Ấm Tử Sa

Ấm Tử Sa, một loại ấm pha trà của người Trung Quốc, không chỉ là dụng cụ pha trà đặc biệt mà còn là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Ngày nay, sản phẩm này đã được nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn ở làng gốm cổ Bát Tràng - Hà Nội nghiên cứu sản xuất thành công.Từ bao đời nay, những tách trà được pha từ ấm đất đã được biết đến là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ấm Tử SaẤm Tử SaẤm Tử Sa, một loại ấm pha trà của người Trung Quốc,không chỉ là dụng cụ pha trà đặc biệt mà còn là một tác phẩmnghệ thuật độc đáo. Ngày nay, sản phẩm này đã được nghệnhân Vương Mạnh Tuấn ở làng gốm cổ Bát Tràng - Hà Nộinghiên cứu sản xuất thành công.Từ bao đời nay, những tách trà được pha từ ấm đất đã đượcbiết đến là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt. Vàchiếc ấm pha trà làm bằng chất đất Tử Sa mang phong cáchcổ kính độc đáo đã làm mê hoặc bao người uống trà ở ViệtNam không chỉ bởi nó chứa đựng nhiều câu chuyện cổ kim líthú, mà đó còn là một tác phẩm nghệ thuật thể hiện sự côngphu của người nghệ nhân làm ấm.Bí quyết làm ấm Tử Sa nằm ở kĩ thuật pha chế đất.Ấm, chén được đúc bằng khuôn thạch cao.Bàn xoay tạo hình sản phẩm.Tạo dáng ấm trên bàn xoay.Làm sạch ấm thô trước khi tráng men.Kĩ thuật làm ấm Tử Sa đòi hỏi sự công phu và tỉ mỉ.Nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn hướng dẫn kĩ thuật làm ấm TửSa cho một người thợ trẻ.Văn hóa uống trà của người Việt có lẽ bắt đầu từ cách uốngnước chè tươi. Những bát nước chè tươi ấy tuy dân dã nhưngcũng đã ẩn chứa một phong cách nghệ thuật uống chè củangười Việt thông qua việc chọn chè, chọn ấm và kĩ thuật pha,hãm… Và dần dà về sau, khi chè Tàu (trà) xuất hiện, nghệthuật ấy lại được đẩy lên một mức cao hơn. Thậm chí nó cònđược đưa vào văn chương, thi phú. Điển hình như việc nhàvăn Nguyễn Tuân, người nổi tiếng với tập truyện “Vang bóngmột thời” kể về những thú ăn chơi tao nhã của người Việt, đãdày công “rút ruột” viết nên thiên truyện ngắn “Chén tràtrong sương sớm” để mô tả cái thú vui và nghệ thuật thưởngtrà vừa công phu, vừa tao nhã của các cụ xưa.Quay trở lại với câu chuyện của chiếc ấm Tử Sa. Để hiểu vềlai lịch cũng như giá trị của chiếc ấm đặc biệt này, chúng tôiđã cất công về tận làng gốm cổ Bát Tràng – Hà Nội để tìmgặp nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn, người đã nghiên cứuđược cách pha chế đất và sản xuất thành công loại ấm Tử Sangay tại Việt Nam.Ấm Tử Sa vốn có nguồn gốc từ vùng Nghi Hưng, Giang Tô,Trung Quốc. Tương truyền, xưa kia, chỉ nơi đây mới có loạiđất sét đỏ đặc biệt làm được loại ấm này. Ở Việt Nam, ấm TửSa có từ khi nào không ai biết rõ, chỉ biết từ xưa, giới sànhtrà ở Hà Nội đã biết dùng và chơi loại ấm này.Nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn tạo mẫu ấm Tử Sa.Ấm Tử Sa nổi tiếng pha trà thơm ngon và giữ được hươngthơm lâu.Trà rót trong chén Tử Sa có màu nước trong và xanh hơnhẳn các loại chén khác.Một bộ ấm Tử Sa bọc đồng hoàn chỉnh.Theo nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn, để có được một tácphẩm ấm Tử Sa hoàn chỉnh phải trải qua nhiều công đoạn.Mỗi công đoạn đều thể hiện sự kì công trong cách chế tác củangười nghệ nhân. Ngoài ra, sự khác biệt về chất liệu, nhiệt độnung và độ bóng so với các loại ấm khác cũng chính là điểmthể hiện giá trị và tính nghệ thuật cao của ấm Tử Sa.Cũng theo nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn, chất đất làm ấm TửSa thường có màu tím và có thể tìm thấy ở Việt Nam, quantrọng là người nghệ nhân phải am hiểu về chất đất và cáchpha chế. Nhiệt độ nung của ấm Tử Sa phải ở mức 12000C. Vìthế, khi chiếc ấm hoàn thành, dùng vật cứng gõ vào phát ratiếng kêu rất thanh. Đặc biệt, dùng ấm Tử Sa pha trà, sắcnước rất đẹp, hương thơm và độ nóng được giữ rất lâu. Ấmdùng càng lâu, màu men của ấm càng lên nước bóng loáng.Bàn về ấm Tử Sa, dân sành trà thường bàn tán rất thú vị.Nhiều người cho rằng, khi thưởng thức trà pha bằng ấm TửSa, người ta sẽ cảm nhận được hết cái tinh túy của hương vịtrà và sự tài hoa của người nghệ nhân làm ra ấm. Ngoài ra,những giai thoại hấp dẫn về nguồn gốc xuất xứ, lịch sử củaloại ấm đặc biệt này cũng là những câu chuyện thú vị đáng đểđem ra bàn trong lúc “trà dư tửu hậu”.Giờ đây, khi nghệ thuật uống trà của người Việt đang ngàycàng phát triển, thì chiếc ấm Tử Sa vì thế cũng trở thành mộtsản phẩm không thể thiếu đối với những người sành trà./. ...