Bài giảng Bệnh não gan (hepatic encephalopathy) - ThS. BS. Trần Ngọc Lưu Phương

Bài giảng "Bệnh não gan (hepatic encephalopathy)" cung cấp các kiến thức giúp người học có thể: Nêu định nghĩa, phân loại và kể các yếu tố thúc đẩy của bệnh não gan; biết định nghĩa, nguyên nhân và phân loại của suy cấp gan; cơ chế sinh lý của bệnh não gan,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bệnh não gan (hepatic encephalopathy) - ThS. BS. Trần Ngọc Lưu Phương BEÄNH NAÕO GAN(HEPATIC ENCEPHALOPATHY) TH.S, BS TRAÀN NGOÏC LÖU PHÖÔNG BM NOÄI TOÅNG QUAÙT MUÏC TIEÂU Neâu ñònh nghóa, phaân loaïi vaø keå caùc yeáu toá thuùc ñaåy cuûa beänh naõo gan . Vieát dònh nghóa,nguyeân nhaân, phaân loïai cuûa suy gan caáp KỂ ñöôïc caùc cô cheá sinh lyù beänh cuûa beänh naõo gan Keã trieäu chöùng laâm saøng vaø phaân ñoä beänh naõo gan. Moâ taû ñöôïc caùch ñieàu trò 1 tröôøng hôïp bò beänh naõo gan ÑAÏI CÖÔNGCaáp cöùu thöøông gaëp trong noäi khoaThöôøng gaëp : xô ganVai troø caùc yeáu toá thuùc ñaåy.Khi xô gan ñaõ coù hoân meâ gan  tieân löôïng khoâng toát (tæ leä soáng coøn sau 1 naêm 40%) ÑÒNH NGHÓA Beänh naõo-gan (hoân meâ gan) laø : tình traïng roái loaïn chöùc naêng heä thaàn kinh TW  caùc bieán ñoåi taâm - thaàn kinh ôû caùc möùc ñoä. Do suy chöùc naêng gan  thoâng noái cöûa chuû. Coù theå hoài phuïc. PHAÂN LOAÏI Type A : Suy gan caáp (Acute liver failure)  Soáng coøn 20% Type B : do thoâng noái cöûa – chuû (porto-systemic Bypass without cirrhosis)  Soáng coøn 90 – 100% Type C : Xô gan (Cirrhosis with / without major porto-systemic shunting)  Soáng coøn 70-80%SUY GAN CAÁP (ACUTE LIVER FAILURE) (1)ÑINH NGHÓA : 1. Khoâng coù baèng chöùng (beänh söû, tieàn söû , daáu hieäu laâm saøng) cuûa beänh gan tröôùc ñaây 2. Laø hoäi chöùng suy gan naëng neà dieãn tieán voøng 6 thaùng keå töø khi khôûi phaùt trieäu chöùng cuûa beänh gan 3. Bieåu hieän : Roái loaïn ñoâng maùu ( yeáu toá 5 / TQ keùo daøi 50%) ; vaøng da ; beänh naõo gan. SUY GAN CAÁP (ACUTE LIVER FAILURE) (2)Phaân loaïi: TG : VAØNG DA PHUØ NAÕO TIEÂN LÖÔÏNG  beänh naõo ganTOÁI CAÁP < 7 NGAØY (++) TÖÔNG ÑOÁICAÁP 8 – 28 NGAØY (++) XAÁUBAÙN CAÁP 29 NGAØY – 12 (+) XAÁU TUAÀN SUY GAN CAÁP (ACUTE LIVER FAILURE) (3)NGUYEÂN NHAÂN THÖÔØNG GAËP: 1. Vieâm gan sieâu vi caáp (HAV, HBV+HDV, HEV) 2. Thuoác vaø ñoäc chaát, naám ñoäc. 3. Thoùai hoùa môõ gan caáp ôû thai phuï (thöôøng gaëp 3 thaùng cuoái). 