Bài giảng Glucocorticoid lạm dụng và xử trí các biến chứng cai - BS. Trần Hữu Hiền

Bài giảng “Glucocorticoid lạm dụng và xử trí các biến chứng cai” trình bày các nội dung: Lịch sử thuốc corticocoid, cấu trúc tuyến thượng thận, trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận, cơ chế tác động, cấu trúc, liều tương đương của corticoid, tác dụng của glucocorticoid,… Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Glucocorticoid lạm dụng và xử trí các biến chứng cai - BS. Trần Hữu Hiền 1GLUCOCORTICOIDLẠM DỤNG VÀ XỬ TRÍ CÁC BIẾN CHỨNG CAIBS. TRẦN HỮU HIỀNCAO HỌC NỘI 2014 – 2016ĐHYK PHẠM NGỌC THẠCHNỘI DUNG 2  Lịch sử thuốc corticocoid  Cấu trúc tuyến thượng thận  Trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận  Cơ chế tác động, cấu trúc, liều tương đương của corticoid  Tác dụng của glucocorticoid  Chỉ định của glucocorticoid  Tác dụng phụ của glucocorticoid  Kém phát triển ở trẻ em do GC  Loãng xương do GC  Cai GCLỊCH SỬ THUỐC CORTICOID 3 1855 – Bệnh Addison 1856 – Vai trò của tuyến thượng thận cho sự sinh tồn 1930 – Cấu trúc tuyến thượng thận 1932 – Hội chứng Cushing 1949 – Hench và cộng sự (sử dụng corticoid trong viêm khớp dạng thấp) 1952 – Phát hiện ra aldosterone Cấu trúc tuyến 4 thượng thậnWidmaier EP, Raff H, Strang KT: VandersHuman Physiology: The Mechanisms ofBody Function, 11th ed. McGraw-Hill,2008Trục hạ đồi – tuyến 5yên – tuyến thượngthận J. Larry Jameson, editor. Harrison’s Endocrinology. 2nd Edition. 2010CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA CORTICOID 6 7Quá trìnhsinh tổnghợpglucocorticoidDao động nồng độ ACTH và glucocorticoid 8 (11-OHCS) trong huyết tương cả ngày J Clin Endocrinol Metab.1971;32:266Tác dụng của glucocorticoid: ức chế miễn 9dịch và kháng viêm Goodman And Gilmans The Pharmacological Basis of Therapeutics 12th editionCơ chế kháng viêm của corticoid 10Tác dụng của glucocorticoid: 11chuyển hóa  - Ở ngoại biên: giảm sử dụng glucose, làm tăng thoái hóa protein (ở cơ) và lipid (mô mỡ) lúc đói. - Ở gan: tạo glucose từ acid amin và glycerol, chuyển glucose thành glycogen. - Tăng dự trữ mỡ và tái phân phối mỡ không đồng đều: mỡ tích tụ ở xương đòn, sau cổ và mặt làm mặt bệnh nhân đầy đặn như mặt trăng tròn (moon face) nhưng lại mất mỡ ở chi.  - Tăng giữ Na+ và nước, tăng bài tiết K+ (thụ thể mineralcorticoid) và tăng lọc cầu thận, ức chế tổng hợp và bài tiết vasopressin làm tăng bài tiết muối và nước qua thận (thụ thể GC) Goodman And Gilmans The Pharmacological Basis of Therapeutics 11th editionDược lực và liều tương đương các thuốc 12corticoid Goodman And Gilmans The Pharmacological Basis of Therapeutics 11th edition 13CHỈ ĐỊNH DÙNG GLUCOCORTICOIDĐiều trị thay thế khi thiếu hormone 14  Suyvỏ thượng thận mạn tính (nguyên phát và thứ phát)  Suy vỏ thượng thận cấp tính  Tăng sản vỏ thượng thận bẩm sinh Goodman And Gilmans The Pharmacological Basis of Therapeutics 11th editionĐiều trị viêm 15  Viêm khớp dạng thấp  Lupus ban đỏ hệ thống  Hội chứng thận hư  Hen phế quản  COPD Goodman And Gilmans The Pharmacological Basis of Therapeutics 11th editionĐiều trị nhiễm khuẩn 16  Viêm phổi do Pneumocystis carinii trong bệnh AIDS  Viêm màng não do Haemophilus influenza loại B  Viêm gan virus  Tăng bạch cầu đơn nhân do nhiễm khuẩn  Sốc nhiễm trùng Goodman And Gilmans The Pharmacological Basis of Therapeutics 11th editionBệnh ác tính 17  Bệnh Hodgkin  Bệnh bạch cầu cấp dong lymphô  Đa u tủy  U não nguyên phát  Nôn do hóa trị  Phù não do di căn  Bệnh giảm tiểu cầu  Phá hủy hồng cầu tự miễn Goodman And Gilmans The Pharmacological Basis of Therapeutics 11th editionCác bệnh khác 18  Sốc phản vệ  Mày đay  Bệnh huyết thanh  Viêm loét đại tràng  Bệnh Crohn  Bệnh u hạt  Bệnh về da và mắt  Bệnh viêm đa cơ  Tổn thương cột sống và đột quỵ  Chống thải ghép cơ quan Goodman And Gilmans The Pharmacological Basis of Therapeutics 11th editionTÁC DỤNG PHỤ CỦA GC 19  Suy giảm miễn dịch  Tăng đường huyết do tăng gluconeogenesis, kháng insulin và dung nạp glucose (đái tháo đường steroid); thận trọng ở những người có bệnh đái tháo đường  Mỏng da, dễ bầm tím  Giảm canxi do giảm hấp thu canxi ở ruột*  Loãng xương do steroid: giảm mật độ xương (loãng xương, hoại tử xương, nguy cơ gãy xương cao hơn, lành xương chậm hơn) *Br J Rheumatol. 19 ...