Bài giảng Giun sán

Hiện nay bệnh do giun sán ký sinh xảy ra khá phổ biến tại nước ta nhưng nhà nước và ngành y tế chưa xem xét đầu tư một cách thích hợp để tổ chức thực hiện các biện pháp phòng chống. Ngoài bệnh giun sán thường gặp, còn có một số bệnh ký sinh trùng mới nổi gây lo lắng cho người dân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Giun sánChöông GIUN SAÙN ÑAÏI CÖÔNG GUN SAÙNÑAËC ÑIEÅM BEÄNH GIUN SAÙN Thuoäc nhoùm Haäu sinh ñoäng vaät (ñoäng vaät ña baøo) Beänh giun saùn raát phoå bieán ôû nöôùc ta (khí haäu nhieät ñôùi, yù thöùc veä sinh) Giun saùn xaâm nhaäp vaøo cô theå ngöôøi: ñöôøng tieâu hoùa, hoâ haáp, muoãi chích, chui qua da Tæ leä maéc beänh giun saùn ôû nöôùc ta cao (nhieãm nhieàu loaïi giun cuøng luùc, nhieãm naëng) Giun saùn khoâng gaây hieän töôïng mieãn dòch cao do ñoù coù theå nhieãm nhieàu laàn. Thôøi gian soáng giun coù haïn (giun ñuõa: 1 naêm, giun kim: 1-2 thaùng). Daáu hieäu bieát beänh giun saùn: BCTT taêng cao, tieâu chaûy, taùo boùn, hieän töôïng dò öùng. TAÙC HAÏI GIUN SAÙN ÑOÁI VÔÙI CÔ THEÅ1. Roái loaïn tieâu hoùa: ñau buïng, buoàn noân, tieâu chaûy xen keû taùo boùn caûn trôû söï haáp thu chaát dinh döôõng.2. Roái loaïn maùu: giaûm hoàng caàu (Ancylostoma huùt 0,2 ml/ngaøy, Necator huùt 0,03 ml/ngaøy). Taêng baïch caàu toan tính.3. AÛnh höôûng thaàn kinh: do ñoäc toá giun saùn gaây co giaät, meâ saûn, tieåu ñeâm.4. AÛnh höôûng beänh khaùc: Giun saùn laáy thöùc aên, maùu giaûm söùc ñeà khaùng laøm naëng theâm caùc beänh nhö: lao, kieát lî, soát reùt.5. Bieán chöùng noäi khoa, ngoaïi khoa. CHAÅN ÑOAÙN1. Chaån ñoaùn laâm saøng: khoâng chính xaùc, khoâng xaùc ñònh loaïi KST nhieãm, möùc ñoä nhieãm.2. Chaån ñoaùn caän laâm saøng: Tröïc tieáp: - Maãu xeùt nghieäm (phaân, ñaøm, maùu, nöôùc tieåu) - AÂm tính giaû.* Giaùn tieáp: Khaùng nguyeân. (khoâng ñaëc hieäu ñoái vôùi saùn laù, giun chæ) PHAÂN LOAÏI GIUN SAÙN Lôùp coù voû cöùng (thaân hình oáng): - Giun (Nematoda). Lôùp khoâng coù voû cöùng (thaân deïp): - Saùn laù (Trematoda). - Saùn daûi (Cestoda).SÔ ÑOÀ CAÉT NGANG, CAÉT DOÏC CUÛA GIUN SINH THAÙI CUÛA GIUN Kyù sinh: oáng tieâu hoùa, heä tuaàn hoaøn, cô quan noäi taïng. Giai ñoaïn chu du. Di chuyeån laïc choå. Haáp thu: Carbonhydrate, ñaïm, chaát beùo.Baèng nhieàu caùch: huùt (giun moùc), ngaám qua da (giun chæ). Sinh saûn:* Ñeû tröùng: - tröùng thuï tinh - tröùng khoâng thuï tinh (khoâng nôû)* Ñeû phoâi: tröùng nôû ôû töû cung cuûa con giun caùi (giun chæ). Chu trình phaùt trieån:* CT tröïc tieáp (CTTT ngaén, CTTT daøi)* CT giaùn tieáp (qua 1 hay nhieàu kyù chuû trung gian) PHAÂN LOAÏI• 4.1 Nhoùm kyù sinh ôû ruoät goàm coù: Giun ñuõa (Ascaris lumbricoides) Giun kim (Enterobius vermicularis) Giun toùc (Trichuris trichiura) Giun moùc (Ancylostoma duodenale vaø Necator americanus) Giun löôn (Strongyloides stercoralis)• 4.2 Nhoùm kyù sinh ôû ruoät vaø toå chöùc Giun xoaén ( Trichinella spiralis)• 4.3 Nhoùm kyù sinh ôû maùu vaø caùc toå chöùc (giun chæ) Giun chæ Bancroft (Wuchereria bancrofti) Giun chæ Maõ Lai (Brugia malayi). Onchocerca volvulus. Loa loa.• 4.4 Nhoùm kyù sinh laïc chuû gaây hoäi chöùng larva migrans Ancylostoma caninum: kyù sinh ôû choù. Ancylostoma brasiliense: kyù sinh ôû choù vaø meøo. Toxocara canis: kyù sinh ôû choù. Toxocara cati: kyù sinh ôû meøo.GIUN ÑUÕA ÔÛ NGÖÔØI (ASCARIS LUMBRICOIDES) MUÏC TIEÂU1. Moâ taû hình theå giun tröôûng thaønh vaø caùc daïng tröùng.2. Neâu ñaëc ñieåm sinh hoïc vaän duïng vaøo giaûi thích trieäu chöùng beänh vaø phöông phaùp chaån ñoaùn.3. Trình baøy caùch ñieàu trò vaø ngöøa beänh giun ñuõa.4. Giaûi thích ñaëc ñieåm phoå bieán cuûa giun ñuõa.5. Xaùc ñònh giun ñuõa ôû giai ñoaïn laïc choã hay giai ñoaïn chu du khi chuùng ñang kyù sinh ôû moät cô quan trong cô theå ngöôøi.Hình theå giun ñuõa tröôûng thaønhHình theå con tröôûng thaønh vaø tröùng cuûa Ascaris lumbricoides1 CAÙC LOAÏI TRÖÙNG GIUN ÑUÕA 2 1. Ñieån hình, khoâng thuï tinh 2. Khoâng ñieån hình, thuï tinh3 4 3. Ñieån hình, thuï tinh (chöùa phoâi baøo) 4. Ñieån hình, thuï tinh (chöùa phoâi)Chu trình phaùt trieån cuûa giun ñuõa(Ascaris lumbricoides) DÒCH TEÃTæ leä nhieãm giun ñuõa cao do: Ñieàu kieän khí haäu nhieät ñôùi Veä sinh keùm Söùc ñeà khaùng cuûa tröùng cao (Formol 10%, HCl 1-2%, soáng 4-5 naêm) TRIEÄU CHÖÙNG Giai ñoaïn aáu truøng di chuyeån: Phoåi (hoäi chöùng Loeffler) AÁu truøng di chuyeån laïc choå: naûo, maét, thaän Giai ñoaïn giun tröôûng thaønh ôû ruoät non: soá löôïng ít gaây RLTH nheï, soá löôïng nhieàu noân ra giun, gaây taéc ruoät, vieâm ruoät thöøa, thuûng ruoät.Roái loaïn thaàn kinh: quaïu , maát nguû, co giaät.Suy nhöôïc cô theå do 15-20 giun laáy 4g protein/ ngaøy. ...