn học, văn học nướcngoài, luân lý, giáo dục1. MỞ ĐẦUNăm 2004, trên số 5 của tạp chí Nghiên cứu Văn học Nước ngoài (Foreign LiteratureStudies - 外国文学研究) xuất hiện một bài viết có nhan đề “Phê bình luân lý học văn học:Tham số mới cho phương pháp phê bình văn học” (“Ethical Approach to Literary Studies:A New Perspective” - “文学伦理学批评：文学批评方法新探素”). Tác giả bài báo đặtra yêu cầu phải cách tân các phương pháp phê bình văn học của Trung Quốc và giải phápcủa vị học giả này là một lý thuyết mới có tên gọi “phê bình luân lý học văn học” (EthicalLiterary Criticism - 文学伦理学批评). Trong bài viết kể trên, tác giả thông qua phân tíchcác cơ sở lý thuyết, đối tượng và nội dung của phê bình luân lý học văn học, phê bìnhluân lý học văn học của Hy Lạp và La Mã... để chứng minh lịch sử văn học tồn tại mộtphương pháp gọi là “phê bình luân lý học văn học” nhưng đáng tiếc là chưa ai từng địnhdanh cho nó [1]. Bài báo này được xem là lập ngôn chính thức đầu tiên của trường pháiphê bình luân lý học văn học ở Trung Quốc và tác giả bài báo - Nhiếp Trân Chiêu (NieZhenzhao - 聂珍钊) - được xem là người đã khai sinh ra lý thuyết này.2. NỘI DUNG2.1. Nhiếp Trân Chiêu - “Cha đẻ” của phê bình luân lý học văn họcNhiếp Trân Chiêu sinh ra vào tháng 5 năm 1952, nguyên quán ở Tỉ Quy thuộc tỉnh HồBắc, Trung Quốc. Ông tốt nghiệp ngành tiếng Anh tại Đại học Sư phạm Hoa TrungTạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm HuếISSN 1859-1612, Số 02(46)/2018: tr. 15-23Ngày nhận bài: 19/4/2018; Hoàn thành phản biện: 04/5/2018; Ngày nhận đăng: 29/6/201816NGUYỄN ANH DÂN(thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc) vào năm 1976, đến năm 1982 thì tốtnghiệp chuyên ngành Văn học Nước ngoài cũng tại trường đại học nói trên. Năm 1988Nhiếp Trân Chiêu được đặc cách trở thành phó giáo sư và nhận học hàm giáo sư vào năm1992. Trước tháng 06 năm 2017, Nhiếp Trân Chiêu chủ yếu làm việc tại Viện Ngôn ngữvà Văn học Trung Quốc (gọi tắt là Viện Văn học) - Đại học Sư phạm Hoa Trung. Với tưcách là giáo sư đầu ngành về Văn học so sánh và Văn học thế giới, Nhiếp Trân Chiêu đãchủ trì, chủ biên nhiều công trình trọng điểm quốc gia như giáo trình Lịch sử Văn họcNước ngoài (外国文学史), tổng biên tập tạp chí Nghiên cứu Văn học Nước ngoài(Foreign Literature Studies - 外国文学研究) (nằm trong danh mục A&HCI), tổng biêntập tạp chí Nghiên cứu Liên ngành Văn học (Interdisciplinary Studies of Literature - 文学跨学科研究) (A&HCI), đồng chủ biên tạp chí hợp tác Trung - Mỹ Diễn đàn Nghiên cứuVăn học Thế giới (Forum for World Literature Studies - 世界文学研究论坛) (nằm trongdanh mục SCOPUS), thành viên hội đồng giám khảo chuyên ngành Văn học Nước ngoàicủa dự án khoa học xã hội triết học quốc gia. Nhiếp Trân Chiêu còn giữ nhiều chức vụquan trọng như Phó hội trưởng Hội Văn học Nước ngoài Trung Quốc (中国外国文学学会), Hội trưởng Hội Văn học Nước ngoài tỉnh Hồ Bắc (湖北省外国文学学会), Phó hộitrưởng Hiệp hội Thi học và Thơ ca Trung - Mỹ (Chinese - American Association forPoetry and Poetics - 中美诗歌诗学协会)...Nhiếp Trân Chiêu là một người điềm đạm, uyên bác, có ý chí cầu tiến, không ngừng họchỏi và mở rộng kiến thức. Từ năm 1994 đến nay ông đã tu nghiệp ở nhiều đại học trên thếgiới như Đại học Cambridge, Đại học Warwick (Anh), Đại học Chicago, Đại học Purdue,Đại học Bang Ohio (Mỹ), Đại học Oslo (Nauy), Đại học Trung Văn (Hong Kong), Đạihọc Malaya (Malaysia)... Nhiếp Trân Chiêu từng giành nhiều giải thưởng học thuật danhgiá trong và ngoài nước cho các công trình nghiên cứu văn học của mình. Công trình“Giới thiệu Phê bình luân lý học văn học” (文学伦理学批评导论) và dự án “Kiệt tác lýluận và phê bình văn học của các viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Hoa Kỳ”(美国艺术与科学院院士文学理论与批评经典) do Nhiếp Trân Chiêu chủ trì nằm tr ...