Bài giảng Chẩn đoán bệnh Parkinson năm 2019

Bài giảng Chẩn đoán bệnh Parkinson năm 2019 được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Đặc điểm đại cương của bệnh Parkinson; Tiếp cận chẩn đoán bệnh Parkinson; hội chứng Parkinson; Xác định chẩn đoán lâm sàng của hội chứng Parkinson; chẩn đoán phân biệt các hội chứng Parkinson; Thăm dò cận lâm sàng trong bệnh Parkinson. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chẩn đoán bệnh Parkinson năm 2019 Chẩn Đoán Bệnh Parkinson năm 2019 BSCKII Lê Minh, Cô Vấn Chuyên Môn Thần KinhKhoa Thần Kinh, Bệnh Viện Đại Học Y Dược, Hội Nghị Lão Khoa Việt Nam 6 / 4 / 2019Hình 1• LiỆT RUN được mô tả lần đầu tiên năm 1817 dựa trên 6 bệnh nhân.• Tên là BỆNH PARKINSON(18 88)• Thường xuất hiện ở tuổi 60, hiếm khi trước 40 tuổi.• Bệnh Parkinson xuất hiện sớm có thể có nguyên nhân di truyền. Đặc điểm đại cương của bệnh ParkinsonBệnh Parkinson là một BỆNH THOÁI HÓA HAY GẶP CỦA HỆ TKTU, chỉ đứng hàng thứ nhì sau bệnh Alzheimer.Đặc điểm bệnh học của bệnh Parkinson là sự THOÁI HÓA CÁC NƠRON DOPAMINERGIC chất đen-phần đặc (Substantia nigra-pars compacta) dẫn đến THIẾU HỤT DOPAMINE trong hệ thần kinh trung ương.Biểu lộ lâm sàng chính của bệnh Parkinson gồm có GiẢM CỬ ĐỘNG, RUN LÖC NGHỈ, ĐƠ CỨNG, MẤT THĂNG BÀNG TƢ THẾ.Đặc điểm đại cương củabệnh Parkinson (tiếp theo)Bênh Parkinson còn có những biệu lộ lâm sàng khác gọi chung là TRIỆU CHỨNG NGOÀI VẬN ĐỘNG (NONMOTOR SYMPTOMS) vốn là phản ánh của sự thiếu hụt một số chất dẫn truyền thần kinh thuộc các hệ thống khác ngoài hệ dopamine.Hình 3. Bất thường của basal ganglia (hạch đáy) trong bệnh Parkinson: Bất thường nguyên phát là sự thoái hóa các dopaminergic neuron của SNpc. các đường màu xanh là đường thần kinh bị suy giảm hoạt tính.Standaert DG, Roberson ED. InLaurence Brunton, Bruce Chabner, Bjorn Knollman editors Goodman and Gilman’s The Pharmacological Basis of Therapeutics 2011, 12th edition, McGraw Hill, p609.Tiếp cận chẩn đoán bệnhParkinson Gồm có: 1. Xác định chẩn đoán HỘI CHỨNG PARKINSON (PARKINSONISM) 2. Xác định chẩn đoán BỆNH PARKINSON (PARKINSON DISEASE) là nguyên nhân của HC Parkinson nói trên.HỘI CHỨNG PARKINSONLà một hội chứng trong đó có sự phối hợp của các triệu chứng lâm sàng sau đây:1. Run lúc nghỉ2. Đơ cứng3. Cử động chậm (và mất cử động, cử động ít)4. Mất phản xạ tư thế5. Tư thế gấp6. Đóng băngXác định chẩn đoán lâm sàngcủa hội chứng ParkinsonChắc chắn là hội chứng Parkinson Có ít nhất một trong hai triệu chứng kể ở trên Một trong hai triệu chứng này là run lúc nghỉ hay đơ cứngRất có thể là hội chứng Parkinson Chỉ có một triệu chứng run lúc nghỉ hoặc một triệu chứng đơ cứngCó thể là hội chứng Parkinson Có ít nhất là hai trong bốn triệu chứng còn lại (cử động chậm, mất thăng bằng tư thế, tư thế gấp, đóng băng)Acronym TRAP (câu thần chúđể dễ nhớ bằng tiếng Anh)Bốn triệu chứng chính của hội chứng Parkinson: Tremor (run) Rigidity (đơ cứng) Akinesia (mất cử động) Postural disturbances (rối loạn tư thế)Chẩn đoán phân biệtcác hội chứng Parkinson Bệnh Parkinson (HC parkinson  Hội chứng Parkinson trong các nguyên phát, HC Parkinson vô bệnh thoái hóa khác căn): - thoái hóa vỏ-hạch đáy - xuất hiện tản phát - sa sút trí tuệ có thể Lewy - có tính gia đình (10%) - teo nhiều hệ thống (MSA) - liệt trên nhân tiệm tiến Hội chứng Parkinson thứ phát - thất điều gai-tiểu não - do thuốc - bệnh NBIA (Hallervorden-Spatz) - do độc chất - bệnh Huntington - do bệnh nhiễm - bệnh hồng cầu gai - do bệnh chuyển hóa - bệnh Wilson - do bệnh mạch máu não - bệnh Lubag - do uTriệu chứng của bệnhParkinsonTriệu chứng vận động Triệu chứng không thuộc về vận độngGiảm cử động Trầm cảm (50% bn)Run lúc nghỉ Ảo thị và ảo thínhĐơ cứng Sa sút tâm thầnMất thăng bàng tư thế Suy thần kinh tự trịĐông cứng Tăng tiết chất nhờn ở daLoạn trương lực bàn chân & ngón Nuốt khóchân Tiểu rắtHiện tượng bật-tắt (on-off) BónLoạn động & loạn trương lựcmuộnChẩn đoán bệnh Parkinsondựa chủ yếu trên bệnh sử vàkhám thực thể thần kinh1. TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN LÂM SÀNG BỆNH PARKINSON2. TIÊU CHUẨN HỖ TRỢ CHẨN ĐOÁN3. NHỮNG GỢI Ý CẢNH GIÁC CÓ THỂ KHÔNG PHẢI LÀ BỆNH PARKINSON4. TIÊU CHUẨN LOẠI TRỪ TUYỆT ĐỐI CHẨN ĐOÁN BỆNH PARKINSONTiêu chuẩn chẩn đoán lâmsàng bệnh Parkinson Ít nhất phải có triệu chứng GiẢM CỬ ĐỘNG (BRADYKINESIA) cùng với một trong hai triệu chứng sau đây đi kèm:  RUN LÖC NGHỈ (RESTING TREMOR)  ĐƠ CỨNG (RIGIDITY)Tiêu chuẩn hỗ trợ chẩn đoánbệnh Parkinson Sự đáp ứng ngoạn mục đối với levodopa là điểm hỗ trợ rất quan trọng cho chẩn đoán xác định bệnh Parkinson (loại bỏ chẩn đoán nếu không có đáp ứng, hay đáp ứng kém) Có loạn động do levodopaTiêu chuẩn hỗ trợ ...