Chuyên đề Dược lý học: Phần 2

Nối tiếp nội dung của phần 1 Tài liệu Dược lý học, phần 2 trình bày các nội dung từ bài 20 Tài liệu bao gồm: Thuốc chống Amíp - Trichomonas, thuốc sát khuẩn - thuốc tẩy uế, thuốc trợ tim, thuốc điều trị tăng huyết áp, các chất điện giải chính và các dịch truyền,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuyên đề Dược lý học: Phần 2 Dîc lý häc 2007 - ®¹i häc Y Hµ néi s¸ch dïng cho sinh viªn hÖ b¸c sÜ ®a khoa Bµi 20: Thuèc chèng amÝp - trichomonasMôc tiªu häc tËp: Sau khi häc xong bµi nµy, sinh viªn cã kh¶ n¨ng: 1. Tr×nh bµy ®îc t¸c dông, c¬ chÕ t¸c dông cña c¸c thuèc chèng amÝp. 2. Tr×nh bµy ®îc t¸c dông kh«ng mong muèn vµ ¸p dông ®iÒu trÞ cña c¸c thuèc chèng amÝp.1. Thuèc chèng amipAmÝp ký sinh ë ngêi cã nhiÒu loµi, nhng chØ cã Entamoeba histolytica lµ loµi duy nhÊtthùc sù g©y bÖnh cho ngêi. AmÝp cã thÓ g©y bÖnh ë ruét (lþ amÝp, viªm ®¹i trµng m¹ntÝnh do amip) hoÆc ë c¸c m« kh¸c (¸p xe gan, amip ë phæi, n·o, da...)Ngêi nhiÔm E. histolytica lµ do ¨n ph¶i bµo nang. Bµo nang nhiÔm vµo ngêi qua ®êngtiªu hãa b»ng nhiÒu c¸ch: thøc ¨n, níc uèng hoÆc do ruåi, gi¸n vËn chuyÓn mÇm bÖnh ...C¸c bÖnh do amÝp chñ yÕu lµ ®iÒu trÞ néi khoa, nÕu ®iÒu trÞ kh«ng triÖt ®Ó , bÖnh dÔ trëthµnh m¹n tÝnh. ThÓ bµo nang (thÓ kÐn) lµ thÓ b¶o vÖ vµ ph¸t t¸n amÝp nªn rÊt nguy hiÓmv× dÔ lan truyÒn bÖnh (bµo nang ®îc th¶i ra theo ph©n vµ cã thÓ sèng nhiÒu ngµy trongníc). AmÝp ë thÓ bµo nang khi gÆp ®iÒu kiÖn thuËn lîi sÏ chuyÓn s ang thÓ ho¹t ®éng1.1. Thuèc diÖt amip ë m«C¸c thuèc nµy rÊt cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c thÓ ¨n hång cÇu cña amÝp.1.1.1. Emetin hydrocloridLµ alcaloid cña c©y Ipeca.V× cã nhiÒu ®éc tÝnh nªn hiÖn nay rÊt Ýt dïng1.1.2. Dehydroemetin (Dametin, Mebadin)Lµ dÉn xuÊt tæng hîp cña emetin, cã t¸c dông dîc lý t¬ng tù nhng Ýt ®éc h¬n emetin.1.1.2.1. T¸c dôngThuèc cã t¸c dông diÖt amÝp ë trong c¸c m«, Ýt cã t¸c dông trªn amip ë ruét.Dehydroemetin cã t¸c dông diÖt amÝp trùc tiÕp do c¶n trë sù chuyÓn dÞch ph©n tö ARNth«ng tin däc theo ribosom nªn øc chÕ kh«ng phôc håi sù tæng hîp protein cña amÝp.1.1.2.2. Dîc ®éng häcThuèc hÊp thu kÐm qua ®êng tiªu hãa. Sau khi tiªm b¾p dehydroemetin ®îc ph©n bèvµo nhiÒu m«, tÝch luü ë gan, phæi, l¸ch vµ thËn.Dehydroemetin th¶i trõ qua níc tiÓu nhanh h¬n em etin nªn Ýt tÝch luü h¬n vµ do ®ã Ýt®éc h¬n emetin. Dîc lý häc 2007 - ®¹i häc Y Hµ néi s¸ch dïng cho sinh viªn hÖ b¸c sÜ ®a khoa1.1.2.3. T¸c dông kh«ng mong muènT¸c dông kh«ng mong muèn cña thuèc còng t¬ng tù nh khi dïng emetin nhng nhÑ vµÝt gÆp h¬n.