Ảnh hưởng của tổ hợp các chất điều hòa sinh trưởng và nước dừa đến sinh khối mô sẹo cây trinh nữ hoàng cung (Crinum latifolium L.,)

Bài báo này trình bày các kết quả nghiên cứu về nuôi cấy thu nhận sinh khối mô sẹo cây Trinh nữ hoàng cung và định tính ancaloit trong các mẫu mô sẹo thu được. Mô sẹo sau khi tạo khoảng 50 ngày, được cắt thành các miếng nhỏ có kích thước khoảng 0,7cm x 0,7cm, trọng lượng khoảng 0,35- 0,40 g, cấy lên các môi trường nuôi cấy sinh khối khác nhau có nền môi trường cơ bản là MS, sucrose 30 g/l, agar 7 g/l, bổ sung kết hợp NAA 2mg/l với BAP ở các nồng độ khác nhau (0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg/l) hoặc kinetin (nồng độ 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg/l) hoặc nước dừa ( nồng độ 10; 20; 30; 40 %).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của tổ hợp các chất điều hòa sinh trưởng và nước dừa đến sinh khối mô sẹo cây trinh nữ hoàng cung (Crinum latifolium L.,)Vũ Thị Lan và đtgTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ82(06): 65 - 69ẢNH HƯỞNG CỦA TỔ HỢP CÁC CHẤT ĐIỀU HÒA SINH TRƯỞNG VÀ NƯỚC DỪAĐẾN SINH KHỐI MÔ SẸO CÂY TRINH NỮ HOÀNG CUNG (Crinum latifolium L.,)Vũ Thị Lan1, Quách Thị Liên2, Nguyễn Đức Thành21Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên, 2Viện Công nghệ Sinh họcTÓM TẮTBài báo này trình bày các kết quả nghiên cứu về nuôi cấy thu nhận sinh khối mô sẹo cây Trinh nữhoàng cung và định tính ancaloit trong các mẫu mô sẹo thu được. Mô sẹo sau khi tạo khoảng 50ngày, được cắt thành các miếng nhỏ có kích thước khoảng 0,7cm x 0,7cm, trọng lượng khoảng0,35- 0,40 g, cấy lên các môi trường nuôi cấy sinh khối khác nhau có nền môi trường cơ bản làMS, sucrose 30 g/l, agar 7 g/l, bổ sung kết hợp NAA 2mg/l với BAP ở các nồng độ khác nhau(0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg/l) hoặc kinetin (nồng độ 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg/l) hoặc nước dừa ( nồng độ 10;20; 30; 40 %). Kết quả thu được cho thấy: Môi trường thích hợp cho sự sinh trưởng mô sẹo để thusinh khối là: SB1(MS + 2 mg/l NAA + 0,5 mg/l BAP) và SB2 (MS + 2 mg/l NAA + 1,0 mg/lBAP); SK6 (MS + 2 mg/l NAA + 1,0 mg/l kinetin) và SK7 (MS + 2mg/l NAA + 1,5 mg/l kinetin);SN9 (MS + 2mg/l NAA + 10% nước dừa) và SN10 (MS + 2mg/l NAA + 20% nước dừa). Bướcđầu đã định tính phát hiện có ancaloit trong các mẫu mô thu được.Từ khoá: Ancaloit, cây Trinh nữ hoàng cung, môi trường, nuôi cấy, sinh khối mô sẹo.∗MỞ ĐẦUHiện nay, các nhà khoa học đang rất quan tâmđến các ứng dụng thực tiễn của công nghệnuôi cấy mô tế bào thực vật để tổng hợp cáchợp chất tự nhiên có hoạt tính sinh học.Những năm gần đây, cây Trinh nữ hoàngcung (TNHC) đã nhận được sự quan tâm đặcbiệt của các nhà khoa học cả ở trong nước vànước ngoài vì các tính năng dược học quantrọng của nó. Đó là các tính năng chữa bệnhnhư phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới và u xơtử cung ở phụ nữ, đặc biệt là khả năng chốngung thư [8], [9], [12]. Trinh nữ hoàng cungđang trở thành cây thuốc rất có giá trị trongviệc điều trị chứng phì đại lành tính tuyến tiềnliệt. Vì vậy, nhu cầu về số lượng và chấtlượng nguyên liệu để sản xuất thuốc đối vớicây thuốc này ngày càng tăng.