phần 2 gồm các nhân vật anh hùng hào kiệt: nguyễn quang diêu, mai lão bạng, lê văn huân, bùi chính lộ, nguyễn thức Đường, hồ phi huyền,... mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
284 anh hùng hào kiệt của việt nam: phần 2 - nxb công an nhân dânNGUYỄNQUANGDIÊUNguyễnQuangDiêuhiệuTửNgọc,biệthiệuTrầnCảnhSơnvàNamXương,sinhnămCanhThìn(1880)trongmộtgiađìnhkhágiả;quêởxãTânThuận,tổngAnTịnh,quận Cao Lãnh, nay thuộc tỉnh Đồng Tháp. Thân phụ là Nguyễn Quang Huy (tức HộiđồngSách)vàThânmẫulàNguyễnThịHuệ.NguyễnQuangDiêucótưchấtthôngminhtừnhỏ,đặcbiệtlàtínhtìnhkhoandung,điềmđạmnhưngngaythẳngvàdũngcảm,cótâmhồnyêunướcdạtdào.KhiphongtràoDuytânlanrộngvàoNam,ônghăngháigianhậpvàhoạtđộngcùngcácchísĩNguyễnAnKhương(chaNguyễnAnNinh)NguyễnThầnHiến,BùiChíNhuận.Năm1907,ôngđặttrụsởbímậtởchùaLinhSơn(CaoLãnh).TừchùanàyôngpháttriểntớichùaKimQuangvàcácchùakhác.Năm1912,PhanBộiChâugiảitánDuytânhộithànhlậpViệtNamQuangPhụchộithìôngvàhầuhếtcácđồngchílạichuyểnsanghoạtđộngchoViệtNamQuangPhụchội.Tháng5năm1913,NguyễnQuangDiêudẫnđầumộtđoàn12người,vượtbiêngiớisangCaoMiên,tớiXiêmLađểtừđóđiTrungHoaliênlạcvớiPhanBộiChâuvàcácđồngchítrongTổngbộ.ĐếnHươngCảng,cácôngchưakịphoạtđộngthìcảnhsátAnhkhámthấytạcđạnvàgiấytờquantrọngtạinơiphánở,nênôngvàcácđồngchíđềubịbắt.NhàcầmquyềnAnhởHươngCảngtrụcxuất,giảicácôngvềHàNội,giaochomậtthámPháp.Trongphiêntòaxétxử,chúngcoiônglàngườicầmđầu,kếtán10nămkhổsai,đầysangGuyane(NamMỹ).Trên đường đi Guyane qua Pháp, chúng giam ông ở nhà ngụcMácxây.ThựcdânPhápđầyNguyễnQuangDiêuđếnmộthònđảohoàntoànxalạ,sốnggiữanhữngngườingoạitộc,ôngkhônghềbiếttiếngnói,phongtụctậpquán,khôngđượcnghetiếngnóithânthươngcủađồngbào,đồngchí,cáchViệtNamnửavòngtráiđất.ĐếquốcPháptinrằngôngsẽphảichịuchếtgiàtrênhònđảođó,xongvớiýchíquậtcường,quyết tâm vượt ngục trở về nước hoạt động như ông đã bộc lộ trong bài thơ Bị giam ỏMácXâycảmtác;“…Nếmmậtnằmgaiđànhtạmlúc,Sổlồngtháocũihẳnchờkhi…”Đầunăm1917,NguyễnQuangDiêuvượtngụctrốnsangđảoTrinidatthuộcAnh.ÔngkhiđóđãgiỏitiếngPháp,tiếngHoa,ôngsốngtràtrộntrongđồngbàoHoa,họctiếngHoa,tiếngAnh.Bằngsựngụytrangkhéoléođểgiấutungtích,cuốinãm1920,NguyễnQuangDiêutrởvềHồngKôngrồitớiQuảngChâuliênlạcvớiPhanBộiChâu.Bạnbè,đồngchívôcùngkinhngạcthấyôngxuấthiện,ôngrấtđaubuồnkhibiếttinnhiềuđồngchíthânthiếtđãhysinhhaycònnằmtrongnhàtùđếquốc.Đượctrởvềhoạtđộngcùngcácđồngchíđượcnghetiếngnóithânthươngcủađồngbào.Ôngdồnhếtsứclực,tâmchíchocôngtáccáchmạng,bùđắpchothờigianôngbịđếquốcPhápcầmtùởnơixaxôi.