4. Thieáu maùu gan (ischemic injury) : Shock, Suy tim naëng. 5. Hoäi chöùng Reye SUY GAN CAÁP (ACUTE LIVER FAILURE) (4)CAÙC BIEÁN CHÖÙNG THÖÔØNG GAËP : 1. Beänh naõo gan 2. Phuø naõo – taêng aùp löïc noäi soï 3. Suy thaän caáp. 4. Roái loïan chuyeån hoùa : Haï ñöôøng huyeát, Hypoxia, Kieàm chuyeån hoùa 5. Roái loïan ñoâng maùu 6. Nhieãm truøng naëng  NTH.SINH BEÄNH HOÏC (PATHOGENESIS)1. Suy teá baøo gan  shunt sinh lyù taïi gan2. Taêng aùp löïc cöûa  thoâng noái cöûa chuû  shunt giaõi phaãu===> ñoäc chaát ñi taét qua gan vaøo heä tuaàn hoaøn chínhSINH BEÄNH HOÏC (PATHOGENESIS)1. Nhieàu yeáu toá beänh sinh lieân quan vaø phoái hôïp nhau2. KHOÂNG 1 yeáu toá ñôn thuaàn naøo coù theå giaûi thích troïn veïn.3. Cô cheá NH3 : ñöôïc chuù yù vaø lyù giaûi nhieàu nhaát.TOÙM TAÉT CAÙC YEÁU TOÁ SLBGAÂYBEÄNH NAÕOGAN 1- ÑOÄC CHAÁT NOÄI SINH Do chuyeån hoùa dôû dang acid beùo vaø ñaïm /ruoät Mecarptan, daãn xuaát phenol Hieäp ñoàng coäng vôùi NH3. gaây hôi thôû muøi gan. Acid beùo chuoãi ngaén vaø trung bình Hieäp ñoàng coäng vôùi NH3 Giaûm khaû naêng gaén cuûa Albumin vôùi tryptophan. ÑOÄC CHAÁT NOÄI SINH – NH3 Bình thöôøng : Taïo ra taïi ruoät non / ruoät giaø. Ñöôïc gan khöû ñoäc qua chu trình ure (NH3  UREÙ thaûi qua thaän) Taùc duïng tröïc tieáp treân quaù trình öùc cheá haäu synapse TK. ÖÙc cheá chuyeån hoùa naêng löôïng / ty theå cuûa caùc astrocyte / TK. ÑOÄC CHAÁT NOÄI SINH – NH3 Taùc duïng giaùn tieáp qua Glutamine - Glutamate Giaûm glutamate   öùc cheá TK. Taêng Glutamine  phuø naõo  cheát TBTK. Laøm giaûm receptor Glutamate haäu synapse  öùc cheá TK Kích thích astrocyte toång hôïp Neurosteroide  kích hoaït receptor heä GABA Kích hoaït heä thoáng glucagon – Insulin  taêng söû duïng acid amin nhaùnh (BCAA) ôû cô .NH3 VAØ HEÄ THOÁNG GLUTAMIN - GLUTAMATE 2- MAÁT CAÂN BAÈNG CAÙC LOAÏI A.AMIN TAÊNG acid amin thôm : Do giaûm chuyeån hoùa vaø thaûi tröø cuûa gan Do taêng dò hoùa ôû cô GIAÛM acid amin nhaùnh (BCAA) : Laø acid amin caàn thieát. NH3  kích thích tieát insulin + glucagon  teá baøo cô taêng thu nhaäp BCAA ñeå söû duïng. HAÄU QUAÛ : Acid amin thôm vaøo naõo NHIEÀU  taïo nhieàu chaát daãn truyeàn TK giaû.BCAATRONG HEÄTKTW 3- ROÁI LOAÏN CHAÁT DAÃN TRUYEÀN TK Taêng taïo caùc chaát daãn truyeàn TK giaû Octopamine Beta-phenylethanolam ...