Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới sinh kế người dân Đồng bằng Sông Cửu Long

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới sinh kế người dân Đồng bằng Đồng bằng Sông Cửu Long có nội dung: Xu thế của biến đổi khí hậu ở ĐBSCL; Nhận diện các loại hình sinh kế bị tác động của biến đổi khí hậu; Kết luận và đề xuất các nghiên cứu. Mời các bạn tham nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới sinh kế người dân Đồng bằng Sông Cửu Long Diễn đàn Bảo tồn Thiên nhiên và Văn hoá vì sự Phát triển Bền vững vùng Đồng bằng Sông Cửu Long lần thứ 6 Chủ đề: Cải thiện công tác qui hoạch thông qua lồng ghép các vấn đề môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và khuyến khích các mô hình sinh kế thích ứng với biến đổi khí hậu ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long ẢNH HƯỞNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TỚI SINH KẾ NGƯỜI DÂN ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG Lê Anh Tuấn *1 – Hoàng Thị Thủy2 - Võ Văn Ngoan3 1 * Liên hệ tác giả: latuan@ctu.edu.vn , Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu - Đại học Cần Thơ 2 Khoa Môi trường và Tài nguyên, trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh 3 Văn phòng Biến đổi Khí hậu, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre TÓM TẮT Đồng bằng Sông Cửu Long được xác định như là một trong những vùng nhạy cảm và dễ phơi lộ với hiện tượng biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Với giả thiết rằng sinh kế của người dân địa phương đang bị ảnh hưởng mạnh do các thay đổi bất thường của các điều kiện khí hậu tự nhiên. Nhiều khảo sát dựa vào phỏng vấn bán cấu trúc và thảo luận ở cộng đồng về tác động của thiên tai và biến đổi khí hậu lên sinh kế đã được thực hiện trên ba vùng sinh thái thủy văn khác nhau đã được thực hiện ở vùng Đồng bằng. Kết quả khảo sát đã chỉ ra rằng những thông tin thu nhận được là hiện thực và liên quan đến các mong ước cuộc sống của cư dân địa phương. Người dân sống vùng nông thôn ven biển gặp khó khăn hơn người dân sống ở vùng lũ. Người nghèo, trẻ em, người già, người khuyết tập, phụ nữ đơn thân và người dân tộc thiểu số thuộc nhóm người dễ bị tổn thương. Một số đề xuất cho hướng nghiên cứu tương lai về kinh tế khí hậu và nâng cao khả năng thích ứng đã được đưa ra. Từ khóa: Đồng bằng Cửu Long, biến đổi khí hậu, sinh kế, nhóm dễ tổn thương, thích nghi. ABSTRACT The Mekong Delta has been identified as one of the most sensitive and exposed regions to climate change and sea level rise phenomena. It is assumed that the livelihoods of local people are being affected strongly under the abnormal change of the natural climate conditions. Many structured questionnaire-interview and community discussion based survey on the impacts of natural disasters and climate change on the local livelihoods was carried out and analysed in three different hydrological ecosystems of the Delta. The survey results showed that collected information was realistic and relevant to local people’s living expectations. Local people in rural coastal areas suffered more impacts of climate change than those who lived in flooding areas. The poor, children, the elderly, disable people, alone women, and ethics people were the most vulnerable groups. Some recommendations for future research on the climate change economics and upgrading the adaptation capacity are given. Key words: Mekong Delta, climate change; livelihoods, vulnerability group, adaptation. 1 Diễn đàn Bảo tồn Thiên nhiên và Văn hoá vì sự Phát triển Bền vững vùng Đồng bằng Sông Cửu Long lần thứ 6 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ Vùng Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) được xem như là một trong các điểm “điểm nóng” của hiện tượng biến đổi khí hậu và nước biển dâng như là một hệ quả của hiệu ứng nóng lên toàn cầu. Đặc điểm tự nhiên của vùng ĐBSCL là một vùng châu thổ có địa hình thấp và phẳng – cao độ trung bình với mực nước biển chỉ vào khoảng 1,0 – 1,8 m, diện tích trải rộng khoảng 4 triệu ha đất tự nhiên, trong đó đất sử dụng cho nông nghiệp là 2,2 triệu ha. Vùng đất nằm ở vị trí tận cùng hạ lưu của một khu vực sông lớn là sông Mekong, với một hệ thống sông rạch và kênh mương chằng chịt, có đường ven biển dài trên 700 km tiếp giáp hai măt cả Biển Đông và Biển Tây. Về mặt kinh tế và xã hội, vùng đồng bằng là nơi sinh sống của gần 20 triệu người dân, là khu vực sản xuất nông nghiệp và thuỷ sản lớn nhất Việt Nam, đóng góp đáng kể một sản lượng lương thực và thực phẩm đáng kể cho quốc gia và xuất khẩu một phần cho quốc tế. Vùng ĐBSCL có 3 vùng sinh thái chính ở ĐBSCL: vùng ngập lũ (ngập sâu và kéo dài từ 2-3 tháng/năm), vùng giữa (vùng phù sa nước ngọt, ngập nông và nhiễm mặn nhẹ), và vùng ven biển (trên 6 tháng bị nhiễm mặn ở các mức độ). Sự phân vùng một cách tương đối theo nguồn nước này được minh hoạ như ở hình 1. ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG Vùng ngập lũ sâu Vùng phù sa nước ngọt Vùng nhiễm mặn Tứ giác Đồng Tháp Vùng phía trên và giữa Ven biển Bán đảo Long Xuyên Mười 2 sông Tiến và Hậu Đông Cà Mau ...