BÀI GIẢNG CẤP CỨU Y TẾ TRONG THẢM HỌA (Kỳ 7)

CÁC YÊU CẦU CHO NHÂN VIÊN PHÂN LOẠI(triage officer) - kinh nghiệm lâm sàng - sự nhạy bén - nhận định tốt, biết tổ chức - bình tĩnh - chính xác - sáng tạo - sẵn sàng - GIỜ VÀNG: -Khái niệm giờ vàng ("golden hour") xuất hiện trong Quân Y Hoa kỳ trong thời kỳ chiến tranh tại Việt Nam: là khoảng thời gian quý báu từ lúc nạn nhân bị thương cho đến khi được điều trị, đủ để cứu sống nạn nhân.Vượt quá thời gian này đồng nghĩa với khả năng cứu sống rất thấp....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀI GIẢNG CẤP CỨU Y TẾ TRONG THẢM HỌA (Kỳ 7) CẤP CỨU Y TẾ TRONG THẢM HỌA (Kỳ 7) BSCK I ĐỖ CÔNG TÂM Trưởng Phòng Kế hoạch Tổng hợp BV Cấp Cứu Trưng Vươngg- CÁC YÊU CẦU CHO NHÂN VIÊN PHÂN LOẠI(triage officer)- kinh nghiệm lâm sàng- sự nhạy bén- nhận định tốt, biết tổ chức- bình tĩnh- chính xác- sáng tạo- sẵn sàng- GIỜ VÀNG:-Khái niệm giờ vàng (golden hour) xuất hiện trong Quân Y Hoa kỳ trong thời kỳchiến tranh tại Việt Nam: là khoảng thời gian quý báu từ lúc nạn nhân bị thươngcho đến khi được điều trị, đủ để cứu sống nạn nhân.Vượt quá thời gian này đồngnghĩa với khả năng cứu sống rất thấp.-Đảm bảo giờ vàng là làm sao sơ cứu và chuyển nạn nhân càng nhanh càng tốtđến bệnh viện để điều trị, can thiệp kịp thời.Khó có thể định lượng giờ vàng, vì còn tùy thuộc vào loại bệnh, thương tổn đặchiệu.Ví dụ: - Đối với nạn nhân xuất huyết nội: phải chuyển nạn nhân đến bệnh viện thật nhanh để can thiệp phẫu thuật. - Đối với bệnh nhân đột quỵ (Thrombosis-induced cerebrovascular accidents, CVA, stroke): thời gian vàng là 3 giờ- là thời gian tính từ lúc có dấu hiệu CVA cho đến lúc nạn nhân được dùng thuốc chống đông (clot-busting drugs); và cũng là thời gian tối đa tính từ lúc nạn nhân có dấu hiệu cho đến khi Đội cấp cứu chuyển nạn nhân đến bệnh viện- trong điều kiện chưa xác định chính xác đột quỵ do xuất huyết não hay nhồi máu não. - Đối với nạn nhân bị nhồi máu cơ tim: chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời tình trạng loạn nhịp tim có thể ngăn ngừa tử vong đột ngột. TABLE 2-2 Các dấu hiệu giúp cho công tác phân loại ( Clues to Improve Triage Sensitivity)Dấu hiệu sinh tồn Dấu hiệu trên cơ thể- Tri giác: tỉnh ? -vết thương, chấn thương -lồng ngực- Mạch quay: nhẹ? -bụng -cụt chi Triệu chứng thực thể -mạch nhanh khi nằm nghỉ - huyết áp tâm thu của nạn nhân, đường hô hấp trên, nhiệt độ, mức độ xanh tái, dấu hiệu chấnthương vùng đầu….-Tay sau khi bắt mạch, chuyển sang xem xét vùng xương trán.- Tiếp tục xem xét vùng cổ: tìm kiếm dấu hiệu của biến dạng, vết thương, vị tríđau, tràn khí dưới da, căng tĩnh mạch cổ, lệch khí quản (tracheal deviation), bầmdập, chảy máu..-Tiếp theo, xem xét vùng vai, xương đòn, hai tay, lồng ngực: tìm kiếm dấu hiệubiến dạng lồng ngực (chest deformity), tràn khí dưới da, cử động không đốixứng, chảy máu, thủng ngực...- Một tay cầm ống nghe, một tay tiếp tục xem xét vùng bụng, vùng chậu: vị tríđau, gồng cứng bụng, vết thương, vết thủng bụng…Khám xét hai bên chậu.- Xem xét hai chi: biến dạng, vị trí đau, độ ấm chi, cụt chi…- Sau đó quay trở lại khám hai vai, hai tay, nhìn lại mắt bệnh nhân.Phân loại nhanh:7) Quản lý điều hành tại hiện trường:Phương án Kiểm soát cấp cứu thương vong hàng loạt tại hiện trường Phương án này bao gồm 9 biện pháp để thực hiện công tác Kiểm soát cấpcứu thương vong hàng loạt:7-1) Các Đội cấp cứu nhanh chóng đến hiện trường.7-2)Tiếp cận hiện trường, đánh giá mức độ thảm họa: Ước lượng số nạn nhân, đặc điểm thương tích của thảm họa (bỏng, ngộ độckhí,hóa chất, gãy xương, chấn thương đầu, ngực, bụng,vùi lấp…).7-3) Xác định các vị trí: - Hướng đi cho công tác giải thoát nạn nhân từ khu vực thảm họa đến vị trí tiếpnhận (phối hợp cùng cứu hỏa, - Vị trí tiếp nhận và phân loại nạn nhân. - Vị trí sơ cấp cứu, hướng di chuyển nạn nhân ra xe cứu thương. - Vị trí tập kết xe cứu thương - Hướng di chuyển của xe cứu thương ra khỏi hiện trường…7-4) Tiếp nhận nạn nhân: Tiếp nhận nạn nhân từ lực lượng cứu hộ hoặc từ các lực lượng khác, khu vựctiếp nhận phải được lực lượng công an đảm bảo trật tự cho nhân viên y tế làmviệc.7-5) Phân loại nạn nhân7-6) Sơ cấp cứu: theo các mức độ phân loại nói trên, phải đảm bảo bốn nguyêntắc sơ cấp cứu (giữ thông đường thở; cầm máu; bất động, cố định; trấn an nạnnhân) và bảo đảm đúng kỹ thuật y tế.7-7) Vận chuyển nạn nhân7-8)Tiếp tế tại hiện trường: Khi hoạt động cấp cứu tại hiện trường kéo dài trong thời gian dài hoặc khi số lượng thương vong lớn,cần đảm bảocông tác tiếp tế hậu cần liên tục: thuốc, dịch truyền, phương tiện phục vụ …7-9) Rút quân khỏi hiện trường: lực lượng y tế chỉ được phép rút toàn bộ lực lượng hoặc một phần lực lượng rời khỏi hiện trường khi có ý kiến của người chỉ huy hiện trường nơi thảm họa. ...