Bài giảng giống cây rừng : Những vấn đề chính trong cải thiện giống cây rừng part 2

Các bước chính của một chương trình cải thiện giống cây rừng. 1. Quy trình cải thiện giống cây rừng bằng sơ đồ. 2. Các bước chính : 2.1. Chọn loài: 2.2. Chọn xuất xứ: - Phân bố, sinh trưởng trên điều kiện tương ứng vị trí sinh thái khác nhau = phân ly tính chất (biến dị địa lí) tạo ra các dạng khác nhau = gọi là xuất xứ = Xuất xứ chính là tên địa phương mà người ta tiến hành lấy giống Vd: tên một giống được viết Mỡ, xuất xứ Lạng Sơn Mỡ, xuất xứ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng giống cây rừng : Những vấn đề chính trong cải thiện giống cây rừng part 2 Ch­¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng V. C¸c b­íc chÝnh cña mét ch­¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng. 1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. 2. C¸c b­íc chÝnh : 2.1. Chän loµi: 2.2. Chän xuÊt xø: - Ph©n bè, sinh tr­ëng trªn ®iÒu kiÖn t­¬ng øng vÞ trÝ sinh th¸i kh¸c nhau => ph©n ly tÝnh chÊt (biÕn dÞ ®Þa lÝ) t¹o ra c¸c d¹ng kh¸c nhau => gäi lµ xuÊt xø => XuÊt xø chÝnh lµ tªn ®Þa ph­¬ng mµ ng­êi ta tiÕn hµnh lÊy gièng Vd: tªn mét gièng ®­îc viÕt Mì, xuÊt xø L¹ng S¬n Mì, xuÊt xø Yªn B¸i. - XuÊt xø bao gåm 2 lo¹i: xuÊt xø nguyªn sinh vµ xuÊt xø ph¸i sinh. + XuÊt xø nguyªn sinh: Lµ gièng tån t¹i trong rõng tù nhiªn + XuÊt xø ph¸i sinh: Lµ xuÊt xø tån t¹i trong rõng trång Vd : Keo l¸ trµm, xuÊt xø Tr¶ng Bom - KiÓm tra, ®¸nh gi¸ xuÊt xø th«ng qua kh¶o nghiÖm => kh¶o nghiÖm xuÊt xø 11 Ch­¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng V. C¸c b­íc chÝnh cña mét ch­¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng. 1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. 2. C¸c b­íc chÝnh : 2.1. ... 2.3. Chän läc c©y tréi vµ g©y t¹o gièng míi: - Do hiÖn t­îng ph©n ly h÷u tÝnh trong mét quÇn thÓ (mét xuÊt xø) c¸c c¸ thÓ cã ®Æc ®iÓm di truyÒn rÊt kh¸c nhau v× thÕ ph¶i tiÕn hµnh chän läc ®Ó cã ®­îc c¸ thÓ tèt nhÊt. - VÒ c©y tréi : C©y tréi lµ c©y cã sinh tr­ëng nhanh nhÊt trong rõng, cã chÊt l­îng gç còng nh­ c¸c s¶n phÈm kh¸c theo môc ®Ých kinh tÕ ®¹t yªu cÇu cao nhÊt cña nhµ chän gièng. + C©y tréi dù tuyÓn : c©y tréi chän b»ng m¾t + C©y tréi ®­îc chän läc dùa vµo kÕt qu¶ ®iÒu tra thùc ®Þa + C©y ­u viÖt: Lµ c©y tréi cã KG tèt ®­îc chän th«ng qua kh¶o nghiÖm hËu thÕ => toµn bé viÖc chän läc nh­ trªn gäi lµ viÖc chän läc theo nghÜa hÑp vµ rÊt phô thuéc vµo tù nhiªn. - §Ó t¨ng nguån nguyªn liÖu dïng cho chän läc con ng­êi tiÕn hµnh c«ng t¸c lai gièng nh»m t¹o biÕn dÞ tæ hîp mét c¸ch cã ®Þnh h­íng theo môc tiªu chän gièng. - Ngoµi lai gièng ®èi víi c©y rõng cßn ¸p dông ph­¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn cÊu tróc NST hay ®ét biÕn gen gäi chung lµ ph­¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn ®Æc biÖt lµ ®ét biÕn sè l­îng NST (gäi lµ ph­¬ng ph¸p ®a béi thÓ). 12 Ch­¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng V. C¸c b­íc chÝnh cña mét ch­¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng. 1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. 