Bài giảng Chuyển hóa Calci, Phosphore và xương - BS. Trần Kim Cúc

Bài giảng Chuyển hóa calci, phosphore và xương - BS. Trần Kim Cúc. Sau khi học xong bài này, học viên có thể: liệt kê được các dạng của Calci và Phosphore trong cơ thể; mô tả nhập - xuất Calci và phosphore trong cơ chế cân bằng Calci và Phosphore; trình bày được sự hấp thu của Calci, Phosphore và liệt kê được 7 yếu tố ảnh hưởng lên sự hấp thu của Calci ở ruột;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chuyển hóa Calci, Phosphore và xương - BS. Trần Kim Cúc CHUYỂNHÓACALCI,PHOSPHOREVÀXƯƠNG BS.TrầnKimCúc MỤCTIÊUBÀIGIẢNG1.LiệtkêđượccácdạngcủaCalcivàPhophoretrong cơthể.2.MôtảnhậpxuấtCalcivàphosphoretrongcơchế cânbằngCalcivàphosphore.3.TrìnhbàyđượcsựhấpthucủaCalci,Phosphorevà liệtkêđược7yếutốảnhhưởnglênsựhấpthucủa Calciởruột.4.PhântíchđượcquátrìnhchuyểnhóacủaCalcivà phosphore,quađógiảithíchđượcmộtsốbệnhlý liênquan.5.Trìnhbàyđượccơchếhoạtđộngcủa3loạihormon điềuhòachuyểnhóaCalcivàPhosphore. Page2 05/18/22 NỘIDUNGI.SỰPHÂNPHỐICỦACALCIVÀPHOSPHORETRONGCƠTHỂ 1.Trongxương 2.TronghuyếttươngII.CÂNBẰNGCALCIVÀPHOSPHORE 1.Nhập 2.XuấtIII.CHUYỂNHÓA 1.SựhấpthuCalcivàPhosphoreởđườngtiêuhóaCácyếutố ảnhhưởng 2.Ca2+vàtim 3.Ca2+vàsựdẫntruyềnTK 4.Calci,Phosphorevàxương 5.Calci,Phosphorevàthận 6.ĐiềuhoàCalcivàPhosphorebằnghormonIV.TRỊSỐBÌNHTHƯỜNG Page3 05/18/22 I.SỰPHÂNBỐCỦACALCIVÀ PHOSPHORETRONGCƠTHỂCalcihiệndiệntrongcơthểvớisốlượnglớnhơn bấtkỳmộtCationnàokhác.Ởmộtngườicó cânnặng50kg,tổnglượngt/bìnhcủaCalcivà Phosphorelà: Ca:750g(1,5%trọnglượngcơthể) P:500g(1%trọnglượngcơthể)HầuhếtCalcivàphosphoretậptrungởxương vàrăng,chỉ1phầnnhỏtồntạitrongdịchthể. Page4 05/18/22 SựphânbốcủaCalcivàPhosphoretrongcơthể(tínhtheotỉlệ%sovớitổnglượngcủaCalcivàPhosphore) Page5 05/18/22 1.TrongxươngCalcivàPhosphoretrongxươngđượcchia2phần:• 1phần:traođổitựdovớidịchngoạibào cót/dụngđiềuhòanồngđộCa2+vàPỎ43• 1phầncònlại:tươngđốiổnđịnh(phầntraođổi chậm),chịuả/hưởngcủavàiyếutố(hormon)lànơi xảyra2quátrìnhtiêuxươngvàtạoxương,nhằm mụcđíchtổchứclạicấutrúcvàhìnhtháicủa xương,đểđápứngcácgiaiđoạnkhácnhautrong quátrìnhpháttriểncủacơthể Page6 05/18/22 VaitròCalci:• Cầnthiếtchoquátrìnhđôngmáu.• QuátrìnhdẫntruyềncácxungđộngTK.• Sựcobópcủacơ(trongđócócơtim).• ĐốivớiTB,Calcigópphầnhìnhthànhnên điệnthếmàngTB,khởiphátsựcocủacác sợicơ,hoạthoánhiềuhệenzymenộibào gâyracácđápứngsinhlýđặchiệucủaTB. Page7 05/18/22 VaitròPhosphore:• Làmộttrongnhữnghệđệmchínhcủadịch ngoạibào.• Gópphầntạonêncáccấutrúcvĩnhviễncủa TB(Phospholipidmàng,Nucleotidnhân,...) hoặctạmthờitrongquátrìnhCHcácchất (chuyểnhóaGlucoztheoconđườngHDP hayHMP).• 1sốh/chấtcóchứaPhosphore(ATP)là nguồndựtrữEquantrọngđốivớicơthể. Page8 05/18/22 2.Tronghuyếttương• CalcivàPhosphatvôcơtồntại3dạngchính: DạnggắnvớiProtein(AlbuminvàGlobulin):dạng nàykoquađượcmàngmaomạchkocóvaitrò đángkể. Dạngkếthợpvớicácionkháctạothànhhợpchấtko phânly(CitratCa,BicarbonatCa,Na2HPO4, MgHPO4,...)DạngIonCa2+vàPO43tựdo,khuếchtándễdàng quamàngmaomạchvàmàngTBquantrọngđối vớicácquátrìnhsốngxảyratrongcơthể.• RiêngđốivớiPhosphore,cóthêm1dạngkhácđólà dạngPhosphathữucơ.(Chiếm~2/3lượng Phosphoretronghuyếttương) Page9 05/18/22 SựphânbốcủaCa&PPage10 05/18/22Nhậnxét:KhinồngđộProteinhuyếttăng,phầnkoionhóa củaCalci(Caproteinat)cũngtăngtỉlệ.Mặtkhác,nồngđộIonCa2+đượcduytrìkođổido tácđộngcủahormontuyếncậngiáp. Nhưvậy,nồngđộCatoànbộ/HT(BT: 10mg%)phụthuộcvàonồngđộProteinHT. Trườnghợpsuydd,nồngđộProteinhuyếttương giảm,nồngđộCalcicũnggiảm,nhưngnồngđộ IonCa2+vẫnkhôngđổi(4,8mg%hay1,2mmol/l. Page11 05/18/22 II.CÂNBẰNGCALCIVÀ PHOSPHORE1.Nhập:• KhácvớiKvàNacóthểhiệndiệntrongtất cảcácTĂ,vàsựthiếuhụt2chấtnàyởmột ngườiănuốngbìnhthườnglàđiềukhócó thểxảyra.• NguycơthiếuhụtCacaonhất,donhững đặcđiểmriêngbiệtvềth/phầntrongTĂ,sự hấpthu,quátrìnhCH,điềuhòaCatrongcơ thể. Page12 05/18/22• Calcicónhiềutrongsữa,lòngđỏtrứng,các loạiđậu,cảibắp,bôngcải,...• Phosphorehiệndiệntrongtấtcảcácloại t ...