BÀI CA NGẤT NGƯỞNG ( Nguyễn Công Trứ )

Hiểu được phong cách sống của Nguyễn Công Trứ với tính cách một nhà nho vàhiểu được vì sao có thể coi đó là sự thể hiện bản lĩnh cá nhân mang ý nghĩa tích cực. Hiểu đúng nghĩa của khía niệm “ngất ngưởng” để không nhầm lẫn với lối sống lậpdị của một số người hiện đại Nắm được những tri thức về hát nói là thể thơ dân tộc bắt đầu phổ biến rộng rãi từthế kỉ XIX ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀI CA NGẤT NGƯỞNG ( Nguyễn Công Trứ )Tiết 18 ( lớp 11a5, 11a6 ), 16 ( lớp 11a2 ) Ngày soạn: 04 / 10 / 07 BÀI CA NGẤT NGƯỞNG ( Nguyễn Công Trứ )A. Mục tiêu bài học G iúp Hs: Hiểu được phong cách sống của Nguyễn Công Trứ với tính cách một nhà nho và-hiểu được vì sao có thể coi đó là sự thể hiện bản lĩnh cá nhân mang ý nghĩa tích cực. Hiểu đúng nghĩa của khía niệm “ngất ngưởng” để không nhầm lẫn với lối sống lập-dị của một số người hiện đại Nắm được những tri thức về hát nói là thể thơ dân tộc bắt đầu phổ biến rộng rãi từ-thế kỉ XIXB. Chuẩn bị Gv: Sgv, Sgk, Stk, soạn giảng1. Hs: Đọc, tìm hiểu vài nét về Nguyễn Công Trứ, soạn bài2.C. Tiến trình bài dạy Ổn định lớp1. Kiểm tra bài cũ2.Nội dung thơ văn của Nguyễn Khuyến. Bài mới3. Hoạt động của Gv - Hs Nội dung cần đạt I. Tìm hiểu chungYêu cầu hs đọc phần tiểu dẫn, sau đó rút ra một Tác giả. 1.vài nét chính về Nguyễn Công Trứ. - N CT ( 1778 – 1858 ), xuất thân trong một gia đ ình Nho học, người làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnhGv nói thêm: NCT là một người có chí lớn, chí H à Tĩnh.“kinh bang tế thế” ( trị nước giúp đời), tunghoành ngang dọc. Chí làm trai theo ông thì “Đ ã - 1819 thi đỗ giải nguyên và được bổmang tiếng…núi sông”, hay “ không công danh nhiệm làm quan.thà nát với cỏ cây”, nhưng con người sống với - Là người có tài năng và nhiệt huyếtlí tưởng cao đẹp ấy luôn đối mặt với “thế thái trên nhiều lĩnh vực: văn hoá, xã hội,nhân tình gớm chết thay, lạt nồng trong chiếc kinh tế, quân sự.túi vơi đầy”, vì vậy đôi khi ông thấy: “chenchúc lợi danh đà chán ngắt, cúc tùng phong - Con đường làm quan không bằngnguyệt mới vui sao”, ông còn là người cả đời vì phẳng.dân vì nước. - Ô ng sáng tác hầu hết bằng chữ Nôm. Thể loại ưa thích là Hát nói.Gv nói qua về thể loại hát nói. 2. Bài thơ( Là một trong những thể điệu của ca trù. ( Ca - Thời điểm sáng tác: Sau năm 1848,trù do người con gái hát thì gọi là hát ả đào). là năm ông cáo quan về hưu.Một bài hát nói gồm hai phần: phần mưỡu vàhát nói. Phần hát nói đúng thể cách gồm 11 câu, - Thể loại: Hát nóichia làm 3 khổ: khổ đầu 3 câu, khổ cuối 3 câu,khổ giữa có thể khuyết hoặc dôi)Trước khi phân tích, cần cho hs biết về nhà nhocùng với quan niệm đạo đức nhân cách và cách II. Phân tích.hành xử của họ trong quá khứ, đặc biệt là quanniệm về lễ và danh giáo của nhà nho. ( Sgv / 42)Hs đọc bài thơ.Pv. Từ “ngất ngưởng” xuất hiện mấy lần? 1. Cảm hứng chủ đạo của bài thơNghĩa thực của từ “ngất ngưởng” là gì? Từ “ngất ngưởng” xuất hiện 5 lần.( Trạng thái của một đồ vật có chiều cao trong “Ngất ngưởng” chính là sự ngangtư thế ngả nghiêng, không vững chắc, lúc lắc, tàng, phá cách, phá vỡ khuôn mẫuchông chênh, gây khó chịu cho mọi người ) hành vi “khắc kỉ, phục lễ” của nhà nho để hình thành một lối sống thậtPv. Ở đây tác giả dùng từ ngất ngưởng với ý gì? hơn, dám khẳng định chính mình,Giảng. Trên cơ sở ý thức về tài năng và nhân khẳng định bản lĩnh cá nhân bắtcách cảu bản thân, NCT trong “bài ca ngất nguồn từ ý thức về tài năng và nhânngưởng” đ ã phô trương, khoe sự ngang tàng, sự cách của bản thân.phá cách trong lối sống của ông, lối sống ít phù  Đó chính là nội dung xuyên suốthợp với khuôn khổ của đạo Nho. Ngất ngưởng toàn bộ tác phẩm, làm nổi bật cá tínhchính là sự ngang tàng, phá cách, phá vỡ khuôn con người ông.mẫu hành vi “khắc kỉ, phục lễ” của nhà nho đ ểhình thành một lối sống, thật hơn, dám là chínhmình, dám khẳng định bản lĩnh cá nhân…Ngất ngưởng đối lập với lễ, danh giáo.Pv. Trong thời gian làm quan, NCT đã thể hiệnthái độ “ngất ngưởng” của mình như thế nào?Giảng. Điều này được NCT thể hiện rất nhiềutrong các tp của ông, như: ông cho rằng kẻ làmtrai là phải mang lấy cái nợ và phải tung hoànhngang dọc để trả cho trọn cái nợ ấy ...