2. C¸c b­íc chÝnh : 2.1. ... 2.4. Kh¶o nghiÖm gièng: Lµ so s¸nh gièng t¹o ra víi gièng ®¹i trµ cã s½n trong s¶n xuÊt chØ cã nh÷ng gièng nµo cã n¨ng suÊt cao, phÈm chÊt tèt hay chèng chÞu cao míi ®­îc nh©n gièng ®­a vµo s¶n xuÊt. 13 Ch­¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng V. C¸c b­íc chÝnh cña mét ch­¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng. 1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. 2. C¸c b­íc chÝnh : 2.1. ... 2.5. Nh©n gièng: Lµ b­íc cuèi cïng cña mét ch­¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng. §Ó gi÷ ®­îc c¸c ®Æc tÝnh tèt cña c©y gièng ng­êi ta th­êng dïng c¸c ph­¬ng thøc nh©n gièng kh¸c nhau. Cã 3 h×nh thøc nh©n gièng: - Nh©n gièng b»ng h¹t: LÊy h¹t tõ xuÊt xø tèt (tõ gièng tèt) trång vµo rõng gièng hay v­ên gièng sau ®ã lÊy h¹t ®­a vµo s¶n xuÊt. - Nh©n gièng sinh d­ìng: §©y lµ ph­¬ng thøc ph©n bµo vÒ c¬ b¶n kh«ng cã sù t¸i tæ hîp cña chÊt liÖu di truyÒn cho nªn c¸c c©y míi ®­îc t¹o ra vÉn gi÷ nguyªn c¸c ®Æc tÝnh vèn cã cña c©y mÑ lÊy vËt liÖu gièng. VËt liÖu lÊy gièng sinh d­ìng (hom, cµnh ghÐp, m«,…) t¹o c©y gièng sau ®ã ®em trång vµo rõng gièng hay v­ên gièng sau ®ã lÊy vËt liÖu sinh d­ìng tõ rõng vµ v­ên gièng nµy ®­a vµo s¶n xuÊt. - KÕt hîp gi÷a nh©n gièng sinh d­ìng vµ b»ng h¹t: LÊy vËt liÖu sinh d­ìng ®em trång vµo v­ên gièng theo s¬ ®å chÆt chÏ (cña nhiÒu dßng v« tÝnh) sao cho 2 c©y gièng trong cïng mét dßng trong v­ên gièng kh«ng cã c¬ héi giao phÊn víi nhau, nh­ vËy h¹t gièng thu ®­îc lµ kÕt qu¶ cña lai kh¸c dßng => t¹o ra ­u thÕ lai vµ ®­a vµo s¶n xuÊt. 14 Ch­¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng VI. B¶o tån nguån gen c©y rõng. - Kh¸i niÖm nguån gen: Lµ nh÷ng vËt thÓ mang th«ng tin di truyÒn sinh häc ®­îc ding lµm ®èi t­îng ®Ó t¹o ra hay tham ra t¹o ra nh÷ng gièng míi ë §V, TV hay VSV. (c©y, h¹t gièng, h¹t phÊn, m« ph«i, …) - Kh¸i niÖm b¶o tån nguån gen c©y rõng: ChÝnh lµ b¶o tån c¸c vËt thÓ mang th«ng tin di truyÒn sinh häc mµ ®èi t­îng cã thÓ tham gia hoÆc t¹o ra gièng míi ë c©y rõng. - Sù cÇn thiÕt cña b¶o tån c©y rõng: C©y rõng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó trong ®ã cã rÊt nhiÒu loµi c©y quÝ hiÕm vµ cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. Ngµy nay con ng­êi míi khai th¸c sö dông cã hiÖu qu¶ mét sè loµi trong sè hµng ngh×n loµi cã s½n trong tù nhiªn lý do ch­a biÕt gi¸ trÞ kinh tÕ hoÆc biÕt nh­ng ch­a cã ®iÒu kiÖn sö dông. Do khai th¸c kh«ng hîp lý, bõa b·i mµ tÝnh ®a d¹ng sinh häc hiÕm dÇn lµm cho nguån gen mÊt dÇn v× thÕ mµ khi biÕt ®­îc gi¸ trÞ kinh tÕ hoÆc gi¸ trÞ khoa häc cña chóng hay ®iÒu kiÖn sö dông th× l¹i kh«ng cßn n÷a. ChÝnh v× vËy cÇn ph¶i b¶o tån nguån gen c©y rõng. 15 Ch­¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng VII. Quan hÖ gi÷a c¶i thiÖn gièng c©y rõng víi di truyÒn häc vµ chän gièng c©y n«ng nghiÖp . - Chän gièng nãi riªng vµ c¶i thiÖn gièng c©y rõng ...