Đầunăm1927,NguyễnQuangDiêuvềnướcđểkhôiphụcphongtràovớicáitênmớilàTrầnVănVẹn.ThựcdânPhápđánhhơithấycáchoạtđộngcáchmạngcủaNguyễnQuang Diêu, chúng tung mật thám đi dò la tung tích của ông, lùng bắt rất gắt gao, ôngphảithườngxuyênthayđổichỗở.DoNguyễnQuangDiêuthamgiaphongtràoĐôngdu,ViệtNamQuangphụchội,chịuảnhhưởngsâusắccủachủnghĩaTamdâncủaTônDậtTiên, nên ông đã dịch các sách Tam dân chủ nghĩa, Ngũ quyền hiến pháp của Tôn DậtTiên.Saumộtsốngườicóìnhvớiông,lạicóthếlựcđốivớiPhápđứngrabảotrợ,ôngđếnlàngVĩnhHoàgầnTânAndạyhọcvàbốcthuốc.Ôngcũngsángtácnhiềuvănthơđểgửigắmnỗiniềmtâmsựcủamình.Đếnnaycácđồngchí,dònghọcủaôngcòngiữđượcnhiềuthơvăncủaông,trongđó có các bài: Viếng Hoàng Hoa Cương, Viếng mộ Phan Tây Hồ, Sầu Non nước, HàThànhlâmnạn,Tựdodiễnca,Chiêuhồndânruộng,Ngỏcùngnữgiới…Mùahènăm1935,NguyễnQuangDiêunhuốmbệnhrồimất,thọ57tuổi.MAILÃOBẠNGMaiLãoBạnglàngườitheođạoThiênchúa,quêởlàngVang,naythuộcthànhphốVinh, tỉnh Nghệ An. Sau mấy năm học chữ Nho, gia đình gửi ông vào học trường ĐạichủngviệnĐoàiđểtrởthànhlinhmục.Thờigianhọcởtrường,ôngthấynhữngchacốngườiTâycấmkhôngchohọcsinhđọcTânvăn,TânthưtừngoàixãhộiđưavàovàkhinhthịngườidânViệtNam.NămMậuThân(1908)MaiLãoBạngliênlạcvớinhữngngườiphụtráchphongtràoĐôngduởtrongnướcđưahọcsinhngườicônggiáoĐôngdu.TừđóMaiLãoBạngởlạiTôkyôcùngPhanBộiChâugánhváccôngviệcởNhật.MaiLãoBanglàngườigiúpPhanBộiChâulàmcôngtácvậnđộngcônggiáotrướchếtlà“KêugọisựđồngtâmcủagiáođổThiênchúa”,nhưtrongHảingoạihuyếtthưđãnêurõ:…Khắpđếnkẻhànhnhântẩutốt,Cảgiáođồkhắpsuốtnơinơi,Độitrờiđạpđấtởđời,SinhraNamquốclàngườitrượngphuAicũngbụngphụcthù,báoquốc,…Dẫurằnglàđạobấtđồng,Nhưngcùngđấtnước,cùngchunggiốngnòi,QuyếtkhôngcóthểnàokhôngvìmìnhChớthấykhácmàsinhhìnhtích,ĐểchorằngcừuđịchNamnhân,ChữrằngđồngloạitươngthânGiáodânxemvớilươngdânkhácgì.Đểvậnđộngđôngđảođồngbàocônggiáothamgiavàocôngviệccứunước,LãoBạng sáng tác bài ca nhan đề: “Lão Bạng phổ khuyến” (Bài ca của Lão Bạng khuyênchungmọingười).Bàithơ“LãoBạngphổkhuyến”cótácdụnggiáodụclòngyêunướcrấttolớnđốivớiđồngbàocônggiáo.Năm 1909, Phan Bội Châu, Mai Lão Bạng cùng học sinh Việt Nam bị Chính phủNhậttrụcxuất,phảitrởvềTrungQuốc,MaiLãoBạngtừTrungQuốcsangXiêmLa,mưuvềnước,nhưngchínhquyềnPhápởĐôngDươngyêucầuChínhphủXiêmLabắtcácnhàcáchmạngViệtNam.Ôngbịbắtgiam8thángmớiđượctrảtựdo.ÔngsangHươngCảng,songchínhquyềnHươngCảngcũngtheoýcủabọncầmquyềnPhápởĐôngDươngbắtgiamông3tháng.MaiLãoBạngcùngvớiPhanBộiChâusangQuảngĐông.Đểphùhợpvớithờicụcchínhtrịmớinăm1912PhanBộiChâuhọpcácđồngchítuyênbốgiảitánDuytânhộithànhlậptổchứccáchmạngmớilàViệtNa ...