Bài giảng Chảy máu mũi (Epistaxis)

Bài giảng Chảy máu mũi (Epistaxis) bao gồm những nội dung về giải phẫu mạch máu mũi, vị trí chảy máu mũi, nguyên nhân và các phương pháp để điều trị bệnh chảy máu mũi. Đây là tài liệu hữu ích dành cho các bạn chuyên khoa Y và những bạn quan tâm tới lĩnh vực này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chảy máu mũi (Epistaxis)Chảy máu mũi Epistaxis American family physician, Janaury 15. 2005 1 Epistaxis• Gặp > 60% dân số• Tuổi thường gặp < 10 và > 50• Nam gặp nhiều hơn nữ• Là một cấp cứu thường gặp trong chuyên ngành TMH• Đa số xảy ra tự nhiên• Có thể đi kèm với một bệnh cảnh tại chỗ hoặc toàn thân rõ ràng American family physician, Janaury 15. 2005 2 Epistaxis• Phần lớn là lành tính, tự cầm• Trường hợp nặng phải điều trị khẩn cấp, có thể tử vong.• Là triệu chứng phụ của một bệnh hoặc đơn độc không rõ nguyên nhân.• Ở người cao tuổi, dễ xảy ra do sự lão hóa của hệ tim mạch, mô, mạch máu. American family physician, Janaury 15. 2005 3Giải phẫu mạch máu mũi American family physician, Janaury 15. 2005 4 Giải phẫu mạch máu mũi• Mũi được nuôi dưỡng bởi động mạch cảnh trong và động mạch cảnh ngoài.  Các nhánh sàng trước và sau (ethmoid branches) của ĐM cảnh trong  Nhánh mặt và hàm trong của ĐMC ngoài• Có rất nhiều nhánh tỏa thành một hệ mao mạch phong phú nằm ngay dưới lớp niêm mạc mỏng mảnh của mũi.• Chảy máu mũi rất dễ xảy ra, chỉ cần thời tiết hanh khô có thể gây chảy máu. American family physician, Janaury 15. 2005 5 Mức độCó thể xảy ra với nhiều mức độ• Nhẹ, máu chảy ít, có thể tự cầm• Trung bình, máu đỏ tươi, chảy thành dòng, tràn qua cửa mũi trước hoặc xuống họng, bệnh nhân vẫn tỉnh táo tiếp xúc được.• Nặng khi máu chảy nhiều thành dòng đỏ tươi, kéo dài nhiều lần, ảnh hưởng nghiêm trọng tới tình trạng toàn thân - thường do vỡ các mạch máu lớn. American family physician, Janaury 15. 2005 6 Vị trí• Hầu hết là ở mũi trước, ở vách mũi (Kiesselbachs plexus) nơi nhiều mạch máu nối nhau• Phía sau thường ở hốc mũi là các nhánh của ĐM bướn vòm (sphenopalatine) và ở giữa (middle turbinate) hoặc ở vòm sau trên hốc mũi. American family physician, Janaury 15. 2005 7 vị trí chảy máu• Chảy máu mũi trước triệu chứng thường rõ ràng• Chảy máu mũi sau có thể không triệu chứng hoặc kín đáo như:  Nôn ra máu.  Thiếu máu  Hematemesis  Hemoptysis or melena.• Phía sau thường chảy máu nhiều do tổn thương mạch lớn và có thể tử vong American family physician, Janaury 15. 2005 8 Các nguyên nhân thường gặpTạic h ỗ N g u y ê n n h â n h ệ t h ốn g• Viêm xoang mạn • Hemophilia• Viêm mũi • Tăng huyết áp• Dị vật • Leukemia• Ung thư, polyp mũi • Bệnh gan (xơ gan)• Vẹo vách ngăn • Thuốc: aspirin, chống• Chấn thương động, chống viêm• Dị dạng mạch máu Nonsteroid• Khích thích (thuốc lá) • Rối loạn đông máu• Thuốc tại chỗ • Giảm chức năng và số (corticoid) American family lượng tiểu cầu physician, Janaury 15. 2005 9 Điều trịĐiều trị chung (general approach)• Thường bắt đầu bằng ép và nút mũi bằng gạc ướt• Ép liên tục ít nhất trong 5 phút – 20 phút• Cúi đầu về phía trước để tránh máu tràn về phía sau hầu họng, nôn và tắc nghẽn đường thở.• Khi nghi ngờ chảy máu mũi sau, xác định vị trí và nguồn chảy ở sàn hay vòm hốc mũi là rất quan trọng (liên quan tới mạch máu cung cấp)• Ổn định huyết động và family American lưu thông đường thở. physician, Janaury 15. 2005 10 Điều trị chảy máu nũi trước• Gây co mạch bằng Oxymetazoline hoặc phenylephrine• Gây tê vùng bằng cocain hoặc lidocain khi tiến hành các biện pháp khác nếu còn chảy máu• Nhét gạc tẩm thuốc co mạch và tê khoang mũi trước ép ít nhất 5 phút sau đó có thể lấy ra và kiểm tra lại vị trí chảy máu.• Nếu còn chảy:  Đốt vị trí chảy máu bằng hoá chất Nitrat bạc 30 giây.  Đặt bọt gelatin American hoặc spongel family physician, Janaury 15. 2005 11 Điều trị chảy máu nũi trướcĐốt điện• Có kêt quả nhanh khi chảy máu mạch lớn• Đòi hỏi kỹ thuật tốt tránh tổn thương xung quanh• Có thể gây thủng vách ngăn mũi• Không có sự khác biệt về tác dụng và biến chứng so với đốt bằng hoá chất.Nếu thất bại: nhét metch có tẩm mơ bôi trơnhoặc mỡ KS neomycin hoặc polymycin American family physician, Janaury 15. 2005 12 Nhét metche mũi trướcPacking of the anterior nasal cavity using gauze strip impregnated with petroleum jelly. A. Gauze is gripped withbayonet forceps and inserted into the anterior nasal cavity. B. With a nasal speculum (not shown) used forexposure, the first packing layer is inserted along the floor of the anterior nasal cavity. Forceps and speculumthen are withdrawn. C. Additional layers of packing are added in an accordion-fold fashion, with the nasalspeculum used to hold the positioned layers America ...