- C¸c ph¶n øng t¹i chç: t¹i vïng tiªm thêng bÞ ®au, dÔ t¹o thµnh ¸p xe v« trïng. Cã thÓgÆp ban kiÓu eczema.- T¸c dông trªn thÇn kinh c¬: thêng gÆp mÖt mái vµ ®au c¬, ®Æc biÖt ë ch©n tay vµ cæ.C¸c triÖu chøng nµy phô thuéc vµo liÒu dïng vµ lµ dÊu hiÖu b¸o tríc ®éc tÝnh trªn tim.- T¸c dông trªn tim: h¹ huyÕt ¸p, ®au vïng tríc tim, n hÞp tim nhanh vµ lo¹n nhÞp lµnh÷ng biÓu hiÖn thêng gÆp khi bÞ tæn th¬ng tim. Nh÷ng thay ®æi trªn ®iÖn tim (sãng TdÑt hoÆc ®¶o ngîc, kÐo dµi kho¶ng Q - T) lµ c¸c dÊu hiÖu ®Õn sím h¬n.- T¸c dông trªn hÖ tiªu hãa: buån n«n, n«n, ®au bông, tiªu ch¶yCßn cã thÓ gÆp c¸c triÖu chøng: ngøa, run, dÞ c¶m.1.1.2.4. ¸p dông ®iÒu trÞChØ ®Þnh- Lþ amÝp nÆng- ¸p xe gan do amÝpChØ nªn dïng dehydroemetin khi kh«ng cã c¸c thuèc kh¸c an toµn h¬n hoÆc bÞ chèng chØ®ÞnhChèng chØ ®ÞnhPhô n÷ cã thai kh«ng ®îc dïng dehydroemeti n v× thuèc ®éc víi thai nhi.HÕt søc thËn träng khi dïng thuèc ë bÖnh nh©n cã bÖnh tim, thËn, thÇn kinh c¬, thÓ tr¹ngchung qu¸ yÕu hoÆc trÎ em. Khi dïng dehydroemetin, ngêi bÖnh ph¶i lu«n lu«n ®îcthÇy thuèc theo dâi. Ph¶i ngõng luyÖn tËp c¨ng th¼ng tro ng 4- 5 tuÇn sau khi ®iÒu trÞ.LiÒu lîng- Ngêi lín: 1 mg/ kg/ ngµy, kh«ng dïng qu¸ 60 mg/ ngµy. CÇn gi¶m liÒu ë ngêi caotuæi vµ ngêi bÞ bÖnh nÆng (cã thÓ gi¶m tíi 50%). §ît ®iÒu trÞ 4 - 6 ngµy.- TrÎ em: 1mg/ kg/ ngµy, kh«ng dïng qu¸ 5 ngµy.Thuèc nªn dïng qua ®êng tiªm b¾p s©u, kh«ng tiªm tÜnh m¹ch v× dÔ g©y ®éc cho tim,kh«ng dïng ®êng uèng v× kÝch øng g©y n«n. C¸c ®ît ®iÒu trÞ ph¶i c¸ch nhau Ýt nhÊt 6tuÇn.Trong ®iÒu trÞ lþ do amÝp, dïng thªm tetracyclin ®Ó gi¶m nguy c¬ béi nhiÔm. Khi ®iÒu trÞ¸p xe gan do amÝp ph¶i uèng thªm cloroquin ®ång thêi hoÆc ngay sau ®ã. Sau ®iÒu trÞ tÊtc¶ c¸c bÖnh nh©n nªn uèng thªm diloxanid ®Ó lo¹i trõ amip cßn sèng sãt ë kÕt trµng, ®Òphßng t¸i ph¸t.1.1.3. Metronidazol (Elyzol, Flagyl, Klion, Trichazol) Dîc lý häc 2007 - ®¹i häc Y Hµ néi s¸ch dïng cho sinh viªn hÖ b¸c sÜ ®a khoaLµ mét dÉn xuÊt 5- nitro- imidazol, cã phæ ho¹t tÝnh réng, Ýt tan trong níc, kh«ng ionhãa ë pH sinh lý, khuÕch t¸n rÊt nhanh qua mµng sinh häc.1.1.3.1. T¸c dôngMetronidazol cã hiÖu qu¶ cao trong ®iÒu trÞ nhiÔm amÝp ngoµi ruét (¸p xe gan, amÝp ën·o, phæi- l¸ch) vµ amÝp ë thµnh ru ét. Thuèc cã t¸c dông diÖt amÝp thÓ ho¹t ®éng nhng Ýt¶nh hëng ®Õn thÓ kÐn.Thuèc cßn ®îc dïng ®Ó ®iÒu trÞ trichomonas ®êng ...