Ở Việt Nam, để tăng nguồn cung cấp nguyênliệu cho chế biến thuốc ở qui mô công nghiệp,đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa họcứng dụng phương pháp nuôi cấy in vitro vàoviệc nhân giống Trinh nữ hoàng cung và nhậnđược những kết quả khả quan, góp phần giảiquyết nhu cầu nguồn nguyên liệu [1], [3].∗Tel: 091 4504250, Email: lanvtdhkhtn@gmail.comHiện nay, không chỉ các tác giả ngoài nướcmà đã có nhiều công trình khoa học, các bàibáo của các nhà khoa học Việt Nam đãnghiên cứu và xác định tương đối đầy đủ vềthành phần hoá học của cây Trinh nữ hoàngcung Việt Nam [4], [6], [7], [10],[11]. Tuynhiên, vấn đề nghiên cứu quy trình nuôi cấymô tế bào cây Trinh nữ hoàng cung để thunhận sinh khối và phân tích các chất có hoạttính sinh học trong mô chưa được quan tâm.Trong bài báo này, chúng tôi trình bày một sốkết quả về ảnh hưởng của sự tổ hợp các chấtđiều hòa sinh trưởng và nước dừa đến sinhkhối mô sẹo thu được từ mẫu củ cây Trinh nữhoàng cung và kết quả ban đầu về định tínhancaloit trong các mẫu mô sẹo thu được bằngphương pháp sắc kí lớp mỏng.VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁPVật liệuCây Trinh nữ hoàng cung Crinum latifoliumL., thuộc họ Thuỷ tiên Amaryllidaceae doViện Dược liệu cung cấp.Phương pháp- Phương pháp nuôi cấy sinh khối mô sẹo:Nguồn nguyên liệu, phương pháp tạo mô vàmôi trường tạo mô sẹo được công bố theo65Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyênhttp://www.lrc-tnu.edu.vnVũ Thị Lan và đtgTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆQuách Thị Liên và cs, 2005 [5]. Mô sẹo đượccắt thành các miếng nhỏ có kích thướckhoảng 0,7 cm x 0,7 cm và trọng lượngkhoảng 0,35 - 0,4g cấy lên các môi trườngnuôi cấy mô sẹo khác nhau với nền môitrường cơ bản là MS, đường sucrose 30 g/l,agar 7 g/l và bổ sung thêm các chất điềuhòa sinh trưởng (ĐHST) với các nồng độkhác nhau.- Phương pháp bố trí thí nghiệm:Các môi trường nuôi cấy thu nhận sinh khốiđược kí hiệu từ SB1-SN12, chia làm 3 nhóm:kí hiệu SB1 - SB4: MS bổ sung 2 mg/l NAAkết hợp với BAP (0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg/l); kíhiệu SK5 - SK8: MS bổ sung 2 mg/l NAA kếthợp với kinetin (0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg/l); kíhiệu SN10 – SN12: MS bổ sung 2mg/l NAAkết hợp với nước dừa (10; 20; 30; 40%)Mỗi công thức môi trường tiến hành theo dõitrên 10 bình tam giác 250 ml. Mỗi bình cấy 4mẫu mô. Nuôi cấy trong phòng tối. Saukhoảng thời gian 120 ngày thu sinh khối, cântrọng tươi của mô (g/bình). Mô sẹo sau khithu được sấy khô ở 40 - 50 0C đến trọnglượng không đổi.82(06): 65 - 69- Phương pháp sắc kí lớp mỏngĐịnh tính alcaloid trong mô sẹo bằng phươngpháp sắc kí lớp mỏng theo Bùi Thị Bằng [2].Khảo sát dịch chiết: Hoà tan mẫu nghiên cứutrong dung môi chiết. Dùng mao quản hútmẫu chấm lên bản mỏ ...