Bài giảng Cấu tạo và tính chất của Lipid - BS. Trần Kim Cúc

Bài giảng Cấu tạo và tính chất của Lipid - BS. Trần Kim Cúc. Sau khi học xong bài này, học viên có thể: nêu được tính chất của Lipid; nêu được đặc điểm chung của Lipid; phân biệt được các loại Lipid về thành phần hóa học và chức năng; phân tích được đặc điểm cấu tạo, phân loại acid béo;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Cấu tạo và tính chất của Lipid - BS. Trần Kim CúcCẤUTẠOVÀTÍNHCHẤT CỦALIPID BS.TrầnKimCúc MỤCTIÊU1.NêuđượctínhchấtcủaLipid.2.NêuđượcđặcđiểmchungcủaLipid.3.Phânbiệtđượccácloạilipidvềthànhphần hóahọcvàchứcnăng.4.Phântíchđượcđặcđiểmcấutạo,phânlọai acidbéo. Page2 05/18/22 NỘIDUNGI.ĐẠICƯƠNG A.Đặcđiểmchung B.Phânloại C.VaitròcủaLipidII.ĐẶCĐIỂMCÁCLOẠILIPID 1.Acidbéo 5.Sphingolipid 2.Glycerid 6.Steroid 3.Sáp 7.Terpen 4.Phospholipid Page3 05/18/22 I.ĐẠICƯƠNGPage4 05/18/22 A.ĐẶCĐIỂMCHUNG1.Rấtđadạngvềmặtcấutạo.2.LàTPcơbảncủaSV(ĐVvàTV).3.LàTPquantrọngkothểthiếutrongbữaănhàng ngày.CógiátrịNLcaonhất: L:G:P=9,3:4,1:4,2Kcal/mol.4.ChứanhữngVitamintantrongdầu(A,D,E,K)+các acidbéochưabãohòaCầnthiết5.Vềcấutạohóahọc,hầuhếtcácloạiLipidđềucó chứa2TPchínhlàalcolvàacidbéo. Page5 05/18/226.Kotanhoặcrấtíttan/H2Ovàcácdungmôiphâncực.7.Trongnước:cókhảnăngtạonhũtương(1loạiDDcókíchthướchạtphântántươngđốilớn>105cm).8.Tanđược/dungmôihữucơ(kophâncực).9.Lipidcònđượcgọilàchấtbéo Baogồm:dầu,mỡ,sáp. Page6 05/18/2210.LàchấtdựtrữNL.11.Mộtsốchấtcóvaitròsinhhọcquantrọng(hormonSteroidtrongthôngtinsinhhọc,acidmậttrongnhũtươnglipidtrongtiêuhóalipid,...)12.Thamgiacấutạomàng(Glycolipid),Lipoprotein(LP),vaitròtronghòatan,vậnchuyểnLipidtrongcơthể,trongmáu. Page7 05/18/22 B.PHÂNLOẠI Phânloạidựavàotínhchấtthủyphân1.Lipidthủyphânđược(xàphònghóađược,chứaLKester).+Lipidthuần:ChỉcóC,H,O CTgồmcóAlcolvàAB+Lipidtạp:NgoàiC,H,OcòncóN,P,S,I GồmAlcol,ABvàcácchấtkhác.2.Lipidkhôngthủyphânđược(Lipoidhaylipidkhôngxàphònghóađược,kochứaLKester). Page8 05/18/22 Phânloạidựavàovaitrò,chứcnăngPage9 05/18/22 C.VAITRÒCỦALIPID1.ThamgiacấutạomàngtếTBvàmàngbào quan(cácphospholipidvàcholesterol)2.LànguồncungcấpNL(chủyếulàAB), Triglyceridlàdạngdựtrữ(mômỡ).3.Thamgiacơchếthôngtinnhờcácsteroid, prostaglandin,cácglucolipid). Page10 05/18/22II.THÀNHPHẦNCẤUTẠO CỦALIPIDPage11 05/18/22 I.ACIDBÉO(AB)1.Đặcđiểmchung Danhpháp(Cáchgọitên) MộtsốABthườnggặpởĐV2.Lýtính3.Hóatính4.Vaitròsinhhọc Page12 05/18/22 1.ĐặcđiểmchungDanhpháp MộtsốABthườnggặpởĐV LàđơnvịcấutạocủaLipidkothểthiếu Cótrên70AB,cótừ1422C(cósốCchẵn), nhiềunhấtlàloạicó16C,18Cvà20C. Loạikobãohòa>bãohòa Côngthứcchung:RCOOH Page13 05/18/22Triểnkhai: CH3CH2CH2CH2....CH2CH2COOH n (n1)(n2)(n3)321 Gọitheotênthôngthường Gọitêntheotênhệthống MộtsốABthườnggặpởĐV,ABcầnthiết Page14 05/18/22 2.Lýtính Khungcarbon:càngdài,càngnođộhòa tantrongnướccàngthấp. ĐộdàivàmứcbãohòacủachuỗiC: +MạchcàngdàiđộnóngchảyFcànglớn. +CàngbãohòaFcàngcao. Page15 05/18/22 3.Hóatính Phảnứngtạoxàphòng(p/ưtrunghòa) Phảnứngkhử Phảnứngtạoester PhảnứngOXH:SPđượctạothànhtùythuộc sốLKđôicủamạchRvàchấtOXH Page16 05/18/22 4.VaitròsinhhọccủaAB Gópphầnquyếtđịnh1sốt/chấtcănbảncủa lipidchứanó. Tínhkỵnướccủalipid(màngTB,màngbào quan)xếpthànhlớp,mạchRtácdụngcách nhiệt. DựtrữNLtạonhiềuNLchoTBsửdụng. Page17 05/18/22 II.GLYCERID (ACYLGLYCEROL,MỠTRUNG TÍNH) Cấutạo:lànhữngEstercủaABvàGlycerol:Mono,Di hayTriglycerid. Lýtính:  Độnóngchảy:theoSLvàđộdàimạchABno.  Tínhhòatan:Kotan/H2O(cácdmphâncực),đặc biệt,cácTriglyceridlạicàngkotan. MonoglyceridvàDiglycerid:docóthêmnhómOHtựdo phầnnàocótínhphâncực>Triglyceridtạocác miceltan/dmkophâncự ...