Bài giảng Giới thiệu chiến lược Quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 - PGS.TS. Vũ Văn Tuấn

Bài giảng giới thiệu chiến lược Quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 do tiến sĩ Vũ Văn Tuấn thuộc Viện khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường biên soạn. Phần đầu của bài giảng trình bày vài nét về thiên tai ở Việt Nam, sau đó trình bày mấy vấn đề phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai ở Việt Nam. Phần tiếp theo giới thiệu về Chiến lược Quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 (phần 1). Bài giảng sẽ cung cấp cho người đọc những kiến thức cơ bản về thiên tai cũng như chiến lược phòng chống giảm nhẹ thiên tai đến 2020.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Giới thiệu chiến lược Quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 - PGS.TS. Vũ Văn TuấnGIỚI THIỆU CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA PHÒNG, CHỐNG VÀ GIẢM NHẸ THIÊN TAI ĐẾN NĂM 2020 PGS. TS. Vũ Văn Tuấn, Viện khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường NỘI DUNG CHÍNH The 16th COORDINATION MEETING14 July 2005 – Sihanouk Ville, CAMBODIA  Vài nét về thiên tai ở Việt Nam  Mấy vấn đề về phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai ở Việt Nam  Giới thiệu Chiến lược quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 (phần 1)1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAI Ở VIỆT NAM1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAI CÁC DẠNG THIÊN TAI CHỦ YẾU Bão Mưa lớn, ngập úng Dông, tố, lốc, vòi rồng Lũ lụt – Lũ quét, lũ bùn đá Hạn hán, sa mạc hóa Xâm nhập mặn Sạt lờ Động dất, sóng thần Nước biển dâng 1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAIBÃO Bão (typhoon) là tên gọi chung nhữngxoáy thuận nhiệt đới (XTNĐ) trên Tây bắcThái Bình Dương khi tốc độ gió cực đại(Vmax) ở gần tâm duy trì liên tục từ 64 hải lýtrở lên (1 hải lý knot / kt = 1,853 km/h) Đại Tây Dương, Đông bắc Thái BìnhDương và Đông nam Thái Bình Dương (phíađông 160oE) gọi bão là hurricanes 1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAIBÃOÁp thấp (low pressure area)Áp thấp nhiệt đới (tropical depression): Vmax < 34ktBão nhiệt đới (tropical storm - TS) : Vmax 34 – 47 ktBão nhiệt đới mạnh (severe TS): Vmax 48 - 63 ktBão (typhoon): Vmax >= 64 kt - Siêu bãoATNĐ: XTNĐ có Vmax cấp 6-7 (39-61km/h),Bão thường: XTNĐ có Vmax cấp 8-9 (62-88km/h),Bão mạnh: XTNĐ có Vmax cấp 10-11 (89-117km/h),Bão rất mạnh: XTNĐ có Vmax cấp 12 trở lên (>=118km/h) MƯA LỚNMưa lớn là hệ quả của một số loại hình thời tiếtđặc biệt như bão, áp thấp nhiệt đới hay dải hội tụ nhiệt đới, front lạnh, đường đứt... Mưa lớn được chia làm 3 cấp: Mưa vừa: Lượng mưa từ 16 - 50 mm/24h. Mưa to: Lượng mưa từ 51 - 100 mm/24h. Mưa rất to: Lượng mưa > 100 mm/24h.1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAI NGẬP ÚNG Ngập úng thường do mưa lớn gây ra, ở một số vùng thời gian ngập úng kéo dài. Ngập úng tuy ít gây tổn thất về người nhưng ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp và môi trường sinh thái. 1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAIDÔNG Dông (thunderstorm), là hiện tượng khí tượngphức hợp gồm chớp và kèm theo sấm do đối lưu rấtmạnh trong khí quyển gây ra. Thường kèm theo giómạnh, mưa rào, sấm sét, thậm chí cả mưa đá, vòi rồng Dông thường sinh ra trong thời tiết nóng ẩm nênvề mùa hè ở nước ta dông xảy ra thường xuyên hơn,thường vào buổi chiều được gọi là dông nhiệt. Đặc biệttrên các vùng núi hay sông hồ trong những tháng nóngẩm, dông có thể xuất hiện nhiều và bất thường, lại haykèm theo gió mạnh nên rất nguy hiểm cho tính mạng conngười. 1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAITỐ, LỐC, VÒI RỒNG Tố là hiện tượng gió tăng tốc và thay đổi hướngđột ngột, nhiệt độ không khí giảm mạnh, độ ẩm tăngnhanh thường kèm theo dông, mưa rào hoặc mưa đá. Lốc là những xoáy trong đó gió trong hoàn lưunhỏ cỡ hàng chục, hàng trăm mét. Lốc xoáy là nhữngxoáy nhỏ cuốn lên, có trục thẳng đứng, thường xảy rakhi khí quyển có sự nhiễu loạn. Vòi rồng là hiện tượng gió xoáy rất mạnh, phạm viđường kính rất nhỏ, hút từ bề mặt đất lên đám mây vũtích, tạo thành hình như cái phễu di động, trông giốngnhư cái vòi 1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAILŨ LỤTLũ là hiện tượng nước sông dâng cao trong mộtkhoảng thời gian nhất định, sau đó giảm dầnLũ tiểu mãnLũ của các sông miền núiLũ của các sông vùng đồng bằng 1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAILŨ QUÉTLũ diễn biến nhanh, mang tính bất thần vàkhốc liệt, mỗi trận xảy ra trên một diện hẹpvà phạm vi tác động cũng hẹp hơn lũ sông+ Lũ gây ra do mưa địa phương, tập trung lớn ở cáclưu vực tự nhiên+ Lũ gây ra do mưa lớn trên các lưu vực đã chịu tácđộng mạnh của các hoạt động kinh tế của con người+ Lũ gây ra do tháo, vỡ đột ngột một lượng nước tíchdo vỡ đập chắn hay các đập giữ nước... 1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAIHẠN HÁN, SA MẠC HÓA Hạn là hiện tượng thời tiết khô không bìnhthường ở một khu vực do trong một thời gian dàikhông có mưa hay mưa không đáng kể. 1) Hạn khí tượng: là một thời kỳ dài mưa ít hơntrung bình nhiều năm; 2) Hạn nông nghiệp: là hạn khi mà thiếu độ ẩmđối với một thời vụ hay thời kỳ sản xuất trung bình. 3) Hạn thuỷ văn: là khi nước dự trữ có thể dùngđược trong các nguồn như tầng ngầm, sông ngòi, hồchứa ở mức thấp hơn trung bình thống kê1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAIXÂM NHẬP MẶNSẠT LỞ: Bờ sông Bờ biển Đồi núi, sườn dốcNƯỚC BIỂN DÂNG 1. VÀI NÉT VỀ THIÊN TAIĐỘNG ĐẤTĐộng đất là sự rung động mặt đất, được tạo ra bởicác dịch chuyển đột ngột của các khối ...