Áp dụng phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) trong lựa chọn phương án thiết kế các dự án thủy lợi

Tiếp cận bền vững các dự án phát triển nông thôn, dự án thủy lợi, sự phát triển chỉ có thể bền vững nếu đảm bảo được đồng thời các mục tiêu về kinh tế, xã hội và môi trường. Tuy nhiên hiện nay trong giai đoạn lập dự án đầu tư, quá trình đánh giá lựa chọn phương án thiết kế chưa đảm bảo đầy đủ các mục tiêu bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áp dụng phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) trong lựa chọn phương án thiết kế các dự án thủy lợi KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH THỨ BẬC (AHP) TRONG LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ CÁC DỰ ÁN THỦY LỢI Nguyễn Hồng Trường Trung tâm tư vấn PIMTóm tắt: Tiếp cận bền vững các dự án phát triển nông thôn, dự án thủy lợi, sự phát triển chỉ có thểbền vững nếu đảm bảo được đồng thời các mục tiêu về kinh tế, xã hội và môi trường. Tuy nhiên hiệnnay trong giai đoạn lập dự án đầu tư, quá trình đánh giá lựa chọn phương án thiết kế chưa đảm bảođầy đủ các mục tiêu bền vững. Bằng phương pháp phân tích theo thứ bậc (AHP) có thể xem xétnhiều tiêu chí và có thể kết hợp phân tích các yếu tố định tính lẫn định lượng, sẽ chọn ra đượcphương án thiết kế tốt nhất thỏa mãn các tiêu chí đặt ra. Dựa trên nguyên tắc so sánh cặp các tiêuchí, phương pháp AHP với 3 bước chính, đó là phân tích, đánh giá và tổng hợp. AHP trả lời các câuhỏi “Chúng ta nên chọn phương án nào?” hay “Phương án nào tốt nhất?”Từ khóa: phương pháp phân tích thứ bậc, phát triển bền vững, lựa chọn phương án thiết kếSummary: Sustainable access to rural development projects, irrigation projects, one ofdevelopment can only be sustained if economic, social and environmental target get along.However, at the present time, in the stage of making investment projects, the process of evaluatingand selecting design construction does not fully ensure the sustainable target. By AnalyticHierarchy Process (AHP) can consider many criteria, It can combine both qualitative andquantitative analysis, will choose the best design construction that ensure the set criteria. Basedon the principle of comparing pairs of criteria, AHP has 3 main steps: analysis, evaluation andsynthesis. It answers the questions “Which option should we choose? “Which design constructionis the best?”Keywords: Analytic Hierarchy Process, Sustainable Development, construction design selection1. ĐẶT VẤN ĐỀ * ô nhiễm, phục hồi và cải thiện chất lượng môiTrong bối cảnh suy thoái môi trường toàn cầu trường; khai thác hợp lý và sử dụng tiết kiệm tàinhư hiện nay, tiếp cận phát triển bền vững cần nguyên thiên nhiên).phải được đặt ra trong tất cả các hoạt động phát Tiếp cận bền vững các dự án phát triển nông thôn,triển kinh tế xã hội. Nội hàm về phát triển bền dự án thủy lợi, sự phát triển chỉ có thể bền vữngvững được khẳng định ở Hội nghị Thượng đỉnh nếu đảm bảo được đồng thời sự bền vững về cácTrái đất về Môi trường và phát triển (năm mặt kinh tế, xã hội và môi trường nói trên. Quan1992), [1]: “Phát triển bền vững” là quá trình điểm này được thể hiện bằng mô hình ghế 3phát triển có sự kết hợp chặt chẽ, hợp lý và hài chân (Hình 1), [2]. Rõ ràng rằng nếu bất kỳ mộthòa giữa 3 mặt của sự phát triển, gồm: phát triển chân nào bị gẫy thì ghế sẽ bị đổ, nghĩa là nếukinh tế (nhất là tăng trưởng kinh tế), phát triển một chương trình hay dự án phát triển không cóxã hội (nhất là thực hiện tiến bộ, công bằng xã hiệu quả kinh tế, tác động xấu đến môi trường tựhội; xoá đói giảm nghèo và giải quyết việc làm) nhiên, hoặc tác động xấu đến môi trường xã hội,và bảo vệ môi trường (nhất là xử lý, khắc phục dự án sẽ không bền vững.Ngày nhận bài: 18/6/2020 Ngày duyệt đăng: 10/8/2020Ngày thông qua phản biện: 29/7/2020 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 61 - 2020 57 KHOA HỌC CÔNG NGHỆHiện nay trong hoạt động xây dựng, tuỳ theo. Trong bước thiết kế này, hiện nay việcthuộc vào quy mô, tính chất, mức độ phức lựa chọn phương án chủ yếu dựa vào so sánhtạp của công trình xây dựng mà công tác thiết kinh phí tổng mức đầu tư (TMĐT) và phânkế có thể được tiến hành theo một bước, hai tích sự hợp lý về giải pháp công trình côngbước hoặc ba bước. Thiết kế ba bước bao nghệ (thường thì yếu tố TMĐT đóng vai trògồm: Thiết kế cơ sở; Thiết kế kỹ thuật; và quyết định). Như vậy trong khi so sánh chọnThiết kế bản vẽ thi công. Thiết kế cơ sở là phương án chưa xem xem hết việc đảm bảothiết kế được thực hiện trong giai đoạn lập đầy đủ các mục tiêu của dự án, đánh giá cácDự án đầu tư xây dựng công trình, nó chỉ ra mục tiêu về môi trường, xã hội chỉ được thựcphương án thiết kế được lựa chọn, thể hiện hiện cho phương án đã được lựa chọn (thôngđược các thông số kỹ thuật chủ yếu phù hợp qua Báo cáo đánh giá tác động môi trường-với các quy chuẩn, tiêu chuẩn được áp dụng, xã hội hay Kế hoạch quản lý môi trường,…)là căn cứ để triển khai các bước thiết kế tiếp Hình 1: Ba trụ cột của mô hình dự án bền vữngCác dự án phát triển nông thôn, dự án thủy lợi mỗi phương án thiết kế (TMĐT, phương áncó mức độ và phạm vi ảnh hưởng đến một vùng công nghệ, diện tích nhu cầu sử dụng đất, phạmrộng lớn, tác động lớn đến môi trường và tác vi tác động môi trường xã hội,….) phương phápđộng đa dạng tới các đối tượng xã hội, có tính phân tích thứ bậc sẽ là một công cụ hữu íchnhạy cao với cộng đồng. Chính vì vậy một dự trong lựa chọn phương án thiết kế các dự án thủy lợi, hạn chế tính chủ quan và đảm bảo phùán có thành công hay không, có đảm bảo được hợp, hài hòa các mục tiêu cụ thể của từng dự án.mục tiêu bền vững hay không thì các yếu tố tácđộng đến môi trường, xã hội và cộng đồng cần 2. TỔNG QUAN VỀ ÁP DỤNG PHƯƠNGphải được xây dựng thành các tiêu chí cụ thể và PHÁP PHÂN TÍCH THỨ BẬ ...