Bài giảng học Glucozơ

XVI.1. Định nghĩaGlucoz là một loại gluxit (glucid, chất bột đường, cacbon hiđrat, carbohydrates) đơn giản nhất (đường đơn, monosaccarit, monosaccarid, monosacchride, loại gluxit không bị thủy phân nữa). Glucoz gặp nhiều trong trái nho chín, các trái cây chín khác, cũng như trong mật ong.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng học Glucozơ Glucozơ (Glucoz, Glucose, Gluco, Glucoza, Dextrose, Đường nho)XVI.1. Định nghĩaGlucoz là một loại gluxit (glucid, chất bột đ ường, cacbon hiđrat,carbohydrates) đơn giản nhất (đường đơn, monosaccarit, monosaccarid,monosacchride, loại gluxit không bị thủy phân nữa). Glucoz gặp nhiều trongtrái nho chín, các trái cây chín khác, c ũng như trong mật ong.Glucoz được Andreas Marggraf ly trích đầu tiên từ trái nho khô vào năm1747. Tên glucose được Jean Dumas đặt vào năm 1838. Tên glucose xu ất pháttừ tiếng Hy Lạp glycos, có nghĩa là đường hay ngọt. Cấu tạo của glucoz đ ượcEmil Fisher khám phá vào khoảng thời gian từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ20.XVI.2. Công thức phân tử (D = 1 Þ có 1 liên kết đôi hoặc 1 vòng)Glucoz có CTPT là C6H12O6Glucoz là một chất rắn, kết tinh, không màu, có nhiệt độ nóng chảy ở 146°C,hòa tan nhiều trong nước, có vị ngọt, nhưng không ngọt bằng đường mía(saccarozơ, saccarose, sucrose, C12H22O11). Glucoz có đ ộ ngọt bằng 0,6 lầnso với đường mía (cho độ ngọt của đường mía là 1, thì độ ngọt của glucoz bằng0,6). Glucoz có trong cơ thể người cũng như động vật. Trong máu người cókhoảng 0,1% glucoz (về khối l ượng). Trong mật ong có khoảng 30% glucoz.XVI.3. Công thức cấu tạoGlucoz có ba dạng công thức cấu tạo gồm một dạng mạch hở và hai dạngvòng. Khi hòa tan trong n ước tạo dung dịch, glucoz có sự cân bằng, chuyểnhóa qua lại và tồn tại cả ba dạng cấu tạo n ày, trong đó dạng vòng hiện diệnnhiều hơn.XVI.4. Tính chất hóa họcGlucoz có tính chất của một rượu đa chức, chứa hai nhóm –OH liên kết ở hainguyên tử cacbon kế bên, và tính chất của một aldehyd (aldehid) vì phân tử cóchứa nhóm chức aldehyd –CHO.XVI.4.1. Phản ứng cháy C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6H2O GlucozXVI.4.2. Phản ứng cộng hiđro (H2)XVI.4.3. Glucoz cho được phản ứng tráng gương, phản ứng tạo kết tủa đồng (I) oxit có màu đỏ gạch với Cu(OH)2 vì trong cấu tạo của glucoz có chứa nhóm chức aldehyd.XVI.4.4. Dung dịch glucoz hòa tan được đồng (II) hiđroxit ở nhiệt độ thường tạo dung dịch có m àu xanh lam (vì trong cấu tạo của glucoz có chứa hai nhóm –OH liên kết vào hai nguyên tử cacbon kế bên và glucoz hòa tan trong nước tạo dung dịch)XVI.4.5. Glucoz tác dụng với anhiđrit axetic (CH3-O-CO-O-CH3) tạo chất có chứa năm nhóm chức este (CH3-COO-) (Vì trong cấu tạo của glucoz có chứa 5 nhóm chức rượu (-OH))XVI.4.6. Nhóm –OH ở C số 1 của dạng vòng tham gia phản ứng tạo nhóm chức ete với rượu metylic (CH3OH), có HCl khan l àm xúc tác, đun nóng (Các nhóm –OH còn lại không tham gia phản ứng trong điều kiện này, vì -OH ở C số 1 gần với O của dạng v òng nhất, nên H trong nhóm –OH này linh động nhất, dễ tham gia loại H2O, tạo nhóm chức ete –O-CH3)XVI.5. Ứng dụngXVI.5.1. Phản ứng lên men rượu (Từ glucoz điều chế được rượu etylic, có men làm xúc tác) C6H12O6 2CH3-CH2-OH + 2CO2 Rượu etylic Glucoz Khí cacbonicXVI.5.2. Phản ứng lên men tạo axit lactic men lactic C6H12O6 2CH3-CHOH-COOH Axit lactic; Axit a -hiđroxipropionic; Axit Glucoz sữaXVI.5.3. Từ glucoz điều chế được sorbitol, axit gluconic, tham gia phản ứng tráng gương (gắn lớp kim loại bạc lên thủy tinh tạo gương soi, bình thủy giữ nhiệt, linh kiện điện tử,…)CH2(OH)CH(OH)CH(OH)CH(OH)CH(OH)CHO (Glucoz) + 1/2O2 CH2(OH)CH(OH)CH(OH)CH(OH)CH(OH)COOH (Axit gluconic) Glucoz được dùng làm thức ăn giá trị cho con người. Y học dùng glucoz làm thuốc bổ tăng lực.XVI.6. Điều chế Glucoz - Do sự thủy phân của tinh bột hay xenlulozơ (celluloz, cellulose) có men hay axit HCl làm xúc tác. Các men hay HCl (C6H10O5)n + nH2O nC6H12O6 Tinh bột hoặc xenluloz ơ Glucoz - Do sự lục hợp fomaldehyd (trùng hợp trong đó 6 monome là fomaldehyd kết hợp nhau), có Canxi hiđroxit làm xúc tác Trùng hợp, Ca(OH)2 6HCHO C6H12O6 Fomaldehyd Glucoz Formaldehid Glucoz - Do sự quang hợp của cây xanh Ánh sáng mặt trời, Diệp lục tố 6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 Nước Khí cacbonic Glucoz Khí oxiBài tập 170 (Sách Bài tập Hóa Học 12) a) Gluxit là gì? Bằng những phản ứ ...