Áp dụng phương pháp nội suy nghịch đảo khoảng cách có trọng số đánh giá phân bố không gian tài sản sinh kế tại tỉnh Đồng Tháp

Nghiên cứu được tiến hành nhằm đánh giá khả năng nội suy các giá trị sinh kế từ nguồn dữ liệu khảo sát thực tế trên khu vực 3 huyện Tam Nông, Tháp Mười và Tân Hồng; bước đầu cho việc đánh giá sự khác biệt về điểm sinh kế giữa các khu vực. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áp dụng phương pháp nội suy nghịch đảo khoảng cách có trọng số đánh giá phân bố không gian tài sản sinh kế tại tỉnh Đồng Tháp TẠP CHÍ KHOA HỌC HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF EDUCATION TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH JOURNAL OF SCIENCE Tập 17, Số 12 (2020): 2229-2238 Vol. 17, No. 12 (2020): 2229-2238 ISSN: 1859-3100 Website: http://journal.hcmue.edu.vn Bài báo nghiên cứu * ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP NỘI SUY NGHỊCH ĐẢO KHOẢNG CÁCH CÓ TRỌNG SỐ ĐÁNH GIÁ PHÂN BỐ KHÔNG GIAN TÀI SẢN SINH KẾ TẠI TỈNH ĐỒNG THÁP Huỳnh Song Nhựt*, Nguyễn An Bình, Nguyễn Ngọc Ẩn, Trần Anh Phương, Phạm Việt Hòa, Vũ Quang Huy Viện Địa lý Tài nguyên Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam * Tác giả liên hệ: Huỳnh Song Nhựt – Email: huynhsongnhut@gmail.com Ngày nhận bài: 24-9-2020; ngày nhận bài sửa: 04-12-2020; ngày duyệt đăng: 28-12-2020 TÓM TẮT Việc tính toán các chỉ số sinh kế góp phần nắm bắt sự khác biệt về sinh kế của các hộ nông dân trên một khu vực nghiên cứu nhất định. Tuy nhiên, công tác điều tra sinh kế sẽ bị giới hạn bởi nhiều yếu tố như chi phí, nhân công, khoảng cách khiến cho các điểm điều tra không thể bao trọn cả vùng nghiên cứu. Các phương pháp thống kê không gian mà cụ thể là phương pháp nội suy cho phép tính toán giá trị tại một vị trí thông qua các giá trị tại những vị trí đã biết bao quanh nó. Nghiên cứu áp dụng phương pháp IDW (Inverse Distance Weighting) để tính toán chỉ số tài sản sinh kế LAI (Livelihood Asset Index) cho toàn bộ khu vực gồm 3 huyện Tam Nông, Tháp Mười và Tân Hồng. Kết quả cho thấy, có sự phân bố không đồng đều về các nguồn vốn và chỉ số tài sản sinh kế giữa các xã cũng như các huyện trong khu vực nghiên cứul; đồng thời, còn chứng minh rằng, phương pháp IDW là một công cụ hữu hiệu trong thống kê không gian với độ chính xác cao. Hơn nữa, kết quả của nghiên cứu có thể được dùng để đánh giá hiện trạng sinh kế, góp phần tạo sự liên kết giữa các vùng trong khu vực nghiên cứu và hướng đến phát triển bền vững. Từ khóa: IDW; tài sản sinh kế; thống kê không gian 1. Đặt vấn đề Nghiên cứu về sinh kế góp phần đánh giá các khả năng thích nghi và đánh giá sự chênh lệch các chỉ số sinh kế tại một khu vực nghiên cứu. Điều này còn góp phần vào việc phân tích khả năng sử dụng và khai thác bền vững nguồn tài nguyên sẵn có tại mỗi khu vực (Kuang, Jin, He, Ning, & Wan, 2020). Bên cạnh đó, chiến lược đa dạng sinh kế và hoạt động thu nhập có tầm quan trọng lớn hơn đối với các hộ gia đình địa phương (Aazami, & Cite this article as: Huynh Song Nhut, Nguyen An Binh, Nguyen Ngoc An, Tran Anh Phuong, Pham Viet Hoa & Vu Quang Huy (2020). Applying the inverse distance weighting method to assess the spatial distribution of the livelihood asset within Dong Thap Province. Ho Chi Minh City University of Education Journal of Science, 17(12), 2229-2238. 2229 Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 17, Số 12 (2020): 2229-2238 Shanazi, 2020). Bires và Raj (2020), thực hiện một nghiên cứu về sinh kế du lịch gắn với bảo tồn sinh quyển tại khu vực Ethiopia cho rằng, các khía cạnh tác động kinh tế, văn hóa xã hội, môi trường và thể chế có tác động đáng kể đến kết quả đa dạng hóa sinh kế do sự khác biệt về cường độ và sự xuất hiện của tác động không đáng kể của kích thước du lịch đối với kết quả sinh kế. Paul và cộng sự (2020), đã tính chỉ số ổn định sinh kế SLI (Sustainable Livelihood Index) tại khu vực Đông Bắc Ấn Độ từ 5 chỉ số đầu vào là nguồn vốn con người, xã hội, tài chính, vật chất và tự nhiên, đồng thời gán trọng số cho từng nguồn vốn bằng phương pháp Shannon’s entropy. Kết quả phân tích SLI được đánh giá tương quan với hiện trạng khu vực nghiên cứu bằng phương pháp ANOVA và kiểm định Tukey’s Post Hoc. Trong một nghiên cứu về sinh kế bền vững và nông thôn bền vững tại Trung Quốc, các hệ số như an ninh sinh thái, hiệu quả kinh tế và bình đẳng xã hội đã được dùng để tính toán chỉ số an ninh sinh kế bền vững SLS (Sustainable Livelihood Security). Các chỉ số này sau đó cũng được tính toán trọng số thông qua phương pháp entropy (You, & Zhang, 2017). Các phương pháp thống kê và nội suy không gian đang được sử dụng rất phổ biến trong các nghiên cứu trên quy mô lớn. Phương pháp này giúp khắc phục những hạn chế về khoảng cách, thời gian và chi phí trong quá trình điều tra (Esmaeilbeigi, Chatrabgoun, Hosseinian-Far, Montasari, & Daneshkhah, 2020). Kết quả của thuật toán nội suy là bản đồ thể hiện sự phân chia ...