bài ca dao Tát nước đầu đình

Trong bài viết này tôi muốn cùng các bạn tiếp cận bài ca dao theo một hướng khác đó là đây là một lời cầu hôn Trong cộng đồng cư dân người Việt có lẽ không có cái gì gắn bó, thân thiết hơn là mái đình làng. Đình là nơi mọi người gặp gỡ, trò chuyện. Là nơi thỉnh thoảng một chiếu chèo được trải ra và trong tiếng trống chèo rộn rã, trong một góc khuất nào đó , dưới gốc đa, hay bên bờ ao ngan ngát hương sen có những đôi trai gái chẳng biết gánh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
bài ca dao Tát nước đầu đình Một cách tiếp cận khác với bài ca dao Tát nước đầu đìnhTôi đã đọc bài bình của bạn Trần thanh Xuân về bài ca dao này. Ở bài viết ấy, bạn Trầnthanh xuân tiếp cận bài ca dao theo hướng đây là một lời tỏ tình . Trong bài viết này tôimuốn cùng các bạn tiếp cận bài ca dao theo một hướng khác đó là đây là một lời cầu hônTrong cộng đồng cư dân người Việt có lẽ không có cái gì gắn bó, thân thiết hơn là máiđình làng. Đình là nơi mọi người gặp gỡ, trò chuyện. Là nơi thỉnh thoảng một chiếu chèođược trải ra và trong tiếng trống chèo rộn rã, trong một góc khuất nào đó , dưới gốc đa,hay bên bờ ao ngan ngát hương sen có những đôi trai gái chẳng biết gánh chèo đang háttích gì vì họ đang mải nhìn nhau và nói với nhau những câu vu vơ vô nghĩa. Mái đìnhluôn luôn là nơi bắt đầu của những mối tình thơ mộngQua đình ngả nón trông đìnhĐình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêuỞ đây, trong bài ca dao này, mái đình lại một lần nữa hiện lên hư ảo , thấm đẫm mầu cổtíchĐêm qua tát nước đầu đìnhVâng! Chỉ có trong cổ tích mới có một chàng trai ra đầu đình tát nước. Cạnh đình lấy đâura ruộng cho chàng trai tát nước? Trong cấu trúc của một làng Việt cổ đình luôn luônnằm ở trong làng. Sau khi qua cổng làng một vài trăm thước là đến đình làng nằm trênmột bãi đất rộng. Nên chắc chắn rằng : đầu đình chẳng bao giờ có mảnh ruộng nào đâu.Chàng trai vác gầu ra đấy không phải để tát nước. Chàng đang ngóng chờ. Viết đến đây,tôi bỗng cảm thấy thương cho những cô gái, chàng trai của chúng ta ngày xưa quá. Tìnhyêu!Một tình cảm đẹp đẽ thế, thiêng liêng thế. Mãnh liệt thế, thế mà họ luôn luôn phảidấu kín trong lòng. Chàng trai muốn ngóng người yêu phải giả vờ vác gầu đi tát nước.Nhưng tôi cũng yêu quá sự kín đáo, nhuần nhị trong cách thể hiện tình cảm của nhữngđôi trai gái ngày xưa. Tình yêu là một tình cảm tinh tế, nó không phải là thứ để phô bầy.Ban ngày, mỗi khi đi qua công viên, nhìn những đôi trai gái ôm nhau, tôi tự hỏi :Liệu cóbao giờ họ đọc ca dao?Bỏ quên chiếc áo trên cành hoa senChàng trai bỏ quên chiếc áo?Không phải đâu. Chàng cố tình đ ấy. Chàng có làm gì đâumà phải cởi áo. Có một điều chắc chắn rằng đêm hôm đó cô gái không ra. Nếu cô gái rathì bài thơ đã xoay theo một hướng khác. Mà không hiểu sao, tôi lại luôn nghĩ rằng đêmđó cô gái cũng ra đấy nhưng nấp ở một chỗ mà không dám gặp. Có lẽ chàng trai cũng cóý nghĩ giống tôi chăng nên chàng trai quyết địnhcởi áo để lại hay chàng trai nhớ đến câuhát đắm đuối của một miền quan họ?Yêu nhau cởi áo trao nhauVề nhà dối mẹ qua cầu gió bayĐiều đó hãy để cho trí tưởng tượng của chúng ta làm nốt phần việc của mình. Chàng vắtchiếc áo lên cành hoa sen và về nhà. Tôi đã đọc ở đâu đó một bài viết nói rằng có mộtloại hoa sen có cành. Tôi thì tôi chưa bao giờ gặp. Còn các bạn đã gặp chưa?Chắc rằngchàng trai của chúng ta cũng chưa gặp. Cành sen ấy chỉ có trong cổ tích. Chàng trai vềnhà mà trong lòng đinh ninh rằng sau khi mình đi khuất, cô gái sẽ hiện ra cầm về vì thếhôm sau, khi gặp cô gái chàng trai đã hỏi ngayEm được thì cho anh xinHay là em để làm tin trong nhàMột câu hỏi nhưng mang đầy tính khẳng định. Thật là một chàng trai tinh tế. Chàng biếtchắc nhưng vẫn hỏi. hỏi mà không đợi câu trả lời. Bởi vì để cho cô gái trả lời là hỏngviệc. Tôi nghĩ rằng hai câu này chàng trai phải nói liền một mạch để biểu lộ cho cô gái rõý định cầu hôn của mình. Ngày xưa trai gái khi đã trao tín vật cho nhau điều đó đồngnghĩa với việc hôn nhân đã được khẳng định. Thật thương cho chàng trai của chúng taquá. Tín vật của người ta phải là một chiếc vòng ngọc, một đôi hoa tai hay ít ra cũng làmột vật gì đó có giá trị. Đằng này tín vật của chàng là một chiếc áo mà thậm chí còn làmột chiếc áo chẳng lành. Nếu là bạn, liệu bạn có dám dùng một chiếc áo như thế để làmvật minh chứng cho tình yêu của mình? Tôi thì tôi không dám. Thế mà chàng trai củachúng ta dám. Sao vậy? Vì chàng biết chắc rằng nàng sẽ nhậnChồng em áo rách em thươngChồng người áo gấm xông hương mặc ngườiÔi! Tình yêu ấy mới đẹp làm sao, mới mãnh liệt làm sao. Ai đó còn không tin “Một máinhà tranh hai trái tim vàng “ xin hãy đọc bài ca dao này. Không có một lời nói về cô gái,nhưng cô gái Việt vẫn hiện lên với tất cả vẻ đẹp nhuần nhị ,kín đáo và không kém phầnmãnh liệt. Nhà thơ dân gian tài hơn chúng ta nhiềuÁo anh sứt chỉ đường tàVợ anh chưa có mẹ già chưa khâuÁo anh sứt chỉ đã lâuMai mượn cô ấy về khâu cho cùngTrong cả bài thơ bốn câu này là bốn câu khó bình nhất bởi một lẽ chúng ta khó lòng lýgiải bốn câu này một cách chặt chẽ. Nếu họ đã yêu nhau, không có lí gì cô gái không biếtgia cảnh của chàng trai. Vậy việc gì còn phải trình bầy gia cảnh của mình? Tôi không chorằng đây là sự giới thiệu về hoàn cảnh của mình mà đây là chàng trai nói cho cô gái củachúng ta biết tại sao chàng muốn cưới. Mẹ anh đã già rồi , mắt đã kém không vá được áocho anh nữa kể cả chỗ dễ vá nhất. Tục ngữ ta có câu “Khéo vá vai, tài vá nách”. Đấy lànhững chỗ khó ...