Bài giảng Chính sách hình sự - Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách: Chương 3 - LS. TS. Trần Thị Quang Vinh

Bài giảng "Chính sách hình sự - Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách - Chương 3: Các lĩnh vực của chính sách hình sự" cung cấp cho người học các kiến thức: Chính sách hình sự trong lĩnh vực lập pháp, chính sách hình sự trong lĩnh vực áp dụng pháp luật, chính sách hình sự trong lĩnh vực ý thức pháp luật. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chính sách hình sự - Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách: Chương 3 - LS. TS. Trần Thị Quang Vinh Chương 3 CÁC LĨNH VỰC CỦA  CHÍNH SÁCH HÌNH SỰ      LS.TS TRẦN THỊ QUANG VINH CÁC LĨNH VỰC CỦA CSHS 1. Chính sách hình sự trong lĩnh vực lập  pháp   2. Chính sách hình sự trong lĩnh vực áp  dụng pháp luật 3. Chính sách hình sự trong lĩnh vực ý  thức pháp luật 1. CSHS TRONG LĨNH VỰC LẬP PHÁP 1.1 Khái niệm 1.2 Các phương tiện thực hiện CSHS  trong lĩnh vực lập pháp  1.1  KHÁI NIỆM CSHS  TRONG LĨNH VỰC LẬP PHÁP Sáng tạo PL là hình thức đầu tiên và quan  trọng nhất của việc thực hiện CSHS.  CSHS những phương hướng có tính  chất chỉ đạo, chiến lược của Nhà nước  trong cuộc đấu tranh phòng chống tội  phạm. Những chủ trương, phương hướng  đó chỉ có thể được thực hiện nếu được  thể chế hóa trong pháp luật thực định  thông qua hoạt động lập pháp.  1.2  CÁC PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN CSHS  TRONG LĨNH VỰC LẬP PHÁP HÌNH SỰ 1.2.1 Tội phạm hóa 1.2.2  Phi tội phạm hóa 1.2.3  Hình sự hóa 1.2.4  Phi hình sự hóa  1.2.1 TỘI PHẠM HÓA  Tội phạm hóa là việc ghi nhận trong PLHS  một hành vi nào đó là tội phạm và quy định  TNHS đối với hành vi đó  YÊU CẦU ĐẶT RA CHO QUÁ  TRÌNH TỘI PHẠM HÓA  Mức độ nguy hiểm cao cho XH của hành vi  Tính tương đối phổ biến của hành vi  Việc cấm những hành vi đó phù hợp với quan niệm  đạo đức của nhân dân và loại trừ hậu quả tiêu cực đối  với XH  Những hành vi đó cần chứng minh về mặt tố tụng  Hệ thống tư pháp của Nhà nước có đủ khả năng  đấu tranh chống những hành vi bị tội phạm hóa  Các điều cấm trong LHS không được mâu thuẫn với  các ngành luật khác và các Công ước mà VN tham gia    CÁC CÁCH THỨC TỘI PHẠM HÓA  Vieäc toäi phaïm hoaù coù theå tieán haønh  baèng caùc caùch sau:  Quy ñònh moät soá haønh vi nguy hieåm cho XH môùi naûy sinh trong söï vaän ñoäng cuûa XH laø TP  Quy ñònh laïi nhöõng haønh vi ñaõ bò coi laø TP trong LHS hieän haønh, nhöng do söï vaän ñoäng XH maø tính nguy hieåm cuûa chuùng ñaõ gia taêng caàn taùch thaønh 1 toäi phaïm ñoäc laäp vôùi nhöõng daáu hieäu môùi vaø möùc ñoä traùch nhieäm cao hôn  1.2.2  PHI TỘI PHẠM HÓA  Phi tội phạm hóa là việc loại trừ khỏi PLHS  hiện hành một hành vi nào đó (mà trước đó  đã bị coi là tội phạm) và hủy bỏ TNHS đối  với việc thực hiện hành vi đó  YÊU CẦU ĐẶT RA CHO QUÁ  TRÌNH PHI TỘI PHẠM HÓA  Hành vi được phi tội phạm hóa phải có mức độ  nguy hiểm không lớn cho XH thể hiện ở chỗ chế  tài HS áp dụng đối với nó gần giống với các biện  pháp pháp lý khác  Hành vi đó bị lên án về mặt đạo đức không lớn  Quy định về TNHS đối với hành vi đó rất ít khi  áp dụng trong thực tiễn  Có thể tác động một cách hiệu quả bằng các  biện pháp tác động pháp lý khác  CÁC CÁCH THỨC PHI TỘI PHẠM HÓA Vieäc phi toäi phaïm hoaù coù theå thöïc hieän  baèng caùch:  Loaïi boû moät caáu thaønh naøo ñoù ra khoûi PLHS hieän haønh.  