Âm nhạc trong nghi lễ của người Chăm Bàlamôn

Âm nhạc giữ vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tín ngưỡng của người Chăm Bàlamôn, đặc biệt trong các nghi lễ tôn giáo. Bài viết này sẽ khảo sát vai trò và ý nghĩa của âm nhạc trong các nghi lễ chính của người Chăm Bàlamôn, từ đó làm rõ mối liên hệ mật thiết giữa âm nhạc, tín ngưỡng và đời sống cộng đồng. Chúng ta sẽ tìm hiểu về các nhạc cụ truyền thống, các thể loại âm nhạc được sử dụng và những đặc trưng riêng biệt của âm nhạc Chăm Bàlamôn. Bài viết cũng sẽ nhấn mạnh sự cần thiết bảo tồn và phát huy giá trị của loại hình âm nhạc độc đáo này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Âm nhạc trong nghi lễ của người Chăm Bàlamôn46 VĂN THU BÍCH ơ tín ngưỡng của người C hăm , các chúc sắc đảm nhiệm công việc diều h à n h nghi lễÂM NHỌC TRONG và cả âm nhạc, m úa. Dội ngũ chức sắc nàyNGHI LÍ củn NGƯỜI p h á n lổn là chuyên nghiệp, dôi khi được mời từ các plây khác dể phục vụ âm nhạc cho nghi lễ, lỗ hội. Trước dây, trong cácCHĂM BÀLRMÔN nghi lễ của người C hăm Hồi giáo dặc biệt không có sự th a m gia của âm n h ạc và m úa.VĂN THU BÍCH( ) H iện nay người C hăm Hồi giáo Bà ni cùng th a m gia vào n h ữ n g sin h h o ạt h á t m úa rọng xã hội C hám từ thuở xa xưa tín tro n g n h ữ n g lễ hội cộng dồng vói nguôi ngưỡng và tôn giáo đã chi phôi h ầu C hăm B àlam ôn. H au n h ư tro n g các nghi lỗh ết các lĩnh vực, từ k in h tô đên văn hoá xã của người C hăm B àlam ôn, âm nhạc đềuhội, nhữ ng chức sắc tro n g các đạo Giáo th a m gia m ột cách tích cực và trỏ th à n hthuộc đẳn g cấp tă n g lữ vừa giữ quyền điêu n h â n tô q u a n trọ n g tro n g nhiều nghi lễ, lễh ành, lãn h dạo xã hội, k in h tê lại vừa có hội.vai trò q u an trọ n g tro n g lĩn h vực văn hoánghệ th u ậ t, đặc biệt là âm nhạc. D àn nhạc tru y ề n tlìông C hăm vói trông G inăng, trông B aranư ng, kèn S a ra n a i, dàn Ngay từ khi vương quốc C h ăm p a mới K anhi đã hiện hữ u tro n g đời sông văn hoáth à n h lập, B àlam ôn giáo đã du n h ậ p và của người Chăm , đồng thòi cũng là các nhạcchiêm vị trí q u a n trọ n g tro n g dời sống vănhoá tin h th ầ n của người C hăm . Dưới triề u khí vẫn tồn tạ i tro n g đòi sông tin h th ầ n củađại các vua C h ăm , giữa th ầ n quyển và đạo Giáo. Sử sách đã ghi rõ: sau khi du nhậpvương quyên luôn có sự dồng n h ấ t (cụ th ể vào xã hội C hăm , B àlam ôn giáo đã th ay th ếlà th á n h dô và k in h dô luôn được đ ịn h vị các th ầ n chính thông bằng các vị Vua -gần n h a u như th á n h dô Mĩ Sơn và k in h dô Thần, là nh ữ n g vị vua có th ậ t trị vì đ ấ tT rà Kiệu ở Duy X uyên Q u ả n g N am ). Vua Chăm , điêu ấy bao hàm ý nghĩa đạoC hăm tự coi m ình là hoá th â n của th ầ n B àlam ôn đã đồng nhât n h ữ n g vị vua nắmlinh và từ dó tạo ra m ột hệ thống Vua - giữ vương quyển với các vị th ẩ n B àlam ônT hần để trị vì đ ấ t nước. Khi dư n h ậ p vào giáo. Bên cạn h đó, dạo B àlam ôn đã đúaxã hội C hăm , B àlam ôn giáo đã d u n g hoà nh ữ n g h o ạ t động âm nhạc nghi lễ vào cungnghệ th u ậ t âm nhạc d ân gian b ả n dịa vởi dinh C hàm , từ đó t ấ t yếu d ẫ n tới sự đồngnền văn hoá B àlam ôn giáo dể tạo th à n h n h ấ t giữa âm nhạc nghi lễ - tôn giáo và âmnghệ th u ậ t âm n h ạc tru y ề n thông C hăm nhạc cung dinh.g ià u b ả n sắc. N gười C h ă m B à la m ô n d ã th uh ú t vào sinh h o ạ t nghi lỗ n h ữ n g yêu tô văn M ặc dù nến âm nhạc tru v ể n thônghoá dân gian b ản địa, tro n g dó có nghệ C hăm được h ìn h th à n h bởi ba th ể loại: âmth u ậ t âm nhạc d â n gian, dồng thời góp nhạc thê tục, âm nhạc cung dinh và âmp h ầ n bảo lưu n h ữ n g giá trị v ăn hoá và nhạc nghi lỗ, song xã hội C hăm cổ là mộtn h ữ n g nhạc khí tru y ề n thông, thông qua xã hội tôn giáo, cho nên giữa ba thê loại âmsinh hoạt âm nhạc nghi lỗ của m ình. nhạc này luôn có sự hoà họp và d an xen lẫn n h au , trong dó th ê loại âm nhạc nghi lỗ đóng vai trò chủ đạo và âm nhạc cung dinh’ 1 ThS. Nhạc sĩ, T rung tâm Vàn hoá Thôngtin Tp. Đà Nắng. C hăm luôn chiêm vai trò q u a n trọng trongNGHIÊN CỨU TRAO Đ ổ l 47sinh hoạt nghi lễ cung đ ìn h C hăm . Do đặc gia vào các nghi lễ lởn tro n g cung đình vốiđiểm tôn giáo và tín h c h ấ t xã hội nên giữa nhữ ng n h ạc công ch uyên nghiệp. Ngoài raâm nhạc cung đ ìn h và âm n h ạc nghi lễ tôn còn có n h ữ n g h ìn h thức độc tâ u , đệm nhạcgiáo luôn có sự hoà hợp. cho h á t - m úa tro n g n h ữ n g buổi sin h hoạt giải trí của vua q u an , triề u đ ìn h và hoàng Hệ th ô n g n h ạc k h í tro n g dàn nhạc tộc.cung đình có lẽ cũng được sử d ụ n g trongnghi lễ và có nguồn gốc từ các quốc gia bên Có lẽ do tín h c h ấ t tra n g nghiêm vàngoài n h ậ p vào, được b ản địa hoá trỏ th à n h khuôn m ẫu, hơn nữ a người C hăm B àlam ônnhữ ng nhạc k h í tru y ề n thông của dân tộc quan niệm âm nhạc là d à n h cho th ầ n th án hC hăm nói ch u n g và người C h ăm B àlam ôn ở ...