Bài giảng Dược liệu (Tập 2): Phần 1

Nội dung tài liệu trình bày các nội dung: Dược liệu chứa alcaloid, dược liệu chứa tinh dầu, dược liệu chưa lipid, động vật làm thuốc. Sách được chia làm 2 phần, sau đây là phần 1. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Dược liệu (Tập 2): Phần 1BỘ Y TẾ & BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO osêO et BÀI GIẢNGDime LIỆU ■ ■ TẬP II Hà Nội -1 9 9 8 BÀI GIẢNG DƯỢC LIỆU TẬ P II (Tài liệu lưu hành nội bộ) Chủ bìén PỊỊAM t h a n h ỈCY Tác giả. PHẠM THANH KỲ - NGƯYẺN T in TÂM - TRẦN VĂN TIIAN1Ĩ © Bộ môn Dược liệu Trưừng Đại học Dược Hà Nội Õ iế bản và in tại Trung Tâm Thông tin - Thư viện ĐHD HNSố hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐH TN http://www.lrc-tnu.edu.vn J L Ờ Z tût). nữittte Ufa rtfint aehỉ hữu en. rí)ttỢe liệu eắ táe di/nự kầómụ. Uhnẩn. ® Â »nôn ù tH Ạ i. đ ầ m n h â n , b iim HUM tạp. 3 Ơ hao ụằttt: rDưti*. Uèu ehứíi ahaiởid. ^iìư ợ r IJjfji ehứa tinh d ầ u . r/)ư ợ f tiề u eh ứ íi eJiâï như a. Bi/We liiu eft ứa lip id ■ lữộttạ. ữật lùm Itvuữe. ^ĩranụ gián trình ítị.ỉtt inạtt lần rtàụ đu đtúỊt bổ luttự những, ¡tfi quảnạhiẽn PJÏU ạẩtt đ&ụ. ồ trong, ntirif oà tritt Ihiựiéti. M a Mấdtứte Hill đuựẹ. tAaụ.đnì eiệe Jrap jrîfi m ìn tu ú ehưđntị ehjO phù hợp. aẻi htUỊí cAất rớ tronq tãụ. , tỉnh oiin tam tham ítáiàothrm ettôtt lííeh rỉ(hĩinụ etÌỊỊ thuốc, ữà lú thiŨH (îjiit filant tỉf> íịSố hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐH TN http://www.lrc-tnu.edu.vn Chương 6. DƯỢC LIỆU CHỨA ALCALOID. MỤC TIÊU HỌC TẬP: Sau khi học chương này sinh viôrẼphái: /. Trình bày được định nghĩa, cách đặt tên. tính chất chung, trạng thái thiên nhiên của alculoid trong dược liệu. 2. Trình bày dược phương pháp chiết xuất và phún lập alcaloid trong dược liệu. 3. Trình háy dược phương pháp định tính vù 3 phương pháp định lượng alcaloid thường cìùnỵ trong dược liệu. 4. Trình bày được sự phán loại alvaìoid trong tlược liệu theo cấu trúc hoú học. 5. Trình bày được 36 dược liệu chứa aỉvaloid theo Ịiậị dung: Tên Việt nam và tên khoa học ( ủa cây thuốc, họ thực vật. ■Mô tả đặc điểm thưc vật Ẽhính V7>phân bố. - Bộ phận dùng làm thuốc, thu hái và ch ế biến. Thảnh phần hoá học có trong dược liệu. - Kiểm nghiệm dược liệu. - Túc dụng và công dụng. 6.1. ĐAI CƯƠNG.6.1.1. Khái niệm về alcaloid Đã từ lâu cấc nhà khoa học tìm thấy trong cây các họp chất tự nhiên, những hợpchất này thường là những acid hoặc những chất trung tính. Đến năm 1806 một dược sĩ làFriedrich Wílhelm Scrtümer phân !ập được một chất từ nhựa ihuốc phiện có tính kiềmvà gây ngủ mạnh đã đặt tên là morphũi. Nãm 1810 Gomes chiết được chất kết tinh từ vỏcây Canhkina và đặt tên là “Cinchonino”, sau đó P.J. Pelietier và J.B.Caventou lại chiếtđược hai chất có tính kiểm từ hạt một loài Strychnos đặt tổn là strychnin và brucin. Đếnnăm 1819 một dược sĩ là Wilhelm Mcissner đề nghị xếp cấc chất có tính kiẻro lấy từthực vật ra thành một nhóm riêng vặ ông để nghị gọi tên là alcaloiđ do đó người ta ghinhận M eissner là người dầu tiên đưa ra khái niệm về alcaloiđ và có định nghĩa: alcaloidlà những hợp chất hữu ca, có chứa nitơ, có phản ứng kiềm và lấy từ thực vật ra. Sau này người ta đã tìm thấy alcaloid không những có trong thực vật m à còn cóirorig động vật nhu. saniandarin, samanin lấy từ tuyến da con Salamandra m aculosa và s.altra. Samandarin Saman in Bufotenin, serotonin, bufotcnidir dehydrobufotcnin là những chất độc lấy từ cácloài cóc Bufo, Ba achoto ir, trong tuyến da íoài ếch dộc Phllobates aurotaenia. 5 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐH TN http://www.lrc-tnu.edu.vn H H Seretonui Bufotenin Bufotenidin CH t Ọ CH 3 I H HO I Jeliydrobufolenin Batrachotoxin Ngoài tính kiềm, alcaloid còn có những đạc tính khác như có hoại tính sinh họcmạnh, có tác dựng với một số thuốc thử gọi là thuốc thứ chung của alcaloid ... Sau nàyPòlónớpski đã dịnh nghĩa: “Alcaloiđ là những hợp chất hữu ca c.ỏ c.hứa nịtor, đa số cónlĩãn dị vòng, có phán ứng kiém, thuờng gặp trong thực vật và đói khi trong động vật,Ihirờng có dược lực tính rất mạnh và cho những phản ứng hoá học với một sô thuốc thừgoi lí) Ihuốc ...