Loaïi tröø töøng phaàn phaïm vi haønh vi bò coi laø TP theo PLHS hieän haønh baèng caùch quy ñònh theâm daáu hieäu cho caáu thaønh cuûa TP ñoù. 1.2.3  HÌNH SỰ HÓA Hình sự hoá là việc quy định một hình phạt  đối với một loại tội phạm hoặc tăng nặng  hình phạt 1.2.4  PHI HÌNH SỰ HÓA  Phi hình sự hóa là việc loại trừ chế tài hình  sự đối với hành vi nguy hiểm nào đó mà  trước đây bị coi là tội phạm nay không coi là  tội phạm nữa hoặc thu hẹp trấn áp hình sự  hoặc quy định theo hướng giảm nhẹ TNHS 2. CSHS TRONG LĨNH VỰC ÁP DỤNG PL 2.1 Khái niệm 2.2 Các kênh thực hiện CSHS trong ADPL 2.3 Mối quan hệ giữa Lập pháp và Áp dụng  PL 2. CSHS TRONG LĨNH VỰC ÁP DỤNG PL 2.1 Khái niệm AÙp duïng PL laø toaøn boä nhöõng vieäc  laøm, nhöõng hoaït ñoäng, nhöõng phöông  thöùc nhaèm thöïc hieän caùc yeâu caàu  ñaët ra trong PL trong vieäc ñieàu chænh  caùc QHXH.   2.2 CÁC KÊNH THỰC HIỆN CSHS  TRONG ADPL  Hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa caùc cô quan tö phaùp  HS Thöïc tieãn ñieàu tra, Thöïc tieãn truy toá, Thöïc tieãn xeùt xöû Thöïc tieãn thi haønh aùn hình söï.  Hoaït ñoäng giaûi thích PL Giaûi thích thoáng nhaát coù tính chaát chæ ñaïo vieäc aùp duïng PLHS laø moät hình thöùc cuûa thöïc tieãn xeùt xöû. Nhöõng giaûi thích PL thöôøng ñöôïc theå hieän treân caùc vaên baûn: Nghò quyeát cuûa HÑTP TATC, Thoâng tö lieân ngaønh cuûa TATC, VKSTC, 2.3  MỐI QUAN HỆ GIỮA LẬP PHÁP VÀ ADPL ­ Có quan hệ hữu cơ với nhau  ­ CSHS trong thực tiễn là sự nối tiếp và sự cụ  thể hóa CSHS trong hoạt động lập pháp 2.3  MỐI QUAN HỆ GIỮA LẬP PHÁP VÀ ADPL * LẬP PHÁP tạo ra cơ sở pháp lý cho thực tiễn áp    dụng pháp luật LẬP PHÁP ADPL *  ADPL  là sự tiếp nối và cụ thể hóa CSHS trong Lập  pháp, là chất liệu cho hoạt động Lập pháp. CSHS  trong ADPL phong phú hơn và linh hoạt hơn 2.3  MỐI QUAN HỆ GIỮA LẬP PHÁP VÀ ADPL CSHS trong ADPL phong phú hơn và linh  hoạt hơn thể hiện ở các khía cạnh sau:  ­ Cường độ áp dụng quy định của PL ­ Sử dụng các quy định có tính chất đánh giá của PL ­ Khả năng áp dụng tùy nghi các quy định của PL ­ Sử dụng khả năng giai thích PL và hướng dẫn thi  hành PL 2.3  MỐI QUAN HỆ GIỮA LẬP PHÁP VÀ ADPL [4,88­93], [19, 205­210]   Cöôøng ñoä aùp duïng caùc quy phaïm PL Cöôøng ñoä aùp duïng quy ñònh cuûa PL coù nghóa laø soá laàn aùp duïng moät loaïi quy phaïm naøo ñoù hoaëc vaän duïng ôû möùc ñoä naøo cuûa quy ñònh (thaáp, trung bình hoaëc cao).   Thöïc tieãn aùp duïng caùc quy phaïm PL coù tính chaát  ñaùnh giaù  Quy ñònh ñaùnh giaù laø loaïi quy ñònh maø noäi dung cuûa noù phaûi ñöôïc thoáng nhaát trong höôùng daãn aùp ...