Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của tòa án nhân dân cấp tỉnh trong tố tụng trọng tài

Bài viết cho thấy, áp dụng biện pháp cẩn khấp tạm thời là nhu cầu cần thiết trong giải quyết tranh chấp, bao gồm cả giải quyết tranh chấp trong kinh doanh, thương mại tại Trọng tài thương mại. Lần đầu tiên, Luật trọng tài thương mại năm 2010 quy định về biện pháp khẩn cấp tạm thời. Đây là bước phát triển của Luật trọng tài thương mại nhưng trong quá trình áp dụng có nhiều bất cập như xung đột pháp luật về lựa chọn biện pháp khẩn cấp tạm thời, thủ tục áp dụng…
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của tòa án nhân dân cấp tỉnh trong tố tụng trọng tài ÁP DỤNG BIỆN PHÁP KHẨN CẤP TẠM THỜI CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP TỈNH TRONG TỐ TỤNG TRỌNG TÀI Ths. Lê Hải Chinh Tóm tắt: Áp dụng biện pháp cẩn khấp tạm thời là nhu cầu cần thiết trong giải quyết tranh chấp, bao gồm cả giải quyết tranh chấp trong kinh doanh, thương mại tại Trọng tài thương mại. Lần đầu tiên, Luật trọng tài thương mại năm 2010 quy định về biện pháp khẩn cấp tạm thời. Đây là bước phát triển của Luật trọng tài thương mại nhưng trong quá trình áp dụng có nhiều bất cập như xung đột pháp luật về lựa chọn biện pháp khẩn cấp tạm thời, thủ tục áp dụng… Do vậy, việc nghiên cứu hoàn thiện các quy định là cần thiết. Muốn làm được điều đó, chúng ta cần phải giải quyết ngay từ nguyên tắc áp dụng pháp luật, sửa đổi hoặc ban hành mới quy định về thủ tục áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Có như vậy, pháp luật về áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của tòa án trong tố tụng trọng tài mới đi vào trong cuộc sống thuận lợi. Từ khóa: tố tụng trọng tài, biện pháp khẩn cấp tạm thời trong tố tụng trọng tài. Abstract: Applying interim urgent measures is necessary in dispute settlement, including the settlement of business and commercial disputes by Commercial Arbitration. This is the first time and a development step of Commercial Arbitration Law (2010). But in the process of application, there are many shortcomings such as legal conflicts over the selection of provisional urgent measures, application procedures... Therefore, the completion of these legal provisions about interim urgent measures is necessary. We need to deal with the principle of application of the law, amend or promulgate new regulations on procedures for applying provisional emergency measures. Thus, the law on the application of the court's provisional emergency measures in arbitration proceedings has come to life smoothly. Keywords: arbitration proceedings, interim urgent measures in arbitration proceedings 1. Khái niệm biện pháp khẩn cấp tạm thời trong tố tụng trọng tài 462 Tranh chấp trong kinh doanh, thương mại có thể được giải quyết bằng thương lượng, hòa giải, giải quyết tại tòa án nhân dân (Tòa án) hoặc Trọng tài thương mại (TTTM). Trong quá trình giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại tại TTTM, xuất phát từ nhu cầu cấp thiết, có khả năng gây thiệt hại hoặc ảnh hưởng đến lợi ích của một bên (thường là nguyên đơn), họ có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền áp dụng một hoặc nhiều biện pháp có tính cấp thiết nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của họ. Biện pháp đó gọi là biện pháp khẩn cấp tạm thời (KCTT) trong tố tụng trọng tài. Trước đây, khái niệm biện pháp KCTT thường được tiếp cận trong tố tụng dân sự. Biện pháp KCTT thuộc thẩm quyền áp dụng của Hội đồng trọng tài lần đầu tiên được quy định trong Luật TTTM năm 2010. Tuy nhiên, khái niệm biện pháp KCTT chưa được luật định nghĩa. Bộ Luật Tố tụng dân sự (TTDS) năm 2015 chỉ nêu những trường hợp được quyền yêu cầu áp dụng biện pháp KCTT và những biện pháp KCTT được quyền yêu cầu áp dụng. Và tương tự, Luật TTTM năm 2010 cũng chưa định nghĩa biện pháp KCTT. Các góc nhìn khác nhau đã đưa các định nghĩa biện pháp KCTT. Góc nhìn môn học pháp luật tố tụng dân sự, biện pháp KCTT là biện pháp tố tụng do Tòa án áp dụng khi đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện có đơn yêu cầu hoặc do Tòa án chủ động áp dụng trong những trường hợp pháp luật cho phép để tạm thời giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, thu thập chứng cứ, bảo vệ chứng cứ, bảo toàn tình trạng hiện có tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được, đảm bảo cho việc giải quyết vụ án hoặc việc thi hành án hoặc cho rằng, biện pháp KCTT là biện pháp Tòa án quyết định áp dụng trong quá trình giải quyết việc dân sự nhằm giải quyết nhu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ bằng chứng hoặc bảo đảm việc thi hành án. Góc nhìn chung nhất, biện pháp KCTT được hiểu là một công đoạn tố tụng rút ngắn và đơn giản nhằm giúp cơ quan tài phán can thiệp nhanh chóng, kịp thời nhằm bảo vệ chứng cứ, tài sản tranh chấp hoặc các đảm bảo khác thiết yếu cho thi hành các nghĩa vụ, trong khi phiên tranh tụng chính chưa kết thúc… Các góc nhìn có những điểm chung của biện pháp KCTT là: (i) biện pháp KCTT thực hiện theo yêu cầu của đương sự trong vụ kiện, không phải do cơ quan có thẩm quyền tự mình áp dụng trong tố tụng giải quyết (trừ một số trường hợp luật quy định); (ii), biện pháp KCTT là thủ tục phụ, phái sinh có tính chất bổ trợ cho thủ tục chính, nên quy trình thủ tục áp dụng là ngắn gọn, đơn giản; (iii), mục đích của biện pháp KCTT là xuất phát từ nhu cấu cấp bách, cần thiết nhằm tránh gây thiệt hại, hoặc có tính chất bảo toàn một nội dung nào đó (tài sản, tính mạng, sức khỏe…). Do có mục đích như vậy, 463 Bộ luật dân sự và thương sự tố tụng năm 1972 của chế độ Việt Nam cộng hòa còn gọi biện pháp KCTT là Biện pháp bảo toàn (từ điều 332 đến điều 367). Khi những biện pháp KCTT được áp dụng trong tố tụng trọng tài, chúng ta có thể hiểu “Biện pháp KCTT trong tố tụng trọng tài là những biện pháp được Hội đồng trọng tài hoặc Tòa án nhân dân cấp tỉnh áp dụng khi một bên trong tố tụng trọng tài yêu cầu áp dụng”. Như vậy, trong quá trình vụ việc, theo yêu cầu của đương sự, Hội đồng trọng tài, Tòa án cấp tỉnh quyết định áp dụng một hoặc một số biện pháp cần thiết để giải quyết như cầu cấp bách của đương sự bảo vệ bằng chứng hoặc để đảm bảo thi hành phán quyết của Hội đồng trọng tài. 2. Thực trạng pháp luật về áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của Tòa án trong tố tụng trọng tài. Hiện nay, các biện pháp khẩn cấp tạm thời trong tố tụng trọng tài do Luật TTTM năm 2010 (điều 48 đến điều 53) và Bộ luật TTDS năm 2015 (điều 111 đến điều 1 ...