Bài giảng Bài 22: Thuốc trợ tim

Bài giảng Bài 22: Thuốc trợ tim với mục tiêu giúp sinh viên có khả năng nêu được mối liên quan giữa cấu trúc hóa học và dược động học của thuốc loại glycosid; phân tích được cơ chế tác dụng và độc tính của digitalis;...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bài 22: Thuốc trợ tim Dîc lý häc 2007 - ®¹i häc Y Hµ néi s¸ch dïng cho sinh viªn hÖ b¸c sÜ ®a khoa Bµi 22: thuèc trî timMôc tiªu häc tËp: Sau khi häc xong bµi nµy, sinh viªn cã kh¶ n¨ng: 1. Nªu ®îc mèi liªn quan gi÷a cÊu tróc hãa häc vµ dîc ®éng häc cña thuèc lo¹i glycosid 2. Ph©n tÝch ®îc c¬ chÕ t¸c dông vµ ®éc tÝnh cña digitalis 3. Ph©n biÖt ®îc chØ ®Þnh vµ chèng chØ ®Þnh cña digitalis vµ strophantus 4. Tr×nh bµy ®îc c¬ chÕ t¸c dông vµ ¸p dông ®iÒu trÞ cña hai nhãm thuèc trî tim do lµm t¨ng AMPvThuèc trî tim lµ nh÷ng thuèc cã t¸c dông lµm t¨ng lùc co bãp cña c¬ tim, dïng trong c¸ctrêng hîp suy tim. C¸c thuèc ®îc chia lµm 2 nhãm:- Thuèc lo¹i glycosid ®îc chØ ®Þnh trong suy tim m¹n.- Thuèc kh«ng ph¶i glycosid dïng trong suy tim cÊp tÝnh.1. Thuèc lo¹i glycosid ( glycosid trî tim): digitalisC¸c thuèc lo¹i nµy ®Òu cã 3 ®Æc ®iÓm chung:- TÊt c¶ ®Òu cã nguån gèc tõ thùc vËt: c¸c loµi Digitalis, Strophantus…- CÊu tróc ho¸ häc gÇn gièng nhau: ®Òu cã nh©n steroid nèi víi vßng lacton kh«ng b·ohßa ë C 17, gäi lµ aglycon hoÆc genin, cã t¸c dông chèng suy tim. VÞ trÝ C 3 nèi víi méthoÆc nhiÒu ph©n tö ®êng( ose), kh«ng cã t¸c dông dîc lý nhng ¶nh hëng ®Õn dîc®éng häc cña thuèc.- HiÖn chØ cßn digoxin vµ digitoxin ®îc dïng ë l©m sµng. Digitoxin kh¸c digoxin lµkh«ng cã OH ë C 12 v× thÕ Ýt tan trong níc h¬n.- C¸c thuèc t¸c dông trªn tim theo cïng mét c¬ chÕ. Digoxin1.1. Dîc ®éng häc1.1.1. HÊp thu Dîc lý häc 2007 - ®¹i häc Y Hµ néi s¸ch dïng cho sinh viªn hÖ b¸c sÜ ®a khoaGlycosid kh«ng ion ho¸, ®îc khuÕch t¸n thô ®éng qua èng tiªu hãa (d¹ dµy, t¸ trµng,ruét non): thuèc cµng tan trong lipid, cµng dÔ khuÕch t¸n. C¸c nhãm –OH cña genin lµnh÷ng cùc a níc, lµm h¹n chÕ ®é tan trong lipid cña thuèc:- Digitoxin chØ cã mét nhãm –OH tù do ë C 14, nªn dÔ tan trong lipid, ®îc hÊp thu hoµntoµn khi uèng.- Uabain cã 5 nhãm OH tù do, kh«ng hÊp thu qua ®êng tiªu ho¸, nªn ph¶i tiªm tÜnhm¹ch. HiÖn kh«ng cßn ®îc dïng n÷a.- Digoxin cã 2 nhãm –OH tù do, hÊp thu qua ®êng tiªu hãa tèt h¬n uabain, nhngkh«ng hoµn toµn nh digitoxin.1.1.2. Ph©n phèi Thuèc cµng dÔ tan trong lipid, cµng dÔ g¾n vµo protein huyÕt t¬ng, song kh«ng v÷ngbÒn vµ dÔ dµng ®îc gi¶i phãng ra d¹ng tù do.Glycosid g¾n vµo nhiÒu tæ chøc, ®Æc biÖt lµ tim, gan, phæi, thËn, v× nh÷ng c¬ quan nµy®îc tíi m¸u nhiÒu; víi c¬ tim, thuèc g¾n v÷ng bÒn theo kiÓu liªn kÕt céng ho¸ trÞ. Kali -m¸u cao, glycosid Ýt g¾n vµo tim vµ ngîc l¹i khi kali- m¸u gi¶m, glycosid g¾n nhiÒu vµotim, dÔ g©y ®éc. Digitalis cã thÓ qua ®îc hµng rµo rau thai.1.1.3. ChuyÓn ho¸Digitoxin chuyÓn ho¸ hoµn toµn ë gan, digoxin 5%, cßn uabain kh«ng chuyÓn ho¸.Nh÷ng ph¶n øng chuyÓn ho¸ quan träng cña digitoxin vµ digoxin lµ:- Thuû ph©n, mÊt dÇn phÇn ®êng, ®Ó cuèi cïng cho gennin- Hydroxyl ho¸ genin ë vÞ trÝ 5 -6 bëi micr«s«m gan- Epime ho¸: chuyÓn -OH ë vÞ trÝ 3 tõ bªta sang alpha- Liªn hîp víi c¸c acid glucuronic vµ sulfuric.1.1.4. Th¶i trõDigitoxin vµ digoxin th¶i trõ qua thËn vµ qua gan, ë nh÷ng n¬i ®ã, mét phÇn thuèc ®îct¸i hÊp thu, nªn lµm t¨ng tÝch lòy trong c¬ thÓ. Uabain kh«ng bÞ chuyÓn ho¸, th¶i trõ quathËn díi d¹ng cßn ho¹t tÝnh. B¶ng 22.1: So s¸nh chuyÓn hãa cña ba glycosid Digitoxin Digoxin Uabain Nguån gèc D.purpurea D.laineuse Strophanthus Sè OH g¾n vµo sterol 1 2 5 Tan trong mì +++ + 0 HÊp thu qua tiªu hãa 100:100 80:100 0 G¾n vµo protein huyÕt t¬ng 90:100 50:100 0 Thêi gian cã t¸c dông sau 2h (kh«ng dïng) 20 phót 5 phót (t/m) Ph©n huû ë gan +++ + 0 Dîc lý häc 2007 - ®¹i häc Y Hµ néi s¸ch dïng cho sinh viªn hÖ b¸c sÜ ®a khoa Digitoxin Digoxin Uabain Th¶i trõ ChËm Nhanh RÊt nhanh Tû lÖ mÊt ho¹t tÝnh trong ngµy 7:100 18-20:100 40:100 Thêi gian t¸c dông 2-3 ngµy 12-24 giê 12 giê Thêi gian b¸n th¶i 110 giê 33 giê 6 giê Lu l¹i trong c¬ thÓ 2-4 tuÇn 1 tuÇn 1-2 ngµy Tr×nh bµy - Dung dÞch rîu Vi ...